Бәйге - ұлттық спорт ойындарының бір түрі. Ат спортының бұл түрі түркі тектес басқа халықтарда да бар. Мысалы, Бәйге өзбектерде “пайга”, қырғыздарда “чабыш” деп аталады. Кейбір деректер бойынша, 15 ғ-дың 70-жылдарында Керей мен Жәнібек сұлтандар Қазақ хандығын құрғанда, Шу өзенінің жағасында, Тұлпарсаз деген жерде бәйге ұйымдастырған. Осы кезден бастап Бәйге қазақ халқының алқалы жиындарының (тойлардың, астардың, т.б.) ажырамас құрамдас бөлігіне айналған (қ. Сауын айту).
Бұрын бәйгеге қосылған аттар түстік, күндік жерге, ұзақ қашықтықтарға шабатын (қ. Аламан бәйге). 1957 жылы Қазақстанда қабылданған ереже бойынша құнан бәйге 1200, 1500, 1600, 1800, 2000 м, дөнен бәйге 2400, 3000, 3200, 4000, 4800 м, ат бәйгесі 5000, 8000, 10000 м қашықтықтарда өткізіледі. Көбінесе, қашықтық төрешілер алқасының шешімі бойынша бәйгеалаң (ипподром) айналымының ұзындығына байланысты белгіленеді. Бәйгеге мал дәрігерінің қарауынан өткен аттар жіберіледі. Жарысқа қатысушылардың кеудесіне және арқасына нөмірлер тағылады; шабандоз жеңіл, ыңғайлы, белгісі бар ұлттық киім киеді. Аттың ер-тұрманында, шабандоздың киімінде адам жарақаттанатындай заттар болмауы тиіс. Бәйгеге қатысушы атын оздыру үшін өзі білетін, ережеде рұқсат етілген тәсілдердің бәрін қолдануына болады. Ал қатарласып келе жатқан атқа қамшысын тигізуге немесе қамшысын үйіріп басқа аттарды жасқауға, айқайлауға, ысқыруға, жарыс жолынан шығып кетуге, оның айналмаларынан төтелеп өтуге болмайды. 1-ші орын мәреге атының тұмсығы бірінші іліккен шабандозға, қалған орын аттардың келу ретіне қарай беріледі. Қазақ халқы Бәйге аттарын ерекше күтімге алған. Құлагер, Ақбақай, Маңмаңгер сияқты сәйгүліктерді ән-жырға қосқан. Топтан озған тұлпарлар туралы халқымыздың ауыз әдебиетінде, эпостық жырларында, мақал-мәтелдерінде көп айтылады.[1]
Шығармаға 6-10 сөйлемнен осы мәтіннен деген таңдап аласыңдар.
Біздің сапарымыз, не біз ана деген басталды поезға деген отыр-. Маған бол- аз қорқынышты, себебі біз бардық сыйғыз- ажаның ағасымен әкемен, ал маңай көп алты аласы, бес бересі жоқ адамдар болды және маманың. Аға мені жұбатты, тіпті маған сырттың сөресін кем түсті, қайдан бол- терезеге деген қарау қызық.
Алғаш біз Рязань қаласына деген келдік. Анда бол- өте әдемі, бірақ неғұрлым барлық маған понравился рязань кремль: онда бол- әдемі ғимарат және ескі пәндер. Өлкетанудың мұражайында айуанаттың бөлек-бөлек тұрпаттары рязань облыста жетектел- болған. Экскурсовод қызық туралы осы аймақтың табиғатында әңгімеледі. Бірақ неғұрлым барлық маған алып мамонт понравился. Алдым оның мен себя алғашқы адаммен сезіндім.
Тарихи мұражайда бізге туралы қаланың тарихының әңгімеледі, мында мен киімді және ескі славянның сәндерін көрдім, таныды, не Рязань бұрын Переславль аталды. Сол осы зертте- болды, қарамастан және мен барлық есінде бол- получше тырыстым.
Кейін біз к бардық