3.Мәтінге сәйкес келетін мақал-мәтелді табыңыз: (найти пословицу, соответствующую тексту) пословицы на фото 3.
Зытып келем, зытып келем.Зытып келе жатқаным - қашып келемін, артыма қарай беретінім - қорқып келемін... Қашуымның да, қорқуымның да балаға лайық себептері бар. Бір табын сиырды айдалаға тастап, қалаға қашып бара жатсаңыз, екі көзіңіз алақандай болатын сияқты. Бала да болсам бақташымын ғой. Мен қазір ондамын. «Әліпті таяқ деп білмейсің», - деп ауылдың балалары мазақтай беретін еді. Жазғытұрым қолыма сиыршының таяғы түсті.Енді естияр азамат болдың... Мына таяқты қолыңа ал, осы ауылдың сиырын енді сен бағасың! деп ағам Айдынғали таяғын маған ұстатты да өзі аяқ-еңбек іздеп, қалаға кетті. Сол «естияр азаматыңыз» бүгін міне, алды-артына жалтақтай қарап, Гурьевке қарай қашып келе жатыр. Ойында сиыршының таяғын әліптің таяғына айырбастау да бар. — Бір торпақ жоғалса, он жыл сарайға қамаймын! — деген қарамұрт басқарма. Әйтеуір, қалаға қарай сызып келемін. Бақташыдан құтылған сиырлардың біразы егінге кірген. Қалаға кіріп, қатар-қатар тізілген көп тақтай дүкендердің оңашарақ тұрған біреуінің жанына келдім де жып-жылы жерге құлай кеттім. Жұмсақ құм өзінен-өзі үгітіліп, жамбасқа жайлы төсек бола кетті... О, қасқаңның жатысын-ай!.. — деп, тап өзіме ұқсаған екі бала оятты. (155 сөз)
Қандай да болмасын коғам тәртіпті қажет етеді, оған мүдделі болады. Сондықтан да тәртіп орнауға тиіс. Ал тәртіптің бастауы — әдеп. Өйткені әдебі жоқ қоғамда тәртіптің орнауы екі талай. Ал, тәртібі жоқ қоғамның ыдырамауы да мүмкін емес. Сол себепті де "Адам әдепті болуға тиіс" деген сөз тәртіпті болуы керек дегенді де ұқгырады. Өйткені тәртіп — әдептің бір түрі. Қоғамдағы ең бағалы адам — әдепті адам. Әдепті адамдар - коғамның баға жетпес байлығы, әрі мәртебесі. Қай қоғамда әдеп жоғары қойылса, сол қоғамның абыройы жоғары, түрмысы да бақуатты болады. Бір адамның қандай да бір әдепсіздік ісі міндетті түрде айналасына күйедей жүғып, қоғамға зор зиянын келтіреді. Халыктың: "Бір қарын майды бір күмалақ шірітеді",- дейтіні сондықтан болса керек. Әдеп белгілі бір коғамның рухани кажеттігі негізінде пайда болып, өзіндік белгілері, сипаттары арқылы сол қоғамды құрайтын адамдарды біріктірудің куатты құралы қызметін атқарады. Демек, әдеп - қоғамдағы келісімді іс-қимылды ажарландыратын тетік, адамдар арасын адамгершілік негізде байланыстыратын қоғамдық. құрал. Сондыктан да адамның әдептілігі оның адамдар арасындағы жүріс-тұрысынан, басқалармен қарым-қатынасынан көрінеді. Халық: "Жақсы-жақсы дерсің, ісің түссе білерсің",— деп бекерге айтпаған ғой. Әдептілік заңы салтанат құрған қоғамның абыройы жоғары, тұрмысы сәнді, тіршілігі шуақты болмақ.
мен істедім,өсірдім,тарттым,алдым,білдім
сен істедің,өсірдің,тарттың,алдың,білдің
сіз істедіңіз,өсірдіңіз,тарттыңыз,алдыңыз,білдіңіз
ол істеді,өсірді,тартты,алды,білді
біз істедік,өсірдік,тарттық,алдық,білдік
сендер істедіңдер,өсірдіңдер,тарттыңдар,алдыңдар,білдіңдер
сіздер істедіңіздер,өсірдіңіздер,тарттыңыздар,алдыңыздар,білдіңіздер
олар істеді,өсірді,тартты,алды,білді
настоящее время;
мен істеп тұрмын,өсіріп жүрмін,тартып тұрмын,алып тұрмын,біліп тұрмын
сен істеп тұрсың,өсіріп жүрсің,тартып тұрсың,алып тұрсың,біліп тұрсың
сіз істеп тұрсыз,өсіріп жүрсіз,тартып тұрсыз,алып тұрсыз,біліп тұрсыз
ол істеп тұр,өсіріп жүр,тартып тұр,алып тұр,біліп тұр
біз істеп тұрмыз,өсіріп жүрміз,тартып тұрмыз,алып тұрмыз,біліп тұрмыз
сендер істеп тұрсыңдар,өсіріп жүрсіңдер,тартып тұрсыңдар,алып тұрсыңдар,біліп тұрсыңдар
сіздер істеп тұрсыздар,өсіріп жүрсіздер,тартып тұрсыздар,алып тұрсыздар,біліп тұрсыздар
олар істеп тұр,өсіріп жүр,тартып тұр,алып тұр,біліп тұр