Балам, күн батып, қас қарайғанда үйде болғаның дұрыс. Ағзаға енген микробтардың адам қанына сіңуі тез. Оның қолы ашық, жомарт. Ол бір сөзінде тұрағы жоқ, қу мойын адам. Менің атама өтініш айтпас бұрын алдын ала біраз дайындап, құлағын бұрау қажет. Білуге ұмтылып, білім алып, биікке құлаш сермеу жастардың міндеті. Өнер алды қызыл тіл. Олардың отбасы өте кедей, қызыл сирақ. Қорыта айтқанда, сен биыл жазғы демалыста ауылда өткізесің. Олар балаларын ойлап, аҺ ұруда. Аз ғана жер жүрседе, қариялардың уҺ деу әдеті.
Объяснен1) Мәтін не туралы?
2) Қоршаған ортаны қорғаудағы «Қызыл кітаптың» рөлі қандай?
3) Мәтіннен қандай ой түйдіңіз?
Қызыл кітап – қауіптің дабылы және тірі табиғатты сақтау үшін күрестің нышаны.
1948 жылы дүние жүзінің ғалымдары халқаралық табиғатты қорғау одағын құрды. Бұл одақ
жойылып бара жатқан жануарлар туралы тұңғыш кітап шығарды. Кітап деректердің «Қызыл
кітабы» деп аталады. «Қызыл кітап» деген атауды ағылшын зерттеушісі Питер Скотт
ұсынды.
«Қызыл кітапқа» құлан, арқар, дуадақ, сонымен бірге барыс, аққу, бүркіт, бір қазан,
тырна, қызыл қасқыр, жабайы қызғалдақ, аңдар мен құстар, өсымдыктер кіреді. Бүгінгі күні
қазақстанның «Қызыл кітабына» балықтар, қос мекенділер, жорғалаушылар, құстар, сүт
қоректілер, өсімдіктер енгізілді.
Қызыл кітапқа мәңгілікке жойылғандар жазылады. Олар: дронт, қанатсыз гагара, кезбе
көгершін, мамонт.
Жойылып кету қаупы бар жануарлар мен өсімдіктер қорықтарда қорғалып, сақталады.
Біздің табиғатымыз өте бай. Бірақ оның байлығы шексіз емес, сондықтан оларды
қорғау, сақтау керек! Қазақстанда он қорық бар. Олар: Ақсу Жабағылы, Барса келмес,
Үстірт, Наурызым, Қорғалжын, БатысАлтай, Алматы, Марқа көл, Ала көл, Қара тау.
2. Мәтіннен 2 негізгі, 2 қосымша ақпараттарды анықтап, себебін төмендегі клишеге сүйеніп
түсіндіріңіз.
Клише:
Менің ойымша ... негізгі ақпарат/қосымша ақпарат.
Себебі...ие: