Бүгін біз қазақ тілі сабағынан табу сөздерді өттік.Табу сөздер дегеніміз: тура айтуға болмайтын,бірақ жақсы жағынан ғана суреттелтін әдептелік белгісі. Осы тақырыпқа үй жұмысын жазып жатқанда бірден маған бір ой келді. Ол менің анамның әпкесі. Ол бізге үйге келгенде бізді атымен атамайтын. Мысалы:мені - ботақан ,әпкемді - еркежан , кіші ағамды - кенжетай деп атайтын.
Если у тебя нету сестры можешь убрать әпкемді - еркежан или если нету младшего брата убери кіші ағамдыОбъяснение: если что обращайся)))
Мысалы: Қайрат балаларға Досанмен болған әңгіменің мән-жайын баяндады деген сөйлемдегі сөздер мына сияқты тіркестерден құралған:Қайрат баяндады;балаларға баяндады;Досанмен болған;болған әңгіменің;әңгіменің мән-жайын;мән-жайын баяндады.
Мұнда әрбір сөз өзін керек қылған, қажет етіп тұрған сөзбен ғана байланысқан. Сөздердің мағыналық байланысын сұрау қою арқылы табамыз.
Сөз тіркесіне талдау
1) Байланысып тұрған сөздерді тауып аламыз.
2) Бағыныңқы, басыңқы сыңарларының байланысу тәсілін табамыз.
3) Сөз табы, тұлғасы жағынан талдау арқылы байланыс түрін анықтаймыз.
4) Синтаксистік қатынасты көрсетеміз.
Талдау үлгісі:
Мен Әміредей әншіні бірінші рет кездестірдім.
Мен кездестірдім.
Жіктік жалғауының І жағы. Байланысу тәсілі – жалғау арқылы.
1) жіктеу есімдік, атау тұлғада, жекеше, 2) етістік, жедел өткен шақ, жіктік жалғауда. Байланысу түрі-қиысу.
Бастауыш пен баяндауыш арасындағы қатынас.
Әншіні кездестірдім.
Табыс септігінің жалғауы. Байланысу тәсілі – жалғау арқылы.
1) Зат есім, табыс септікте, 2) етістік, өткен шақ, жіктік жалғауда. Байланысу түрі-меңгеру.