5-тапсырма. Мәтінді салыстыра оқы. Ауызекі сөйлеу тілінің ерекшеліктерін анықта.
1-мәтін
Таза бұлақ
-
Үш жолаушы бір бұлақтың ба-
сында бір-біріне кез бопты. Бұлақ
бір тастақ жерден шыққан, айнала-
сы қалың біткен ағаш жапырақтары
бұлақтың үстіне төгіліп, суы мұздай,
салқын, шыныдай жылтылдап тұр-
ған сонша әдемі, таза бұлақ екен. Су
шыққан жеріне бір қазандай тасты
біреу ойып қорғаныш қылып, тастың
суағар жеріне жазу жазыпты:
Әй, жолаушы, болсаң осы бұлақ-
тай бол, деп. Манағы үш жолаушы
бұлақтан ішіп қанған соң жазуды
оқып, біреуі саудагер екен, ол айтты:
- Бұл жазылған ақыл сөз екен, бү-
лақ күн-түн тынбай ағып, алыс жер-
лерге барады, бара-бара кеңейіп, үл-
кейеді, бұған бөтен бұлақтар құйып,
сөйте бара үлкен өзен болып кетеді
2-мәтін
Бұлақ
Бұлақ, бастау жер бетіне
шығып жатқан табиғи жерас-
ты су көзі. Бұлақтар әртүрлі
белгілері бойынша тұма, қай-
нар, термалды бұлақ, жалғасты
бұлақ және т.б. бірнеше топқа
бөлінеді. Суы тұщы, әсіресе,
мол өнімді бұлақтар елді ме-
кендерді ауыз сумен, шаруа
қожалықтарын керекті сумен
қамтамасыз етуге, жер суаруға
кеңінен пайдаланылады.
Бұлақтың арынсыз және
арынды түрлері бар. Арын-
сыз бұлақ ылғалды жылдарда,
көктемде қар ерігеннен кейінгі
және жауын-шашынды кезең-
дерде жер бетіне
Кімде бар осы мағанда керек еді