Қазақтың дәстүрлі салқын тағамдары — дені ет өнімдерінен дайындалатын тағамдар; мысалы, өсіп,бұжығы, қазы, қарта, жал, жая, піскен өкпе, бауыр, сүр ет, құйрық-бауыр, ішек қарын секілді салқын тағамдар.Ұлттық дастарқанымыздың сәні. Оның үстіне бүл тағамдар ыстық күйінде де, салқын күйінде де тұтыныла беріледі. Қазір салқын тағамдар түрі күн сайын көбейіп, молайып келеді. Көптеген салқын тағамдардың құрамына көкөністер, көктер, дәмдеуіштер енеді. Ал олар витаминдердің, минералды тұздардың бірден-бір көзі болып табылады.
Сүт тағамдары Айран. Қатық. Қойыртпақ. Шалап. Шұбат. Қымыз. Қорықтық (тасқорықтық). Балқаймақ. Кілегей. Қаймақ. Құрт. Сары май. Сүзбе. Уыз. Іркіт. Ақ ірімшік. Қызыл ірімшік. Айран – ұйытылған сүт. Оны қаймағы алынған сүттен де, қаймағы алынбаған сүттен де ұйытуға болады. Ол үшін сүтті 5-10 минут қайнатып, қанжылым қалыпқа түскенше суытады. Содан соң ұйытқы (ашытқы) қосып араластырады да, ыдысты жақсылап бүркеп тастайды. Ол 1–2 сағат аралығында ұйып болады. Ұйыған айран ашып кетпеуі үшін оны бетін ашып салқын жерге қояды. Айранды сусын ретінде, тағам ретінде де пайдалануға болады.
Торттың рецепті: - 3 жұмыртқа - 1 стакан қант - жарты стакан сұйық май - 1 ш. қ. ванилин - 2 стакан ұн - разрыхлитель - жарты стакан шпинат пюресі крем үшін: - 1 банка тәтті сүт - 200 гр сары май - шоколад талшығыЖұмыртқа мен қантты жақсылап миксерлеңіз. Май мен ванилинді қосыңыз. Егер консервіленген шпинатты қолданатын болсаңыз, 200 гр шпинаттан блендер ішінде пюре жасаңыз. Егер де шпинат жапырақтарын қолдансаңыз, пюре жасамас бұрын жапырақтарды алдыменен жуып, бұрқ етіп бір рет қайнатып алуыңыз керек. Дайын шпинат пюресін жұмыртқа қо осыңыз. Бәрін араластырып, еленген ұн мен разрыхлительді қосыңыз да, енді миксермен емес “венчикпен” араластырыңыз. Майлы + аз ұн себілген ыдысқа құйып, 180С 45-50 минут пісіріңіз. Піскен тортты суытыңыз. Суыған кезде ортасынан өткір пышақпен екіге бөліңіз. Тәтті сүтті жұмсарған маймен миксерлеңіз да, торттың ортасына, үстіне және жақтарына жағыңыз. Үстін қалауыңызша безендіріңіз.
Сүт тағамдары
Айран. Қатық. Қойыртпақ. Шалап. Шұбат. Қымыз. Қорықтық (тасқорықтық). Балқаймақ. Кілегей. Қаймақ. Құрт. Сары май. Сүзбе. Уыз. Іркіт. Ақ ірімшік. Қызыл ірімшік.
Айран – ұйытылған сүт. Оны қаймағы алынған сүттен де, қаймағы алынбаған сүттен де ұйытуға болады. Ол үшін сүтті 5-10 минут қайнатып, қанжылым қалыпқа түскенше суытады. Содан соң ұйытқы (ашытқы) қосып араластырады да, ыдысты жақсылап бүркеп тастайды. Ол 1–2 сағат аралығында ұйып болады. Ұйыған айран ашып кетпеуі үшін оны бетін ашып салқын жерге қояды. Айранды сусын ретінде, тағам ретінде де пайдалануға болады.