Ыбырай Алтынсарин – қазақ халқының аса көрнекті ағартушысы , жаңашыл педагог , жазушы әрі қоғам қайраткері. Белгілі ақын Ғафу Қайырбеков Ыбырайға «Дала қоңырауы» деп баға бергені бәрімізге мәлім . Ыбырай атамыздың сол кездегі мектеп ашу ісі , алғашқы оқулық , қазақ даласында қоңырау болып соғылып , жастарды: Бір Аллаға сиынып, Кел балалар , оқылық – деп білімге шақырды . Кеңес дәуірі тұсында бәрі түгенделмесе де , кей қазақ зиялыларының өмірбаяндық деректері , шынайы шығармалары мектептерде , жоғарғы оқу орындарында оқытылды . Сапасы , мазмұны жөнінде әңгіме бөлек , әрине. Алашта Алтынсарин десе алаңдамайтын қандастар жоқ шығар , сірә.
ҮНДЕСІМ (ҮНДЕСТІК) ЗАҢЫ — буын не сөзқұрамындағы дауысты, дауыссыздыбыстардың бір әуезбен айтылуы. Тілде сөздің құрамындағы дыбыстарды (дауысты, дауыссыз) ұйыстырып, бүтін сөз етіп тұратын лингвистикалық құбылыс. Ондай құбылыс туыстас тілдер тобына ғана тән. Үндестік заң дыбыстарды алдымен буынға (егер сөз бір буынды болса), содан кейін буындарды сөзге (егер сөз екі не көп буынды болса) біріктіреді. Үндестік заңы қазақ тілінің іргелі заңдылығы болғандықтан, оның ықпалы тілдегі дыбыстардың айтылымы мен естілімінде басым болады. Осы тұрғыдан дыбыстар төрт топқа бөлінеді: 1) жуан езулік әуез дәйекшесіз ([]) беріледі. Мысалы, ата, қызық, алыс, т.б.; 2) тік таяқша ([]) жіңішке езулік әуезді: мыс., әже, егін, бірлік, т.б.; 3) дөңгелекше () жуан еріндік әуезді: мыс., қол, бұрұм, орұн, т.б.; 4) тік таяқша мен дөңгелекше () жіңішке еріндік әуезді көрсетеді: мыс., күн, көлүк, түлкү. Буын не сөздің үндесім әуезі сол буын не сөз құрамындағы дыбыстардың жасалымы өзара үйлескен, естілімі өзара үндескен тіркесін құрайды. Дәстүрлі қазақ тілтанымындағы (түркологияда) фонетика ережеде Үндестік заңын дауыстылардың үндесуі деп түсіндіріп келсе, қазақ тілінде тек дауыстылар ғана үндеседі, ал дауыссыздар көрші дауыстының ықпалында болады делінген. Сонымен қатар дыбыстардың бір-біріне ықпалын да сингармонизм заңдылығына жатқызып келді. Дауыссыз дыбыстардың арасындағы ілгерінді ықпал бойынша (мысалы, әліпби-әліппи, құр қалу-құрғалу, көкбет-көкпет, т.б.) алдыңғы дауыссыз кейінгі дауыссыздың айтылымына (артикуляциясына) әсерін дауыссыздардың сингармонизмі деп атайды. Зерттеу нәтижесінде сөз құрамындағы дыбыстардың жуан-жіңішке, еріндік-езулік болып айтылуы сөз просодикасына байланыстылығын көрсетеді. Қазақ тілінің сөз просодикасы үндесім болғандықтан, ол сөз құрамындағы дауысты, дауыссыз дыбыстарға бірдей тең ықпал етеді.
Ол жылы, себебі өте жақсы айналасында, жылдың үздік уақыт және біз демалуға тамаша мүмкіндігі бар - Мен жазғы ойлаймын. Жаз - демалыс және саяхат. Біз және т.б., кез келген жерде жүре алады, балғын жасыл шөптер өзенінің немесе көл арқылы уақыт өткізуге, жылы сумен немесе тауға жүзе немесе түрлі ойындар ойнауға, велоспорт Мен өткен жазғы демалыс ең есте сәт айтып береді. Шілде айында отбасы ретінде біз барбекю орманға кірді. Біз, от пісірілген ет пісіру және шатыр қойылады. ата-аналар кешкі дайындау айналысатын, ал, Мен тәбет дейін жұмыс істеуге орманға барды орман сол күні қалай әдемі болды ... әуе гүлдер, бал және құлпынай пах. Барлығы жасыл болды, бірақ ағаш сандықтар дятел қағып, өз тілінде щебетание .Ptitsy қара жасыл фонда айқын жүзеге тұрды. біреу маған сыбырлап болса, сондай-ақ кенеттен Мен ... күдікті шуды естіп. Мен озирался көрдім ... Жыланды! Менің тыныс өтті. көп, үрей билеп, баяу ауытқу бастады, содан кейін біздің лагерьге мүмкіндігінше тез рванулась өйткені мен, ол қалай көрінеді есімде жоқ. Мен ол алаңдаушылық жоқ екенін анама не болғанын туралы айтқан жоқ. Көп ұзамай түстен кейін және кейбір көңілді бар, біз оралған және үйіне кетті. О ... қалай уақыт ұшады. Ол сізге сол сәттерді, сіз мереке күндері бастан сезім қайта жасау мүмкін емес, бұл өкінішті. Бірақ ол келесі жазда сол ұмытылмас болатынына сену қалады!
Ыбырай Алтынсарин – қазақ халқының аса көрнекті ағартушысы , жаңашыл педагог , жазушы әрі қоғам қайраткері. Белгілі ақын Ғафу Қайырбеков Ыбырайға «Дала қоңырауы» деп баға бергені бәрімізге мәлім . Ыбырай атамыздың сол кездегі мектеп ашу ісі , алғашқы оқулық , қазақ даласында қоңырау болып соғылып , жастарды: Бір Аллаға сиынып, Кел балалар , оқылық – деп білімге шақырды . Кеңес дәуірі тұсында бәрі түгенделмесе де , кей қазақ зиялыларының өмірбаяндық деректері , шынайы шығармалары мектептерде , жоғарғы оқу орындарында оқытылды . Сапасы , мазмұны жөнінде әңгіме бөлек , әрине. Алашта Алтынсарин десе алаңдамайтын қандастар жоқ шығар , сірә.
Объяснение: бер༼ つ ◕_◕ ༽つ