Ыбырай Алтынсарин «Атымтай Жомарт» әңгімесі. 2-сабақ «Атымтай Жомарт» әңгімесінде көтерілген мәселені ретімен сәйкестендір.
Біріншісі:
Құдайтағаламның берген дәулетін
өзімсініп, тиісті орындарына жаратпай,
көбісін езім ішіп-жеп, өзім тұтынсам, мал
берген иесіне күнәлі болармын деп
қорқамын, – деді.
Екіншісі:
Күн сайын ез бейнетіммен тапқан бір-екі
пұлға нан сатып алып жесем де бойыма
сол тамақ болып тарайды, еңбекпен
табылған дәмнің тəттілігі, сіңімділігі
болады екен,
Үшіншісі:
әдемі ат, асыл киім, асқан дәулетті ене
бойы әдет етсең, көңілге жел кіргізеді: сол
келіккен көңілмен өзімнен терезес
темен бейшаралардан жиреніп, кез
салмай, кем-кетікке жәрдем беруді
ұмытармын деп қорқамын.
Тео-іншіс
Бар бола тұрып мен жұмыс қылсам,
мұның кемшілік емес екенін біліп,
кейінгілер әбірет алсын деймін
Су тіршілік көзі болғандықтан, судың қорын таза ұстап оны үнемдеу өте маңызды. Суды үнемдемесе, судың қоры азайып, балашақта су болмай қалуы мүмкін.
Менің ойымша өзен-көлдер ластанып кетсе, тірі ағзалар өмір сүруін тоқтатады. Мысалы, бір өзен суы ластанды делік:
1. Өзендегі балықтың өлімі;
2. Өзеннен түрлі жануарлар су ішеді, сол себептен жануарлар өлімі;
3. Бір өзен суы көптеген өзен-көлдерге құйылады, сондықтан басқа да су қорларын ластайды;
4. Жан-жағындағы ағаштар мен түрлі өсімдіктердің солып қалуы қатері бар.
Сондықтан, әрбір өзен-көлдерді сақтау біздің міндетіміз. Қоқысты тастамау, зауыттардың қалдықтары суға түспеуін қадағалау, мұнай және түрлі улы сұйықтықты суға ағызуын тоқтату қажет. Табиғат біздің анамыз. Әрбір адам осы айтылған ережелермен жүретін болса, суымыз да табиғатымыз да, тірі ағзалар да тіршілігін жалғастырып, жайнап тұрады.