1- мәтін
Келіннің тапқырлығы
Ертеректе бір қарияның балаларының аты Қамысбай Қасқырбай Қойбай Қубай Субай Қайрақбай Пышақбай Баубай Балтабай екен. Балтабайы үйге келін түсіріп, сол жаңа түскен жас келінді сынамақ болған атасы өзеннің ар жағынан сасқалақтағансып жүгіріп келіп:
« – Келін-ау, келін, судың ар жағында, қамыстың бер жағында қойды қасқыр жеп жатыр. Тез ауылға бар да, хабар бер. Балтабай пышақ қайрап әкеліп, қойды адал бауыздап алсын. Мен қасқырды қуып кеттім. Шүу!», – депті. Мұнысы – «қысылтаяң шақта келінім көргенсіздік танытып, өзінің қайын аға, қайын атасының атын атап қояр ма екен?» деген ойы ғой. Сөйтсе, келіншек не істепті десеңші, шапшаң төбеге жүгіріп шығып, күйеуіне: «Шапқы-ау шапқы шапшаң кел. Сарқыраманың ар жағында сылдыраманың бер жағында маңыраманы ұлыма жеп жатыр. Атам: «жаныманы білемеге жанып әкелсін» дейді. Өзі ұлыманы қуып кетті», – депті.
қасқыр қайтеді:
Ел ішінде қасқыр жайында айтылатын қызықты әңгімелер, аңыздар көп. Оның ерекшеліктері туралы естіген сайын таңқаласыз. Әлеуметтік желінің Салтанат Естаева есімді қолданушысы да бұл аңның бір ерекшелігі жөнінде естіп, таңқалыпты, сосын жұртшылық ортасына мынадай сауал тастапты:
«Ұрғашы қасқыр өлсе, арланы оған адалдығын өмірінің соңына дейін сақтайды. Ал арланы өлсе, ұрғашысы басқасымен кетеді екен. Неге? Осыны естіп, таңқалдым
тиін қайтеді;
тиін ағаштан ағашқа секіріп жүреді өзіңнін азығын тауып
қоян қайтеді
Қоянды Антарктидан басқа барлық континеттен кездестіруге болады.
Кеңінен тараған түсінікке қарамастан, қояндар ет жемейтін жануар емес. Олар етті ынталана жейді.
Сонымен қатар, қояндар біз ойлағандай зиянсыз жануар емес. Олардың өткір тырнақтары бар күшті артқы аяқтары – нағыз қорқынышты қару. Әрине, қоянның сипаты мынадай: олар тек тығырыққа тірелгенде ғана қорғанады. Әйтпесе, ол өзін қуған қауіптен барынша қашып құтылуға тырысады.
ұлпа - жаңа жауған қар...
ну қалғанын білмим