Сона-а-ау, еліміз егемендік алған, яғни тарихқа кеткен жиырмасыншы ғасырдың тоқсаныншы жылдарының басында, қазақ тілі мемлекеттік мәртебесін алған тұста кәсіпорындарда, мекемелер мен ұйымдарда қазақ тілі үйірмелері ашылып, тіпті кеңес дәуірінің ықпалымен орыстілді болып кеткен отбасылар да ана тілін үйренуге бет бұрып, әбден тілге сусындап қалған халық жаппай белсенділік танытып, жүйелі жұмыс жанданып сала беріп еді. Керек десеңіз, қаладағы жолаушы тасымалдайтын көлік автобус пен троллейбустарда да аялдама аттары қазақ тілінде хабарланып бір ерекше құлшыныс пайда болды. Бірақ кенеттен осы жұмыстардың бәрі пышақ кескендей сап тиылып, мемлекеттік маңызы бар шара тек уақытша науқаншылыққа айналғанын сонда ғана ұқтық.
Әңгіме түрінде:
Мен бір күні балық аулауға әкеммен бардым.Біз бірге балық ауладық.Маған әкем балық аулауды үйретті.Мен қармақты өзен ішіне салып едім бір балық қармағыма ілінді.Мен қатты қуандым.Қарасам өзі алтын түстес балық сөйлеп жатыр.Мен таңғалдым.Алтын балық маған қалаған тілегіңді орындаймын,бірақ мені босатшы деп сұрады.Мен оған 3 тілек айттым.1-ші тілегім Әрқашанда әлемде бейбітшілік орнаса екен
2-ші тілегім Әлемде ешбір адам мүгедек болмаса екен,әрбір адамның дені сау болса екен 3-ші тілек барлық бала бақытты болса екен деп тіледім.Сосын алтын балықты суға жібердім.Әкем екеуміз үйге қайттық.Мен бір күні алтын балық тілегімді орындайды деген ойдамын.
а) Қазақ қалмақ жауынгершілік заманында