Төлеу сөз- көркем шығармада кейіпкердің сөзін айтылған қалпын сақтамай, тек мағынасын ғана жеткізетін сөздер. Мысалы, "Абай жолы" романында М.Әуезов Самалбек тілмәштің Абайға айтқан сөзін былай жеткізеді:
"Оның жалғыз білгенім сол деп айтқаны: алысып жатқан екі жақ бірдей Абайды тыңдау қажет десті, бірақ олардың ішінде, арғы ниетінде қандай байлау бар екенін Самалбек білмейді. Оның ойынша, Абай не қыларын өзі жақсы аңғаратын болар. Және сол өзіне лайық көрінген дағдылы жолмен куәлік айтқаны Абай басына лайық болар" дегендей кеңес тәрізді сөз айтып бітірді".
Бұл жерде жазушының кейіпкер сөзін тікелей келтірмей, өзінше мазмұндап беру тәсілі көңіл аудармақ. Көркем шығармада кейіпкердің ішкі монологі, яғни іштей айтқан ойы, кейде төл сөз түрінде басталып кейіпкердің аузынан шыққан қалпын сақтағандай көрініп, бара-бара төлеу сөз түріне ауысып, автордың сөзі болып кетеді, ал кейде сол екеуінің жігін, шекарасын айыру қиын болады. Осындай көркемдік тәсіл "Абай жолы" романында Абайды ойлану, толғану үстінде бейнелейтін тұстарда ұтымды қолданылады. Төлеу сөз тәсілін қолдану әдебиетте төл сөзге қарағанда әлдеқайда сирек кездеседі. Бұдан жазушының кейіпкер сөзін тікелей айтылған қалпын сақтап беруге көбірек мән беретіні байқалады.[1]
Төлеу сөз – бөгде сөздің өзгеріске ұшырап, тек мазмұны сақталған түрі. Автордың өзге біреудің сөзін өз тарапынан өзгертіп беруін төлеу сөз дейміз. Мұндайда біреудің сөзінің не туралы айтқаны, негізгі ойы сақталады да, оған тән басқа ерекшеліктер: ритмика-интонациялық бояуы мен кей сөздердің грамматикалық тұлғалары өзгертіліп пайдаланылады. Төлеу сөзде бөгде сөздің тұрлаулы мүшелері жойылып, автор сөзінің тұрлаусыз мүшелеріне, яғни бастауышы ілік септікті анықтауышқа, баяндауышы табыс не барыс септікті толықтауышқа айналады. Сонымен қатар жақ өзгеріске ұшырап, бір жақтың орнына басқа бір жақ қолданылады. Автор сөзіндегі “де” етістігі түсіп қалып, оның орнына басқа етістіктер қолданылады.
Мысалы, Әлі бұл өңірде көктің шабан тебіндеп келе жатқанын, қыс ызғарының әлі түгел айығып болмағанын әңгіме қып отырды (М.Әуезов). Елеусіз көлдің не себепті Қызылкен атанғанын сұрады (Т.Әлімқұлов)
Великий Шелковый путь связывавший страны Средней Азии и Китай проходил через казахскую землю. В краю по пути следования караванов появлялись разные укрепления и города. Один знаменитый и древний город из них- Тараз. Основан он был, примерно, в 1 веке нашей эры. В ходе раскопок стало понятно, что город был особенным в архитектурном плане. Археологов очень удивили разные здания и архитектурные сооружения. На месте древнего Тараза были обнаружены водопроводные трубы, торговые магазины, ювелирные мастерские и здание бани. Все они были украшены орнаментами и камнями.Самый пик развития Тараза пришелся на 10- 12 века, во время правления Караханской империи. Историческими памятниками оставшимися с той поры считаются святыни Айша Биби, Бабаджи хатун, Карахана и Тектурмаса. Один исторический памятник- баня в Таразе , была построена по-особому. Она состояла из 5 комнат, горячая вода, как и холодная, поступала по керамическим трубам. Еще один прекрасный памятник архитектуры Каменный мост расположен на реке Талас,которая делит город на две части. Всю свою многовековую историю Тараз переживал одно событие,а именно то, что на протяжении долгой истории по разным причинам город был переименован, и не раз. Например, в средние века город носил имя Янги, в 1853 году его переименовали в Аулие Ата. В 1936 году он стал Мирзояном, а в 1938-ом его назвали Жамбыл. А в 1997 году в январе городу вернули древнее имя- Тараз. В настоящее время Тараз является процветающим городом.
Баян.
2.Қайратты, намысқой.
3. Тұтқындады, ызаланды, өлтірді.
4. Баян Абылайдың қанатты батыры.
Абылай
Хан, Қолбасшы,адал,ашық мінезді
Ноян
Жас, Батыр, ақкөніл
Қалмақ қызы
Сұлу, ақылды, қу, шапақтай
Объяснение:
шапақтай деген әдемі деген сияқты