Жырауларды халык, қадір тұтқан. Ел толқыған кезде, бүліншілік шыққанда немесе ел шетіне жау келғен кездерде ақыл, кеңес сұрайтын болған. Мұндай кезде жырау жұртшылықты абыржымауға шақырып, оларға күш-қуат беріп (дем беріп), істің немен тынатыны жайлы болжамдар айтып отырған. Жыраулар поэзиясы ХV-ХVII ғасырлар аралығын қамтиды. Жырау деген атау "жыр" сөзінен шыққан. Жыршы деп көптеген эпостық жырларды жатқа білетін, дайын репертуары бар айтқыштарды таныған. Жыраулар өз шығармаларын ақыл-нақыл, өсиет түрінде айтқан. Олардың толғауларының негізгі тақырыптары - туған жерді, елді сүю, Отанды қорғау, елді бірлікке шақыру, адамгершілік қасиетті насихаттау. Жыраулар поэзиясының біраз үлгілері осы тарауда ұсынылып отыр. Соларды оқып-үйрену барысында халқымыздың атадан мирас болып қалған сөз маржандарына қанығасыңдар, халқымыздың басынан кешірген тарихи кезеңдермен таныс боласыңдар, оның қадір-қасиетін білесіңдер, тәлімдік, танымдық, тағылымдық терең ой дүниесіне енесіңдер. Әдебиет тарихы ел тарихы, халық тарихы екеніне көз жеткізесіңдер. Жыраулар поэзиясының маңызы мен тақырыбы.Жыраулар поэзиясының құндылығы неде? "Бұл дәуірдегі әлеумет тіршілігінің, –дейді М.Әуезов, –ең шешуші мәселесін әдебиет жүзіне түсіріп, алғашқы рет қалың ел қамын ойлап, күңіренген қария –Асан. Бұл заман сыншысы сөйлесе, шешілмеген жұмбақ, түйіні шатасқан сөздерді ғана сөйлейді, өзі туған заманның белгілерін қарап, келешек заман не айтарын болжайды: сөзінің бәрі терең ой, терең мағынамен сөйленеді. Айтпақ жайларын ашып, ұғымды қылып айтып бермейді. Әдейі көмескілеу жұмбақ қып айтады. Жыраудың сөзі мақсатсыз айтылмайды. Не айтса да көптің мұңы, көптің жайы туралы, не көпке арналып ақыл, өсиет есебінде айтылады". Ғалымның осы ғұламалық пікірінде жыраулар поэзиясының идеялық-көркемдік мәні терең ашылған. Халқымыздыңосы зергерлік сөз тұнығына әрі ақын, әрі ғұлама Шәкәрім де ден қойған. Ол "Ескі ақындық" деген өлеңінде халық мұрасын, ауыз әдебиетін, жыраулар поэзиясын аса жоғары бағалаған: Олардың жырында "қыран құстың ұшқаны", "ақбөкеннің жүрісі", "жайдақ желдің желісі", "мөлдір қудың аққаны", "жел жетпейтін құландар жүйріктігі", "адам жанының жайма шуақ кезеңі" –бар-баршасы, көшпелі қазақ өмірінің бүкіл әлеуметтік, рухани тіршілігі бейнеленген деп керемет ой түйген. Жыраулар поэзиясын айтулы сөз зергері Мағжан Жұмабаев та "Батыр Баян" поэмасында.Демек, жыраулар поэзиясы –халқымыздың неше ғасырлық өмірін өнер өрнегіне, ақыл сөзіне бейнелеп түсірген, өшпес, өлмес мұрамыз.Жыраулар поэзиясы халықтың басынан өткерген тарихи оқиғаларды, оның арман-мұратын, кешірген ауыртпалықтарынжырлаумен ғана бағалы емес, елдің саяси-әлеуметтік тіршілігін, ойсанасын, дүниетанымын көркем бейнелі тілмен бере білуімен де бағалы. Жыраулар поэзиясы соны философиялық терең ойға толы. Олардың поэзиясы өсиетнама түрінде келеді. Сондықтан да жыраулар поэзиясында нақыл, афористік сөз оралымдары мол.Олар сол еліне жалынды жырларын арнаған, халқын сол елі үшін қызмет етуге үндеген, керек болса, жанын пида етуге шақырған. Халқы үшін қан майданда шайқасқа түсіп, елін, жерін сыртқы жаудан қорғаган әйгілі халық батырларының ерліктерін жырлаған. Мысалы, Тәтіқара ақын: Жыраулар өмір жайлы, достық жайлы, адамгершілік, ерлік жайлы, тіршілік жайлы жыр шерткен. Олар өмір диалектикасына да терең көз жіберген, дүниенің бірқалыпта тұрмайтынын ("мынау жалған дүние кімдерден кейін қалмаған"– Шалкиіз), үнемі өзгерісте болатынын дұрыс пайымдаған. Жыраулар поэзиясында адамгершілік этика, мораль мәселелері кең орын алған. Оларда бүгінгі жастар ғибрат, тағлым алар дүниелер молшылық. Жыраулар поэзиясы өзінің әлеуметтік, адамгершілік сарынымен ғана емес, көркемдік сапасымен де құнды. Жыраулар поэзиясында синтаксистік параллелизмге, дыбыс үндесулеріне, ішкі ұйқасқа құрылған өрнектер де аз емес. Арнау түріндегі сөз қолданыстар да баршылық. Жыраулар өз поэзиясында терең философиялық ойды бейнелеу үшін өлеңдерінің ұйқас, ырғақтарын сол мақсатқа орай алған. Оған бірнеше мысал келтірейік:Жырау "ж" дыбысын тамаша сөйлете білген. Дауысты дыбыстарды да шебер қолдана отырып, жыраулар өлеңнің музыкалық сазын күшейткен. Шын көркемдік тәсіл арқылы олар оқушысын шығарманың ішкі иірімдеріне ендірумен қатар, эмоциялық әсерін үстей түскен. есірген Есім ханның қылығын ашу үшін "е" дыбысынан өрнек жасап сөйлеткен. Ақтамберді жырау сұрай арнау сияқты көркемдік тәсілді ұтымды пайдаланған. Оның "Күмбір-күмбір кісінетіп" толғауынан, табиғат пен адам тағдырын жарыстыра, салыстыра бейнелей отырып, өлеңнің мән-мазмұнын терендеткен, әсерлі еткен. Мұнан жыраулар поэзиясының көркемдік сапасын айқын аңғаруға болады. Әдебиетімізді жаңа тарихи кезеңде, ел басына қиын қатер төнген шақта, екіталай кезеңде – XVIII ғ. бірінші жартысында жаңа, соны ой-толғанысымен, көркемдік сөз өрнегімен әрі қарай дамытқан Бұқар жырау. Оның жыр-толғаулары – сол тарихи дәуірдің көркемдік көрінісі.
