Тәкаппарлық, мақтаншақтық, менменсушілік1. Өз елінде шекпен пішпеген, Кісі елінде мақпал пішеді .2. Иттің ұлығанын бөрі естімес. 3. Ит құтырса, иесін қабар, Шымшық құтырса, бүркітке шабар. 4. Қадір білмейтінге қадіріңді кетірме .5. Жаман сайға су түссе, өткел бермес кешуге. 6. Ашаршылықта түйенің сіңірі де тәтті, Тоқшылықта қозының құйрығы да қатты. 7. Есек құлағының ұзындығына мақтанар, Есалаң жүзінің қызылдығына мақтанар. 8. Жаман атқа жал бітсе, жанына торсық байлатпас, Жаман адамға мал бітсе, жанына қоңсы қондырмас. 9. Тойсаң тоқтының еті топырақ татиды.1 0. Мақтаншақ бар ақылын мақтанға тауысады. 11. Жақсы мақтанса есебін табар, Жаман мақтанса қатынын сабар. 12. Мылтығыңның күмісін айтпа, тиісін айт. 13. Өз үйінде ою оймаған, Кісі үйінде сырмақ сырыпты. 14. Ер өнерімен мақтансын. 15. Жаман адамға мал бітсе, жақынын танымас.1 6. Асқанға аспан да аласа. 17. Өз көшесінде жаман ит те жолбарыс. 18. Өзім есек бола тұрып, түйені жетектедім. 19. Еңкейгенге еңкей, басың жерге жеткенше, Шалқайғанға шалқай, төбең көкке жеткенше .20. Семіздікті қой ғана көтереді. 21. Аспанға айды бір шығардым. 22. Арыстан асқынса айға шабар, Ақымақ асқынса анасын сабар. 23. Саяз су сарқырап ағады. 24. Аяз би, әліңді біл, құмырсқа, жолыңды біл. 25. Тауық шақырғанға таң атпайды. 26. Көзінше мақтама, сыртынан даттама. 27. Білемін деп мақтанба, сенен де білгіш табылар .28. Тігілмеген етігіңді мақтама. 29. Алтаумын деме, жетеуге жолығасың, Жетеумін деме, сегізге жолығасың. 30. Тағасының күмісіне мақтанба, Атыңның жүрісіне мақтан.3 1. Баймын деп мақтанба, жарлылық бар. Көппін деп мақтанба, жалғыздық бар .32. Қу сүйекті ит те қажамайды.3 3. Тентек өзін дәу санайды, Жантақ өзін бау санайды. 34. Айдағаны бес ешкі ысқырығы жер жарады. 35. Бояушы, бояушы дегенге сақалын бояйды .36. Есек семірсе, иесін тебер. 37. Бір аштықтың бір тоқтығы бар. 38. Атты жолдас болмайды арбалымен, Жортақ жолдас болмайды жорғалымен. 39. Әлін білмеген әлемге таңданады. 40. Есек өзін атқа балайды да, Әттең, деп құлағына қарайды. 41. Еңкейгенге еңкей, атаңның қара құлы емес, Шалқайғанға шалқай, пайғамбардың ұлы емес. 42. Өзім білем деген, өрге ба 43. Көр көкірек жігіттен ер көкірек егде артық. 44. Айға бойымыз жетсе, күнге қолымыз жетеді. 45. Орынсыз мақтау орға жығады. 46. Адаспаймын деген адам тал түсте адасады. 47. Өзін-өзі мақтаған - өліммен тең. 48. Қолымен қосаяқ соққан, аузымен орақ орады. 49. Сүтсіз қой маңырауық .50. Шөлдің қамысы болмайды, Жаманның намысы болмайды .51. Мақтаншақтық өтірік айтқызады, Өтірік көңіл қайтқызады. 52. Қорқау қасқырға жем болғанша, Арыстанға жем болған жақсы. 53. Мақтаншақты мақтасаң, басыңа секіреді. 54. Аш отырып, ас таңдайды, Жаяу отырып, ат таңдайды. 55. Болған кісі болдым демес, Болдым десе, болғаны емес .56. Ердің атағы туырлықтай, өзі бұлдырықтай. 57. Бас болмақ оңай, бастамақ қиын. 58. Бидайдың кеудесін көтергені - дақылы жоқтығы, Жігіттің кеудесін көтергені - ақылы жоқтығы .59. Өзіңді-өзің мақтама, біреу мақтасын. 60. Жақсымын деп мақтанба, халық айтпай, Батырмын деп баптанба, барып қайтпай.
