ответ: ғылыми фантастика (ағылш. scіence fіctіon – ғылыми туынды) — көркем әдебиетте, сондай-ақ кино, кескіндеме, т.б. өнер салаларында қалыптасқан жанр.
ғылыми-фантастика өнердегі дербес жанр ретінде xx ғасырда қалыптасқанымен, оның қайнар бастаулары ежелгі әпсаналарда, ауыз әдебиетінде жатыр. оған қиял-ғажайыптық, ертегілік қасиет те тән.
фантастика (гр. phantasіa —– қиялдау, phantastіke – қиялдау өнері) ұғымының өзі де қиялдану өнеріне байланысты пайда болған. қазіргі әдебиеттану мен өнертану ғылымында фантастиканың «ертегілік» және «ғылыми» белгілерінің ара-жігі ажыратылмаған. әдебиетте ғылыми-фантастика – ғылыми поэзия және ғылыми проза болып, екі пішімде қалыптасты.қазіргі қазақ әдебиетіне ғылыми фантастика дербес жанр ретінде xx ғасырдың 70–80-жылдары республика жазушыларының шығармалары арқылы қалыптасты. зерттеушілер қазақ әдебиетіндегіндегі ғылыми фантастика жанрының алғашқы белгілерін ертегілерден («ер төстік», «ұшқыр кілем», т. аңыздарын («қорқыт ата», «баба түкті шашты әзиз», т.б.) таратып, болашақты болжай білген халық қиялының ұшқырлығына тәнті болуда.ғылыми поэзия терминін әдебиеттану саласында алғаш француз поэзиясының теоретигі рене гиль «сөз туралы трактат» (1896) еңбегінде қолданды. ол ғылыми поэзияның белгілері ежелгі дәуір әдебиетінің өкілі лукреций кардың «заттың табиғаты» поэмасында көрініс тапқанын мысалға келтіреді. поэзиядағы ғылыми фантастика жалпы фантастикалық арнадан бөлекше, философиялық-әлеумметтік бағыттағы мүмкіндігімен ерекшеленеді. ғылыми фантастика прозаның барлық жанрында (роман, повесть, әңгіме, т.б.) қарқынды , көркем әдебиеттің арналы саласына айналды.
объяснение:
Аспан әлемі адамзатты ертеден қызықтырып келеді.Әр ғасырда ғұламалар аспан сырын ашып,әлемге жаңалықтар ұсынып отырған. Ең алғаш Қытайда жұлдыз каталогын,ал Аристотель дүние құрылысының жалпы жүйесін жасаған.13ғасырда ат-Туси Әзербайжанда обсерватория салдырып,планеталар қозғалысының жаңа кестесін жасаса,1428-1429ж.Ұлықбек Самарханда обсерватория салдырып,1019жұлдыздың каталогын,планеталардың қозғалыс кестесін жазған.Ал Галилео Галилей өзі істеген телескоппен аспан денелеріне бақылау жүргізген.19ғасырда аспан денелері жүйелі түрде зерттеле бастады.Қазіргі заманда аспан сырын зерттеу саласы кеңейіп,ауқымы өсіп көп салалы ғылымға айналды.Республикамызда 1942ж. тұңғыш отандық обсерватория салынды.
ответ:Арал теңізі ғасырлар бойы планетамыздың ең үлкен континенттік сутоғаны ретінде белгілі еді. Ол қазіргі Қазақстан мен Өзбекстан шекарасында жатыр. Бірақ бүгінгі күні оның тартылып бара жатқандығы бізге сабақ болуы тиіс.
Ақырзаман деген тура осындай болар, – дейді Юсуп Камалов, алдымызда ұзыннан-ұзақ созылып жатқан, тал-шілік басқан шөл даланы қолымен нұсқай отырып. – Ерте ме, кеш пе, ақырзаман бола қалса, тек қарақалпақстандықтар ғана одан аман қаламыз, өйткені біз қазірдің өзінде-ақ ақырзаманды бастан кешіріп отырмыз.
Төбе-төбе болып жатқан ұлу қабыршақтары мен құмда қайраңдап қалған, тозығы жеткен қайықтар болмаса, Өзбекстанның солтүстігіндегі өзіміз тұрған құмдақ жартастың үстінен қарағандағы көрініс нағыз бір шөл далаға тап болғандай әсер қалдырады. Бұл ара кезінде Арал теңізіне сұғына орналасқан түбектің шеті еді. Ол 1960 жылы ауданы жағынан әлемде төртінші орынды иеленсе, оның аумағы шамамен 67 000 шаршы шақырымды құрайтын. Бұл дегеніміз, Батыс Вирджиния штатының аумағынан да үлкен деген сөз. Ал арт жағымызда Мойнақ қаласы жатыр. Ол бір кездері балық консервілеу зауыты бар, қанатын кеңге жая дамыған орын еді. Тіпті, бертінде, 1980 жылдардың өзінде ол жыл сайын мыңдаған тонна балық өндіретін. Елу жыл бұрын Арал теңізінің оңтүстік жағалауы тура біздің табанымыздың астында жатты. Ал қазір ол солтүстік-батысқа қарай 90 шақырымға дейін тартылып кеткен.
Объяснение: