1.Сұраулық шылауды көрсетіңіз:
Д) Ма,ме (Ол кітабын берді ме?)й
2. Сөйлемде берілген шылаудың түрін көрсетіңіз.
Кітапта Жанкелдіқызы Ұлбике мен Көшерұлы Күдерінің айтыстарына орын берілген.
Д) Жалғаулық. ( Жалғаулық шылау – сөздер мен сөйлемдерді салаластыра байланыстырады ).
3. Септеулік шылауды анықтаңыз.
В) кейін. (Сабақтан /шығыс септігі/ кейін біздің үйге соқ)
4. Көмектес септігіне қатысты септеулік шылауды анықтаңыз.
А) Бірге. (Мен әкеммен бірге кешке шейін жұмыс істедім)
5. Берілген сөйлемдегі септеулік шылауды табыңыз: Мен кітаптан той туралы оқыдым.
Д) Туралы. (Септеулік шылау)
6. Қажетті септеулікті көрсетіңіз. Үш ай қыстан … көктем келеді.
В) Соң.
7. Көңіл-күй демеулікті анықтаңыз.
Д) –міс, -мыс.
8. «Бірақ» жалғаулығының түрін анықтаңыз.
С) Қарсылықты. (Оның ойлағаны болды,бірақ мәселе шешіле қоймады)
9. Берілген сөйлемді шылаумен толықтырыңыз.
Қыста … күзде күн суық болады.
В) Және.
10. «Дейін, шейін, кейін» шылауларының түрін ажыратыңыз.
В) Септеулік шылаулар. (Түске дейін,мектептен кейін)
11. Мына сөйлемге қай шылау лайық , көрсетіңіз.
Кейбір өсімдіктердің өзінен сүт бөліп шығаратыны ертеден- … белгілі.
С) –ақ .
12. Ыңғаластық қатынасты білдіретін жалғаулық шылауды көрсетіңіз.
С) Марат (пен) Қанат келді.
13. Жалғаулық шылау арқылы байланысып тұрған сөзді көрсетіңіз.
В) Мал мен бас. (Мен – жалғаулық шылау)
14. Септеулік шылаумен байланысып тұрған тіркесті көрсетіңіз.
Д) Жиналыстан кейін.
15. Жалғаулық шылауды көрсетіңіз.
Е) Қарыз бен парыз. (Бен – жалғаулық шылау)
16. Шылау қатысқан сөйлемді белгілеңіз.
Д) Олар туралы бұдан кейін де еститін шығармыз.
17. Барыс септікпен келген шылаулы сөйлемді анықтаңыз.
В) Қазақша жүзге дейін санайды.
18. Мына сөйлемге қай шылау лайық , көрсетіңіз.
Алтынсары қадалған … , оның кескіні құбыла бастады.
Д) Сайын.
19. Себеп –салдар салаластың шылауларын табыңыз.
А) Өйткені, сондықтан, сол себепті.
20. Шылауды табыңыз.
Д) Үш-ақ нәрсе адамның қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек. (-ақ – демеулік шылау)
21. Сұраулық шылау қатысып тұрған қатарды көрсетіңіз.
С) Сенейін(бе), сенбейін(бе).
22. «Дейін, шейін, таман» шылаудың қай түрі екенін белгілеңіз.
В) Септеулік.
23. Демеулік шылаулы тіркесті көрсетіңіз.
А)Жүйрік-ақ екен.
24. Шылау сөздер қатарын табыңыз.
С) Үшін, және, ғана, түгіл.
25. Мен, бен, пен тұлғасымен келген шылауды табыңыз.
А) Қайрат(пен) ақыл жол табар, қашқанға да қуғанға.
2.Алтайдағы қасиетті орындардың бірі — Мұзтау (4506 м.). Мұзтау — Алтай тауының ең биік шыңы. Үндінің қасиетті аңыздарында Мұзтау ды «төрт мұхиттың кіндігі» деп сипаттайды. Шынында да, Мұзтау Солтүстік мұзды мұхит, Тынық мұхит пен Үнді мұхит сияқты үш мұхиттың дәл ортасында орналасқан. Ежелгі жазбаларда ол «Жер кіндігі» деп аталады. Мұзтауда ежелгі адамдар өмір сүрген үңгірлер, түркі заманынан қалған ескерткіш көп. Ең терең үңгір «Экологиялық» деп аталады. Оның ұзындығы — 3 шақырым, ал төмен қарай 345 метрге созылған. Ары қарай жерасты өзені басталатындықтан, зерттелмеген.
Жер шарының энергетикалық өрісі Мұзтауда тоғысқан. Оның энергетикалық өрісі ғарышпен байланысты. Келген адамдарға Мұзтау күш береді, денсаулығын түзейді Адамдар біресе Мұзтаудың әдемілігіне қызы ғады, біресе қасиетіне таңғалады.
Әр халықтың мәдениетінің құрамдас бөлігі ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келе жатқан салт-дәстүрлерін, әдет-ғұрыптарын сақтау болып табылады. Қазақ халқының салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары бірнеше ғасырлар бойы қалыптасқан. Қазақтың салт-дәстүрлеріне көшпелі өмір салты мен мұсылман діні де әсер етті. Қазіргі уақытта жас ұрпақтың өткенге деген қызығушылығы қайта жанданды. Бұл табиғи нәрсе, өйткені адамдар сол жердің тарихын білуі керек, олар өмір сүреді, салт-дәстүрлерді, салт-дәстүрлерді болашақ ұрпаққа есте сақтайды және жеткізеді. Уақыт өте келе жүгіреді және әр күн тарихтың бір бөлігіне айналады. Неғұрлым ұзақ болса, ата-бабаларымыздың өткені туралы білуге мүмкіндігіміз аз болады. Сондықтан қазақ халқының мәдени мұрасын, дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын сақтау, зерделеу өзекті міндеттердің бірі болып табылады.Қазақ халқына тән қасиет қонақжайлылық болды. Қонақтарды әрқашан қонақтарды құшақ жая қарсы алды және міндетті түрде усаживали дәмін татты тәтті тағамдар дастархан басында-салтанатты киіз үй - ұлттық тұрғын-қазақтар. Қазақ тағамдары негізінен ет жеңсік астарымен және еттен жасалатын дәмді тағамдармен, сондай-ақ құмыз, шұбат және айран сияқты пайдалы сусындармен танымал.Қазақ халқының тағы бір ерекшелігі-үлкендерге құрметпен және ықыласпен қарау. Бесіктен шыққан балаларға құрмет, аға буынға құрмет, олардың дана ойларын тыңдауға үйретеді. Қазақ халқы өте тату. Кез келген қазақ үшін ереже - ешқашан жақындары мен туыстарын қайғыға тастамау, өз отбасы мен руының ар-намысы мен абыройын сақтау. Осылайша, қазақ халқы өзінің салт-дәстүрін сақтай отырып, осы күнге дейін өз халқының өткенін ұмытпай, ата-бабаларын құрметтейді және құрметтейді деп мақтанышпен айта алады