Шоқан Уәлиханов 1835 жылы қараша айында қазіргі Қостанай облысының Құсмұрын бекетінде дүниеге келген. Шоқанның зерттеушілік қабілеті оқып жүргенде оянған. Шоқан қазақ тарихын зерттеуге ерекше ден қойды. Ол XV ғасырда қазақ халқының ұйытқысы болған Үйсін,Қаңлы, Қыпшақ, Керей, Найман руларын жан-жақты зерттеді. Шоқанның тамаша еңбектерінің бірі – “Алты шаһардың жайы туралы” деген шығармасы. 1864 жылы наурыз айында Шоқан генерал Черняевтің шақыруымен Әулиеатаға келеді. Содан Верный қаласына, кейінірек Тезек төренің ауылына бпрып тоқтайды. Сонда үйленіп, тұрып қалады. Сөйтіп жүргенде, ескі өкпе ауруы қайта қозып, Шоқан 1865 жылдың сәуір айында қайтыс болады. Оның сұйегі Алтын Емел тауының бауырындағы Көшен-Тоған деген жерге қойылады.
Егер мен сиқыршы болсам...
Егер мен сиқыршы болсам, мен сиқырымды тек адал істерге жұмсаушы едім. Алдымнан қаншама мүмкіндіктер ашылып тұрғанда,мен өзім үшін,жақындарым үшін және өзгелер үшін тек қайырымды істер жасап, көмектесуші едім. Ауырып жатқан адамдарды жазып,қарттарға денсаулық сыйлаушы едім.
Және ең бастысы-мен бүкіл әлемде соғыс болмай, адамдардың бірлік пен татулықта өмір сүргенін қалар едім!