ДUN ОҚЫЛЫМ 3
-алсырма.
Мәтінді тыңда. Түсініп оқы. Тақырып қой.
Түсінгеніңді баянда.
Қазақстан Республикасындағы барлық ұлт бір-бірімен ынтымақтастықта өмір сүріп келеді.
Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен 1995 жылы 1 наурызда Қазақстан халқы
Қазақстан
ассамблеясы құрылды Ассамблеяның 350-ге жуық мүшесі бар. Оның төрағасы
Республикасының Президенті. Әзербайжан, грек, шешен, поляк және т.б халықтардың ұлттық-
мәдени орталықтарының жанында жексенбілік мектептер жұмыс істейді.
Қазақстандағы көптеген ұлт өкілдерінің біздің елімізге келу тарихы «Жерұйық» фильмінде
жақсы көрсетілген. Фильмнің режиссері Сламбек Тәуекел. Фильмнің сценарий Сламбек
Тәуекел мен Сон Лаврентий жазған. «Жерұйық» фильмі тарихи оқиғаға негізделген фильмде
Сон Лаврентийдің өзінің балалық шағы бейнеленген.
Фильмде өз Отанынан қуғындалып, Қазақстанға жер аударылып келген кәріс, с, түрік,
шешен, күрд және т.б. ұлттардың ауыр жағдайы бейнеленеді. Арып-ашып келген емдарды
қазақ халқы бауырына тартады, ажалдан аман алып қалады.
«Жерұйық» көркем фильмі Абай Құнанбаевтың «Адамзаттың бәрін сүй, бауырым деген
сезімен басталады. Фильмнің басты кейіпкері – Орынбай
халқының бауырмалдығы, жомарттығы осы бейне арқылы көрінеді.
өмірде болған адам. Берша қазақ
Қазіргі таңда фильмде көрсетілген ұлт өкілдері бір ананың баласындай бірлікте, татулықта
өмір сүріп жатыр.
1 наурыз — өзге ұлт өкілдерінің қазақ халқына алғыс айтатын күні. Бұл күнді ҚР Президенті
арнайы белгіледі. сократите
Бұлар бір-бірімен сыртқы түрі, пішіні және т.б. ерекшеліктеріне қарай түрге, туысқа топтасып, үлкен бір бірлестікті құрайды. Қазақстанда сұр жыланның - 2, тырнаның - 3, Аққудың - 3, бүркіттің - 5, қаздың - 7, ал үйректің тіпті 26 түрі бар. Омыртқасыз жануарлардың әртүрлері өте көп, оларға - жәндіктер, өрмекшілер, кенелер, балқылдақденелілер, құрттар және басқа қарапайымдылар жатады.
Бұлардың көбі әлі зерттелмеген, сондықтан зоологтар жыл сайын олардың жаңа түрлерін зерттеп, сипаттап жазуда. Қазақстан ғалымдарының зерттеулері бойынша, біздің республикамыздың жерінде омыртқасыз жануарлардың 50 мыңға жуық түрі тіршілік етеді, бұлардың ішінде дене мөлшерінің кішілігіне қарамай, адам өмірі үшін маңызы зор түрлері де бар. Біреулері адамға тамақ ретінде (шаянтәрізділер, былқылдақденелілер); екіншілері - кәсіптік маңызы бар аңдарға жем ретінде (құстар мен балықтар); үшіншілері - адамдар мен жануарлар ауруын тасушылар (қарапайымдылар, биттер, бүргелер, масалар, кенелер, құрттар) болып табылады. Көптеген омыртқасыздар ауылшаруашылығының зиянкестері, кейбіреулері - (қарақұрт, сарышаян, бүйі) улы, тағы басқа түрлері адам үшін өнімдерімен пайдалы: бал аралары - бал, балауыз, прополис; жібек құрты - жібек; кейбір балқылдақденелілер - маржан және т.б. береді.
Қазақстан аумағының көп жерін жазық жерлер алып жатқандықтан, оның жануарлар дүниесінің сипаттамасын далалы аймақтан бастаймыз. Жазық жерлер ел аумағының төрттен бір бөлігін алып жатыр. Қазақ мәдениетінің бесігі, дала табиғаты қазақ өмірінің әдет-ғұрпын тудырған, ол халық әндерінде, аңыз, ертегілерінде айтылған.