Абай Құнанбайұлының «Әсемпаз болма әрнеге» өлеңі 1894 жылы жазылған. Бұл өлең ең алғаш Абайдың 1909 жылғы жинағында жарық көрген (6-бөлік. Нәсихат туралы, 54 бет). Ұлы ақын аталған өлеңін өзі үміт еткен талапкер жастарға арнаған. Туған халқына қадірлі адам болудың, қасиетті адал азамат болудың сипаттарын суреттеп түсіндіре келіп, қауымға пайдалы жан бол: «Сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та бар, қалан!» деп, айқын жол нұсқап береді.
«Көп наданнан» көңілі қалып түңілсе де, жас ұрпақтан түңілмейді, үмітін үзбейді, соларға сеніп, өсиетін соларға арнап айтады.
«Әсемпаз болма әрнеге» өлеңі халық ішінде сонымен қатар бүлдіршіндердің арасында ең көп тараған өлеңдердің бірі. Абайдың «Жидебай-Бөрілі» мемлекеттік қорық-музейінің ұйымдастыруымен жыл сайын мектеп жасына дейінгі балалар арасында дәстүрлі «Әсемпаз болма әрнеге» байқауы өткізіліп келеді.
Ғарышкер, астронавт (Батыс елдеріндегі баламасы: астро... және nбutēs – теңізде жүзуші).), космонавт (ТМД елдерінде - Космонавт: грек. kosmos –ғарыш және nautes – теңіз жүзушісі) – ғарышқа ұшу кезінде ғарыштық техниканы сынақтан өткізетін әрі оны пайдаланатын адам; адамның ғарышқа ұшуынан кейін (1961) пайда болған мамандық. Алғашқы ғарышкерлер әскери ұшқыштар мен ұшқыш-сынақшылар қатарынан таңдалып алынды. Өйткені ғарышқа ұшуға қажетті қасиеттер (ұшу шеберлігінің жоғары деңгейде болуы, апатқа ұшырау жағдайында жылдам шешім қабылдауы, шу, діріл, үдеу, т.б. әр түрлі факторларға төзімді болуы, бақылау жұмыстарын жүргізіп, оны қорытындылай білуі, т.б.) осындай мамандыққа лайықты еді. Кейінірек КСРО-да да, АҚШ-та да ғарыштық кеме экипажына қажетті арнайы білімі бар инженерлер мен ғалымдарды қоса бастады. Ғарышкерлерді дайындау ісі бұрынғы КСРО-да 1960 ж., ал АҚШ-та 1959 ж. және 1962 ж. жүргізіле басталды. Тұңғыш ғарышкер Юрий Гагариннен (1961) бастап ғарышқа үш жүзден астам адам ұшты. Олардың ішінде қазақ ғарышкерлері Тоқтар Әубәкіров (1991), Талғат Мұсабаев (1994, 1998, 2001) бар.[1]