Қазақ халқының: «Білекті бірді жеңеді, білімді мыңды жеңеді», – деген нақыл сөзі бар. Уағызымызды білім туралы айтылатын көненің бір ғибратты әңгімесімен бастайын. Сонау VII ғасырда өмір сүрген, мұсылмандардың алғашқы төрт халифасының бірі Әзірет Әліні (Әли ибн Әби Талиб) ел ішінде «ілімнің қақпасы» деп атайды екен. Осы атақтың рас - өтірігін сынау мақсатында жерлестері оған он адамды кезекпен жібермекші болған. Олардың бәрі Әзірет Әліге бір ғана сұрақ: "Білім артық па, байлық артық па?» деп сұрайтын болып келіскен. Егер осы сұраққа он түрлі жауап берсе ғана халифаны шын мойындамақ болыпты. Сонда Әзірет Әлі әр адам қойған бір сұраққа түрлі дәйектемелермен былай деп жауап берген екен:
қыстың желтоқсан жұлдызы. қар көптен жауып, нағыз қыс болды. күн әбден қысқарған. күннің көзі көрінсе де жылынбайды. өзенді, көлді мұз қаптап, жұрт үстімен жүре бастады. қалың қардан шөптің басы көрінбейді. қыс күні аяз күшті болып, үскірік борандар да аз емес. орман қарайған, ішінде қүстарды көре алмайсың, қоян күндіз жасырынып, түнде ғана жүгіріп жас ағаштарды кеміріп жүр. иелері жылы қораға шөп салып бағып-қақса да, қысты күні үй хайуандарына да бапсыз. ң өзі де суықтан қорғанып үй салып, жылы киім киіп, үйлеріне от жағып, дәйім жұмыстарынан қала алмайды. қыстыгүні жылқышыларға бек қиын: қандай суық борандарда күні-түні далада жүргені, қасқырдан бір қорқып, бораннан екі қорқып, бейшараларда тіпті рақат жоқ. жалтаң аяз көбінің беттерін қарыған. шилі бет байғұстар желге де қарсы қарай алмайды. сабаққа мезгілімен жүретін ң да ертеңгі аяз есінен көпке дейін шығатын емес.
ответ: ... Міне жауабы...
1817-1823 жылы