Спорттың адам өмірінде алатын орны зор екендігін бәріміз білеміз. Спортпен айналысқан адамның денсаулығы мықты, өзі шыдамды болады. Біздің ата - бабаларымыз “тәні саудың – жаны сау” - деп бекер айтпаған. Спорттың қай түрімен айналысу адамның қабілетіне байланысты болады. Бұл туралы ұлы ойшыл Ибн Сина да өз шығармаларында айтқан. Ол сондай - ақ спортты мағынасына қарай жеңіл, ауыр, ұзын, қысқа сияқты бірнеше түрге бөлген. Денсаулық пен өмірді дамыту үшін кем дегенде спорттың 33 түрінен жаттығу жасау керектігін айтқан. Елбасы Н. Ә. Назарбаев өзінің “Қазақстан - 2030” стратегиялық бағдарламасында халықты салауатты өмір салтына ынталандыруды басым бағыттың бірі ретінде атап көрсетті. Сондай - ақ Президентіміздің қолдауымен 2003 жыл – денсаулық жылы болып жарияланған. Расында да, бүгінгі таңда еліміздің ақсақалдарынан кішкентай баласына дейін дене тәрбиесіне ерекше мән беруде.
Осындай игі істер Қылмыстық - атқару жүйесі комитетінің Жамбыл облысы бойынша басқармасында да атқарылып келеді. Басқарма бастығы әділет полковнигі Т. Б. Ахметовтің ұйымдастыруымен Басқарма аумағында орналасқан спорттық алаңда Басқарма қызметкерлері арасында «Шынықсаң шымыр боласың», деген қағиданы ұстанып, аптасына екі рет дене шынықтыру сабақтары жүргізіледі. Күнделікті аласапыран жұмыстардан кейінгі бір - екі сағат уақыттың ішінде әріптестерім біраз бой жазып, сергіп қалады. Осы бір тамаша сәттерде балалық шағың да еріксіз еске түсетіндей! Футбол, волейболдан командалар құрылып, қызу ойындар өткізіледі. Сондай - ақ, кермеге тартылу, шахмат, шашка, ұзындыққа секіруден өткізілетін жаттығулар өз алдына бір бөлек.
Ондағы негізгі идея қызметкерлерді салауаттылыққа ынталандыру, дене тәрбиесі мен спортпен айналысуға үгіттеу. Себебі елді күні ертең ілгері апаратын – сауатты, білімді, дені сау жастар. Біздер осы елдің жас толқындарымыз. Сондықтан біздің мақсатымыз уақытты тиімді пайдаланып, сапалы қызмет етіп, өмірде өз орнымызды адаспай табуға барлық жағынан дайын болуымыз керек. «Оқу - тәрбие процессінің гигиенасы» Мектептегі оқу тәрбие жұмыс тарының басты міндеті – жастардың ой өрісін дамыту, сабақ үлгеріміне қажетті жағдай тудыру, денсаулығын сақтап, денесін шынықтыру. Ол үшін мектептегі барлық жұмыстар балалардың жасына лайық, организмдерінің ерекшеліктеріне сай жасалады. Оқу - тәрбие жұмыстарының ұзақтығы, ауырлығы оқушылардың жұмыс қабілетіне, жыл маусымдарының организмге әсеріне байланысты жоспарланады. Сондықтан бастауыш сыныптардағы оқу жылы жоғарғы сыныптарға қарағанда қысқа, жазғы демалыстары ұзақ болады. Оқу бағдарламасы балалардың жасына қарай жылдан жылға күрделеніп отырады. Оқу жылы ішінде әрбір тоқсан сайын оқушыларға демалыс беріп тынықтырады. Жазғы демалыстан соң балалар еңбекке біртіндеп үйрене бастайды. Бірінші тоқсанның басында оқушылардың сабаққа зейіні төмен болғандықтан оқу жылының алғашқы апталары өткен тақырыптарды қайталап, бекітуге арналады да, жаңа тақырыптарды өте бастайды. Оқу жылының барысында барлық пәндерден мектеп бағдарламасы біртіндеп қиындап, жыл аяғында балалар шаршаған кезде қайта жеңілденеді.
1.100
&;:#&#; оаиаоаиаиаиоаиа