На Зимних Олимпийских Играх 2010 годапосле 12-летнего перерыва Елена Хрусталёва завоевала серебряную медаль по биатлону (в индивидуальной гонке на 15 км).
На летних Олимпийских играх в Лондонеспортсмены Казахстана завоевали 7 золотых, одну серебряную и 5 бронзовых медалей. В общем медальном зачетеКазахстан занял 12-место. Золото в Лондоне выиграли: Александр Винокуров(велоспорт), Зульфия Чиншанло, Майя Манеза, Светлана Подобедова, Илья Ильин (все тяжелая атлетика), Ольга Рыпакова (легкая атлетика) и Серик Сапиев (бокс). Единственное серебро выиграл боксёр Адильбек Ниязымбетов, бронзовые медали выиграли Даниял Гаджиев (греко-римская борьба), Гюзель Манюрова, Акжурек Танатаров (оба вольная борьба) и боксеры Иван Дычко,Марина Вольнова. В Лондоне спортсмены Казахстана установили 4 мировых и 7 олимпийских рекордов, по этому показателю заняли 4-место, после таких олимпийских держав как США (6;10), Китай (7;8), Россия (4;8). Серик Сапиевстал обладателем Кубка Вэла Баркера.
Зимние Олимпийские игры 2014 должны были ответить на главный вопрос для казахстанского спорта- достиг ли зимний спорт в стране определённых успехов после проведение Азиатских Игр, или всё осталось, как прежде. Казахстан отправил в Сочи самую сильную делегацию за всю историю своего участия в Зимних Олимпиадах, но в итоге остался всего с одной медалью- бронзовой. Её завоевал фигурист Денис Тен. Другие фавориты казахстанской сборной- чемпион мираДенис Кузин, бронзовые призёры Чемпионата мира Алексей Полторанин иНиколай Чеботько не смогли добраться до олимпийских медалей.
В настоящее время Казахстан подал вМОК Заявку на участие в торгах за право провести в Алматы 24-е Зимние Олимпийские Игры 2022 года.
СтатистикаПравить
Казахстан принимал участие в 4-х летних и 4-х зимних Олимпийских играх. До 1988 года входила в состав сборной СССР. Налетних Олимпийских играх 1992 годаказахстанские спортсмены входили в состав объединённой команды.
Казахстан на зимних Олимпийских играх 1994Казахстан на летних Олимпийских играх 1996Казахстан на зимних Олимпийских играх 1998Казахстан на летних Олимпийских играх 2000Казахстан на зимних Олимпийских играх 2002Казахстан на летних Олимпийских играх 2004Казахстан на зимних Олимпийских играх 2006Казахстан на летних Олимпийских играх 2008Казахстан на зимних Олимпийских играх 2010Казахстан на летних Олимпийских играх 2012Казахстан на зимних Олимпийских играх 2014Олимпийские чемпионы от Республики КазахстанПравитьАртаев, Бахтияр КарипуллаевичВинокуров, Александр НиколаевичЖиров, Василий ВалерьевичИбраимов, Ермахан СагиевичИльин, Илья АлександровичМанеза, Майя СалахаровнаМельниченко, Юрий ВасильевичПарыгин, Александр ВладимировичПодобедова, Светлана НиколаевнаРыпакова, Ольга Сергеевна — лучшая легкоатлетка Казахстана.[10]Сапиев, Серик ЖумангалиевичСарсекбаев, Бакыт , Бекзат СеилхановичСмирнов, Владимир МихайловичЧиншанло, Зульфия СалахаровнаШишигина, Ольга ВасильевнаИзвестные спортсменыПравитьЛюдмила Прокашёва — наиболее успешная казахстанская конькобежка. Бронзовый призёр Олимпийских игр 1998 годаДенис Тен — первый представитель казахстанского фигурного катания, выигравший олимпийскую медаль.Жансая Даниярқызы ӘбдумәлікГончаров Евгений Владимирович — казахстанский гиревик, 12-кратный чемпион мира, 21-кратный чемпион Республики Казахстан по гиревому спорту.Антонина Сон (р.1938) - почетный мастер спорта СССР по альпинизму. Неоднократная чемпионка Казахстана по альпинизму. Большая Золотая медаль Спорткомитета СССР "За спортивные достижения". В 1972 году участница команды от Казахстана (вместе с Галиной Рожальской, Эльвирой Шатаевой, Ильсияр Мухамедовой) первого в мире успешного женского восхождения на семитысячник -пик Евгении Корженевской (Памир, 7 105 м).
