Meн бұларды білмейтінмін,
Білмейтінмін тегін де,
Бұйырса бір дастан жазам қарындастар жөнінде
Тіршіліктің бар шипасын барлық жанға егуде
Таныдым ғой, таныдым мен тақалғанды өлімге
Мың сан алғыс қарындасқа мың сан алғыс келін ғо.
Сырқат жанға келеді де, халін сұрап ізетпен,
Инесімен шипа құяр, сәл-пәл ғана тыз еткен.
Аңдып тұрған азуы алты қарыс ажалдан,
Сырқаттанған байғұстарды күні-түні күзеткен.
...Әлдекімнің үні естілді анау шеткі бөлмеден,
Үні естілді, демек тірі... демек тірі... Өлмеген...
Абайсызда бөлмеге енген ажал екен,Қарындас
Өмір - өлім ортасында тұра қалды көлденең.,
Өмір күлді.
Аузынан ажал заһар таратты.
Қайырымды қарындасым, жеңді білем, таң атты
Таң атты да, тамаша Күн қақты-ау дейсің қанатты
Ақ кебіні сүйретілген ажал сорын боратты.
Күн де осылай, түн де осылай,
Қайырымды қарындас,
Игілікті ісінен бір қарыс адым арылмас
Өмір-өлім ортасында арпалысқан сырқатқа,
Қарындастай қайырымды жан бұл өмірден табылмас.
Табылмас-ау...
Табылмас!!
Объяснение:
Қайырымды қарындас өлеңі
Қазақ халқының қонақ күтуі мен қонақжайлығы туралы.
Баяғы заманнан бері осы күнге дейін жеткен дәстүріміздің бірі мен бірегейі – келген қонаққа дастарқан жаю. Бұл дәстүр тек қонақжай қазақ халқына ғана тән дүние десем, артық айтпаспын, себебі үйге қандай кісі келмесін «ең болмаса нан ауыз тиіп кету керек» деген ұғым санамызда бала кезімізден қалыптасқан. Қазағым қашан да бар асылын, бар тәттісін «қонақ жесін» деп сақтаған. Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен, дәмнен үлкен нәрсе жоқ. Ақсақалдар да үнемі «Дастарқан тек қуанышты себептермен жайылсын! Дастарқан мол болсын! Осындай үлкен дастарқан басында жинала берейік!» деп бата беріп, тілектерін айтып жатады.
Дастарқан жайғанда міндетті түрде ең алдымен нан қойылады. «Ас атасы – нан» деген мақал осыдан шықса керек. Ұннан жасалынған тағамдар бағзыдан-ақ ақ дастарханымыздың сәні болып келген. Қазақ өзінің шаңырағындағы кез келген жиында дастархан үстінен нанды алыстатпайды.
Сыйлы қонақ келсе, бұрынғы кезде мал сойылып, ет асылса, қазіргі заманда мал сойылмаса да, қазанды отқа қойып, қонақтың кәдесін асып береді. Күн демей, түн демей қазан асуға келгенде қарап қалмайтын қазақ аналары мен келіндері ет тамақты нақышын келтіріп дайындайды. Бүгіндері қырық күн тойын, отыз күн ойын жасамасақ та, кез келген жиында осы ас бірінші мәзірде тұрады.
Жалпы алғанда, қазақтың дастарханы – киелі нәрсе. Бұл тек жайылған шүберек немесе оған қойған ас-ауқат қана емес, бұл – адамның пейілі, ішкі жан-дүниесі, мейірім-шапағаты. Ендеше дастарқанымыз тек қуанышқа жайылсын!