Отетить на вопросы? 1. Чингиз айтматов писатель какой страны? 2. как детство Ш. Айтматова? 3.что значило в произведениях? 4. о чем повествует повесть "Мать-Земля"? 5. почему Толганай говорит свое горе? 6. Что такое Толганай?
1)Шыңғыс Төреқұлұлы Айтматов – қырғыз халқының ұлы жазушысы. Ол 1928 жылы Қырғызстанда дүниеге келген. Шыңғыс Айтматовтың балалық шағы Ұлы Отан соғысы жылдарында өтеді. Сондықтан ол өз өмірінде көрген шындықтарға сүйенеді. Жазушы шығармаларында ауыл өмірі, соғыс кезіндегі және соғыстан кейінгі өмір шындығын, қарапайым еңбек, шаруашылық
адамдарының өмірін суреттеген. Оны жазушының өзі: «Бетпе-бет», «Ана – жер-ана», «Жәмила», «Шынарым менің, шырайлым менің» сияқты повестерде көрсетуге тырыстым» - дейді.
2)Шыңғыс Айтматовтың еңбектері әлемнің 100-ден астам тілдеріне, оның ішіне қазақ,
ағылшын, араб, француз, неміс, жапон, парсы, түрік тілдеріне аударылған.
«Ана – Жер-ана» повесінде Ұлы Отан соғысы кезінде ел басына түскен қиындықты
баяндайды. Онда бір отбасының тағдыры суреттеледі. Повестің негізгі кейіпкері –
Толғанай.Оның жұбайы мен 3 ұлы соғыста қайтыс болады. Одан кейін келіні қайтыс
болады. Сүйікті ана, бақытты жар болған Толғанай жалғыз қалады. Бірақ ол өмірден
түңілмейді. Толғанай өзінің өмірі, қуанышы мен қайғысын Жер-анаға айтады. Себебі
Жер-ана. Жер барша адамзаттың анасы, асырап-сақтаушысы. Жер-ана Толғанайға күш,
жігер береді. Толғанай Ұлы Отан соғысы кезінде қиындық көрген барлық аналардың
Алуан түрлі із салғанның өзі еді, Өзінен де пайдалысы өзегі. (Қарындаш)Қабы сояу, Дiнi – бояу. (Қарындаш)Қысқа таяқ дiңi бар, Шиырлаған iзiнде Сайрап тұрар тiлi бар. (Қарындаш)Ойларынды аңсаған, Асыл сөздi ақ алаңға, Түсiруден шаршаған, Мен емеспiн әмәнда. (Қалам)Тiл жоқ өзiнде, Сөзi бар iзiнде. (Қаламсап)Денесi бар шыбықтан, Темiр тұмсық құдықтан, Сусын алып iшедi, Ойы iз боп түседi. (Қаламсап)Жұқа тақтай бөлшегi, Ұзындықтың өлшемi. (Сызғыш)Тау, қыр, жазық, өзен, көл – Қабырғада биік тұр. Нансаң, кел, өзің көр – Бір қағазға сыйып тұр. (Карта)Доп сынды келбетi, Онда бар түп-түгел, Әлемнiң әлпетi. (Глобус)Көкқұтанша ақ айдында, Бiр аяқпен тұрады. Тұмсығымен ол мұнда, Шыр айналып шығады. (Циркуль)Емес ол кітап та, дәптер де, Жүреді бірақ та портфельде. Көрсетіп ондағы бағаңды, Қуантып қоясың ағаңды. (Күнделік)Бiлiм менен тәлiм, Парақты ашқанда Беттерiнен мәлiм. (Күнделiк)Оқушыға күнде ерiп, Жүретiн не? (Күнделiк)Қабат-қабат қаттама, Қаттамадан аттама. Ақылын оның ала бер, Айтқан сөзін жатта да. (Кітап)Сөзі дана, үні жоқ, Сөйлемейді, тілі жоқ. Қолыңа алсаң – шешен, Ақылы асқан көсем. (Кітап)Тақтаны «досым» дейді, Өзін сол досы «жейді». (Бор)Төрт қырлы, өзi аппақ, Тақтадағы iзi аппақ. (Бор)Кең алаң – тақырдан, Шиырлап қайтады. Ақ қант қатырған. (Бор)Үстiне өттiм, Асыл сөз жазып. (Дәптер) .Ұшымен қазық Тор көздi жазық. Үстiне өттiм, Асыл сөз жазып. (Дәптер)Үстiнде есiгi, Өзi орындық, әрi үстел, Оқушылар бесiгi. (Парта)Iлулi тұр кең алаң, Керегiмдi мен одан. Жазып алам көшiрiп, Сүртем сосын өшiрiп. (Тақта)
Вот тебе два текста в них ищи ответы
1)Шыңғыс Төреқұлұлы Айтматов – қырғыз халқының ұлы жазушысы. Ол 1928 жылы Қырғызстанда дүниеге келген. Шыңғыс Айтматовтың балалық шағы Ұлы Отан соғысы жылдарында өтеді. Сондықтан ол өз өмірінде көрген шындықтарға сүйенеді. Жазушы шығармаларында ауыл өмірі, соғыс кезіндегі және соғыстан кейінгі өмір шындығын, қарапайым еңбек, шаруашылық
адамдарының өмірін суреттеген. Оны жазушының өзі: «Бетпе-бет», «Ана – жер-ана», «Жәмила», «Шынарым менің, шырайлым менің» сияқты повестерде көрсетуге тырыстым» - дейді.
2)Шыңғыс Айтматовтың еңбектері әлемнің 100-ден астам тілдеріне, оның ішіне қазақ,
ағылшын, араб, француз, неміс, жапон, парсы, түрік тілдеріне аударылған.
«Ана – Жер-ана» повесінде Ұлы Отан соғысы кезінде ел басына түскен қиындықты
баяндайды. Онда бір отбасының тағдыры суреттеледі. Повестің негізгі кейіпкері –
Толғанай.Оның жұбайы мен 3 ұлы соғыста қайтыс болады. Одан кейін келіні қайтыс
болады. Сүйікті ана, бақытты жар болған Толғанай жалғыз қалады. Бірақ ол өмірден
түңілмейді. Толғанай өзінің өмірі, қуанышы мен қайғысын Жер-анаға айтады. Себебі
Жер-ана. Жер барша адамзаттың анасы, асырап-сақтаушысы. Жер-ана Толғанайға күш,
жігер береді. Толғанай Ұлы Отан соғысы кезінде қиындық көрген барлық аналардың
жинақталған бейнесі.