"Күш атасын танымас"- деген сөз қайдан шыққан?Қазақ халқының даму тарихында басынан кешкен әр түрлі оқиғаларды,тарихи тұлғалардың ойда қалар іс-әрекеттерін,табиғат кқұбылыстарын бәрін ойша қорытындылап,тұжырымдап отырған.Өмір тәжірибесі ретінде ауызекі әңгімеде айтылып отырған.Осындай тұжырымдар,қанатты сөздерге, мақал мәтелге айналып, ойының дәлдігімен, мазмұнының тереңдігімен бала тәрбиесінде тәлімгерлік роль атқарған."Күш атасын танымас"-деген сөзде халық жақсылығын асқақтатқан,жамандықты жерлеп құртқан,осындай тұжырымды сөздердің бірі.Адамзаттың даму тарихында алғашқы кезеңдерде тек қара күшке ғана орын берілген.Кейін адамның ойлау қабілеті артып,білімді болу бірінші жолға қойылған."Білекті бірді жығар,білімді мыңды жығар"- деген сөз осы кездері шыққан.Алып күштің иесі, қазағымның палуаны Қажымұқан Мұңайтпасовты осы кезде айта кету керек.Өз кезінде талай озбырлық көрседе,күшімен әлемді мойындатқан палуан.Сол дәуірдің сұрқия амалдары оны Қара Иван деп шығарсада,түбі әлемге қазақты танытып, күшін мойындатып кеткен тұлға."Күш атасын танымас"- деген тұжырымға тағы бір мысал айта кетейін.Қазақтың Балуан Шолағы базар аралап келе жатып, шетте мүсіні келіскен кертөбел атты көзі шалады.Касында бір адам ошаққа от салып отырғанын көріп, сол адамды күшіне сеніп лақтырмақ болып,атты алмаққа ұмтылған екен. Сонда әлгі а Шолақтың өзін көтере түрегеліп лақтырып тастаған ғой.Балуан мұндай алып күшті күтпесе керек,атына қарғып мініп желе жөнеліпті.Арттағы адам:Сенің көздегенің кертөбел ғой, ала ғой-деп айқайлапты."Өлімнен ұят күшті"- деп, қарай алмапты Балуан.Сол кезде сендім, "Күш атасын танымайтынына"- деп Балуан еске алған көрінеді.Қазірдеде біздің елімізді күшімін аренада белдесіп ,әлемге танытып жүрген балуандарымыз өте көп."Күш атасын танымас"күші мен ілімі қатар дамыған жастарымыз көп болсын
Жануарлар (лат. Animalia) — тірі организмдер дүниесіндегі негізгі екі топтың бірі (екіншісі – өсімдіктер); жүруге және сезінуге бейім тіршілік иесі; негізінен, дайын органикалық қосылыстармен қоректенетін гетеротрофты организмдер. Жануарлар құрылысына қарай бір жасушалы организмдер және көп жасушалылар болып екі топқа бөлінеді. Жер бетінде жануарлар прокариоттар (ядросыз организмдер), балдырлар, саңырауқұлақтардан кейін пайда болған. Палеонтологиялық зерттеулерге қарағанда олардың жасы – 0,8 млрд. жылдан аспайды (1998). Жануарлардың дамуы да қоршаған ортаның эволюциялық дамуына сәйкес қалыптасқан. Эволюциялық өзгерістер сыртқы ортаның өзгерісіне организмдердің бейімделуімен ұштасады. Мысалы, құрлық жануарларының арғы тегі су жануарлары болып саналады. Ал қоршаған ортаға бейімделе алмаған құрлық жануарлары бұрынғы тіршілік ортасында қалып қойған. Жануарлардың қазба қалдықтарын зерттеу нәтижесі қарапайым организмдердің архей эрасында мұхиттарда бұдан 1 – 1,5 млрд. жыл бұрын жасуша формасында хлорофилсіз амеба тәрізді талшықтылар түрінде пайда болған деп жорамалдауға мүмкіндік береді. Протерозой эрасында тіршілік еткен жануарлар қалдықтарынан радиоляриялар, фораминифералардың іздері, губкалардың қаңқалары, буылтық құрттардың түтікшелері, моллюскілердің бақалшақтары, тіпті буынаяқтылардың да қалдықтары табылған. Жануарларда ас қорыту, қан айналу, жүйке жүйесі, сезім және жыныс]органдары, тыныс алу, зәр шығару жүйесі жақсы жетілген. Дүние жүзінде жануарлардың 1,6 млн-дай түрі, 17 типі бар. Жануарлардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы өте зор: көпшілігі пайдалы болып табылады. Азық-түлік, әртүрлі өнеркәсіп шикізатын: ет, май, сүт, тері, жүн, бал, жібек, мүйіз, бақалшақ, т.б. береді. Сондай-ақ, олар – ауыл шаруашылық дақылдарының тозаңдатушылары, топырақ түзушілері, басқа жануарларға азық қорлары, органикалық заттардың ыдыратушылары болып табылады. Жануарлардың өнімділігін арттыруды, тиімді пайдалануды және табиғаттағы қорын сақтауды зоология ғылымы мен оның салалары зерттейді.
Объяснение:
Объяснение:
Демографиялық саясат. Адамзаттың үздіксіз жаңарып, ауысып отыруын қамтамасыз ететін туу мен өлу және табиғи өсу көрсеткіштерінің жиынтығын халықтың ұдайы өсуі деп атайды.
Ұдайы өсудің дәстүрлі типі тән болатын мешеу елдерде өлім көрсеткішінің жоғары болуы халықтың тұрмыс жағдайының нашарлығымен, жқұпалы аурулардың кең тарауымен түсіндіріледі. Бұл елдерде табиғат апаттары мен апштық нәтижесінде халық санының күрт қысқаруы да байқалады. Мысалы, 1984—1985 жылдарда болған құрғақшылық нәтижесінде Эфиопияда аштықтан миллиондаған адам қайтыс болды. Өтпелі тип тән болатын елдерде соңғы жылдары халықтың әлеуметтік-экономикалық жағдайының жақсаруына байланысты өлім азайған, бірақ туу жоғары деңгейде қалып отыр.