Көкшетауға ат басын бұратын көптеген саяхатшылардың қызығушылығын оятатын әрине табиғаттың көз тартар сұлулығы. Соның ішінде Бурабайдағы «Оқжетпес» тасының жөні бөлек. Атауының өзі бір ерекше. Жыл сайын демалуға барып жүргенімізбен, сол «Оқжетпес» жартасының қалай біткені жайында біле бермейміз әрі мән де бермейміз. Ал аңыз былай дейді:
Бурабай дейтін елді-мекенде кезінде Оқжетпес атты баһадүр өмір сүрген. Оқжетпес туа салып күн сайын емес сағат сайын өсіп, жетіле берген. Тіпті бойы тоқтаусыз өскен. Бала күнінде далада ойын қуып жүрсе, қасындағы балалардың атқан садағы оның кеудесіне әрең жеткен. Бойы ұзын өзі батырдың тірі кезінде елден абыройы асқақ болады. Жаугершілік заман келіп, күн артынан күн өтіп жаумен шайқасады. Әр күн сайын жаудың бетін қайтарып, елін аман сақтап отырған. Жарақат алса жарасын сол көлдің бойында емдеп, Бурабайдың ауасымен тыныстаған. Дәл сондай күннің бірінде жауға қарсы соғысады. Соғыс ұзақ күндерге созылады. Жаудың беті қайтар емес. Тіпті жау санында есеп жоқ. Айларға созылған соғыстың салдарынан Оқжетпес шаршап, түнде тынығып жатқан кезінде жау тыңшылары сырын біліп, үстінен бас салады. Бірақ алып денелі батыр оған да көнбей орнынан сілкіне тұрып тағы соғысады. Тек ең ақырында әлі кетіп, ақыры демі бітті-ау деген кезде, Оқжетпес қатты дауысымен: « Уа, Тәңірім! Мен жау қолынан өлтіріп, ұятқа қалдырғанша тасқа айналдыр» десе керек, лезде аспан айналып жерге түскендей күй тұнып, Оқжетпес сол жерде жартасқа айналып кеткен.
Бұл аңыздың бір түрі ғана. Жалпы Бурабайдағы түрлі ескерткіштерге қатысты көптеген аңыздар бар. Аңыздың өзі ертегі емес, шындыққа жанасатын жанрдың түрі екенін ұмытпаңыз.
(Нет колес у меня -
Я крылата и легка.
Громче всех постовых
Я свищу без свистка.
На лету, на лету, на лету-у,
Всю Москву замету.
ответ: Вьюга )
2)Өрiске еркiнше сайрандайды, Иә ат емес. Ерiкте ұшады, Иә құс емес. Жауап : Боран
(Гуляет в поле,
Да не конь.
Летает на воле,
Да не птица.
ответ: Вьюга)
3)Жұмыртқалардағы аққудың Белайы отырады (Қыс ).
(Белая лебедь на яйцах сидит.
(Зима) . )
4)Ақ аралар Жерде қоныстандыр, От келдi Олар болмады (қар ).
(Белые пчелы
На землю сели,
Пришел огонь
Их не стало.
(Снег). )
5)жүредi, аяқтар жоқ; жатады, төсе жоқ; Жеңiл, төбелер сырқырайды (қар ).
(Идет, а ног нет;
Лежит, а постели нет;
Легкий, а крыши ломит.
(Снег). )
6)Дды ұшады үндемейдi, Д жатады үндемейдi, Қашан өледi, Сонда бақырады (қар ).
(Летит — молчит,
Лежит — молчит,
Когда умрет,
Тогда заревет. (Снег). )