Түнде сырғанақ теуіп жүрген ол менің ойымша (автор-бала)
Объяснение:
18 ғасырдың бірінші ширегіндегі қазақ хандығының ішкі және сыртқы жағдайы
Тіл
PDF түсіріп алу
Бақылау
Өңдеу
Қазақ хандығының ішкі жағдайы Өңдеу
Тәуке хан (1680-1715/18 жылдар) билік еткен жылдары қазақ хандығы орталықтандырылған мемлекет болып қала берді. Қазақ хандығында бейбіт өмір орнады, заңдар қатаң сақталды, тайпааралык алауыздык азайды. Шиеленіскен ірі даулар мен айтыс-тартыстар беделді билердің тікелей араласуымен шешіліп отырды. Барымта-карымта, жайылымдар мен су көздерін бөлісу жөніндеп алауыздықтар мейлінше азайды. Қазақтың әскери жасақтарының жауынгерлік кабілеті күшейді. Ішкі ауызбірліктін арқасында елдің орасан зор аумағының тұтастығы сақталды. Қазақтар солтүстігінде орыстардың Тара қаласынан бастап, оңтүстігінде Ташкент қаласына дейінгі, батысында Жайық (Орал) өзенінен бастап, шығысында Ертістің орта ағысына дейінгі жерлерді иеленді. Қазақтардың Еділ (Волга) өзені аймағында көшіп-қонып жүрген кездері де болды.
Тәуке хан тарихқа «Жеті жарғы» заңдар жинағын жасаған билеуші ретінде кеңінен танылды. Оның кезінде құрамында қазақ даласының данышпандары атанған аса беделді Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би бар билер кеңесі құрылды. Олардың жеке тұлғалары мен аттарының өзі бүкіл қазақ халқының және Қазақ хандығының бірлігі мен біртұтас топтасқандығын білдірді. Тәуке ханның кезінде қазақтардың үш жүзінің ең таңдаулы да беделді деген өкілдері жыл сайын бас қосып, аса маңызды мәселелерді талқылап, шешім қабылдап отырды. Ондай жиын Оңтүстік Қазақстанның аумағындағы Күлтөбе деген жерде өтіп тұрды. Атақты ханның ордасы орналасқан қала қасиетті Түркістан болды. Қазақтар Сырдария өзенінің өңіріндеп 32 қалаға иелік етіп, басқарып отырды. Тарихшы ғалымдар Тәуке хан билік құрған уақытты Қазақ хандығының «алтын ғасыр» кезеңі деп бекер атамаған. Атақты орыс тарихшысы А.И. Левшин осы билеуші туралы былай деп жазады: «Ол оларды, тайпаларды, өліспей беріспейтін алауыздықтан арылтты, олардың арасындағы бірнеше жылга созылған қанды қырғын сойқанды тоқтатты, ол өзгелердің бәрін де асқан ақыл-парасатымен, қара қылды қақ жарган әділеттілігімен өзіне бағындыра білді».
тәуелсіздіктен кейін өмірге келдім. әйтсе де менің келешегіме үлкен жол ашқан тәуелсіздіктің жөні бөлек. біздің ата- «егемен болмай ел болмас, етектен кесіп жең болмас» деген екен. осы тәуелсіздікке дейін қазақ жерінде еркіндікті аңсаған 300-ге таяу ұлт-азаттық көтерілістері болыпты.
мен тарихи кітаптарды көп оқимын. сол кезде байқағаным, тәуелсіздікке жету оңай болмаған екен. жүздеген алаш ұлдары бастарын бәйгеге тігіпті. ондағы мақсаты, қазақ халқының қолын тәуелсіздікке жеткізіп, ұрпағын бодандықтан құтқару болыпты.
біз жақында отанымыздың барлық өңірінен 150-ден астам оқушы астанада басқосып, тәуелсіздігіміздің 20 жылдығына арналған «қазақстанның жарқын болашағы – жастардың көзімен» деген тақырыпта шығарма жаздық. сонда тәуелсіздік туралы өз ойларымызды айттық. осы шараға ұйытқы болған «дарын» республикалық ғылыми-практикалық орталығы еді.
арман қуып, елдің ертеңіміз деп жүрген замандастарым жазған шығармалармен танысып, ой-пікірлерін тыңдағанда отанға деген патриоттықты айқын сезіндім. тәуелсіздіктің алдындағы тыныс-тіршілігімізді, одан кейінгі 20 жыл ішіндегі өркендеуімізді ортаға салдық. бұрын біздің алдымыздағы ұрпақ әрі кетсе мәскеу қаласына барған екен. ал қазір білімді жастар төрткүл дүниені шарлап жүр. бізбен кездесу кезінде «болашақ» бағдарламасының түлектері ел қамқорлығының арқасында әлемнің атақты білім ордаларында оқығанын айтты. білімді жасқа қашанда жол ашық екенін жеткізді. біз білім сайысында астананы да аралап көрдік. арқадан кербез алматыға, алтайдан каспийге дейінгі аралықта өмір сүріп жатқан қазақ елінің ұл-қыздары елорданың ғажайыптарымен танысып, «бәйтеректің» басына көтеріліп, әсем қалаға қызыға қарадық. мектеп бітіргеннен кейін осы қалада оқысақ деген арман әр оқушының көкейінде сайрап тұрды. мұның бәрін біз тәуелсіздіктің арқасы деп білеміз.
Объяснение:
1.Түнде сырғанақ теуіп жүрген-Автор бала