Мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз. Отанды артқа тастап, ерлермен қатарласып жүріп жаумен алысты. Әйелмі
деп әлсіздік танытады, жаспын деп соғыс жалынын жатырқамады. Бар
арманы – қалайда жеңіске жету!
1943 жылдың 15 қазанында Псков одлысындағы Невель қаласын босату
|үшін Ізоча станциясындағы 173,7 биіктігінде қантөгіс соғыс болды. Сол күні
Мәншүк жан серігі пулеметімен дамылсыз оқ атып, ерен ерлік көрсетті.
Жауыз жаудың Мәншүкке қарсы атқан оғы оның ажал оғы болып, өрімдей
КЫЗДЫ Кыршыннан қиып түсті.
«Отан үшін, әкем үшін...» деп қан майданға аттанған ержүрек ару
кыздың артында аңыз боп ерлігі қалды. Өзгеде кездесе бермейтін өрлік пен
батырлық, қайсарлық пен өжеттілік Мәншүктің ғана жүрегіне тән еді. Себебі
ол қазақтың маңдайына жаркырап біткен жарық жұлдызы, мыңдар мен
миллиондардың бірі... Ол кешкен аз ғұмыр өте мәнді өтті. Себебі оның жаны
біздерге жеңіс алып берді. Халқы үшін ерен еңбек сіңіріп, әр кезеңде келер
ұрпақтың санасына өшпейтіндей дара жолы бар қазақтың қос қарлығаштай
батыр арулары бүгінде тыныш заманның тәуелсіз төрінде ескерткіш болып
қана тұр...
(151 сөз)
(1)
1.Мәтінге ат қой
2. Мәтіннен синонімдерін тап.
Душан..
Өмір
(1)
(1)

👇

Открыть все ответы

Ответ:

LonelyFox1705

14.11.2020

ақылгөй абыз, шешен, биі. Оның есімі бүгінгі ұрпаққа «Аяз би» ертегісі һәм «Аяз би әлініңді біл, құмырсқа жолыңды біл» дейтін қанатты нақыл сөз арқылы сақталып жеткен. Аяз бидің ғұмырнамасы жөнінде әр түрлі деректер бар. Майқы би Мән баласының шежіресін жазған Шапырашты Қазбек бек Тауасарұлы өзінің «Түп - тұқияннан өзіме дейін» дейтін кітабында Аяз бидің және оның серігі Құмырсқа батырды «Майқы би дәуірінде өмір сүрген, Майқы Мәнұлының оң жағында отыратын сенімді ақылгөй билер еді», - деп жазады. Сонда бұл дерек бойынша, Аяз би хижра жыл санауынан 711 жылы бұрын туып, 800 жылы дүниеден өткен, Майқы Мәнұлының замандасы болып шығады. Ал зерттеуші Балтабай Адамбайұлының «Алтын сандық» атты кітабындағы шағын мәліметте Аяз би Хиуа хандығы дәуірінде өмір сүрген тарихи адам деп, оны XI - XII ғасырға жатқызады. Бұл – әлі тереңірек зерттеуді қажет ететін мәселе.

Аяз бидің қандай би болғаны, адамгершілік қадір - қасиеті жөнінде қазақ энциклопедиясында былай жазылған: «Бұрынғы қойшы, кедей Аяз өзінің ақылдылығы, даналығы арқасында уәзір болады. Ол Мадан ханның бірнеше сынынан өтеді. Оған шөп жаманы – қоға, құс жаманы – сауысқан екенін дәлелдеп береді. Ханның тұлпарының сиырға, өзінің қара халыққа шатыстығын айырады. Шартты жұмбағын шешіп, бай қызы Меңді сұлуға үйленеді, ханның күншіл, ақылсыз қырық уәзірін өлімнен құтқарады. Аяздың даналығын, достыққа адалдығын, сертке беріктігін, қайырымдылығын, әділдігін Мадан мойындап, халық қалап, оны хан етіп көтереді».

Майқы би өзінің төңірегіне ақылды, дана, би, шешендерді, батыр, балгер, көріпкел әулиелерді көп жинап, олармен ақылдасып отырады. Майқының Әндір, Мәді деген аспан әлемін, жұлдыздар сырын болжайтын білімпаздары болған. Олар аспанға, жұлдыздарға қарап, мал - шаруа жайын, егіншілікке қолайлы мерзімді күні бұрын болжап, халыққа пайдасын тигізеді. Ал Аяз би сияқты дана билеріне өзінің оң жағынан орын береді екен. Аяз бидің Құмырсқа деген әрі би, әрі батыр жан серігі болыпты. Қайда барса да екеуі жұбын жазбай жүреді. Ол екеуі Майқы бидің сілтеуімен қазылық құрып, көбінесе ел мен ел арасындағы елшілік, бітімгершілікпен айналысады. Сондықтан да Майқы би Аяз би мен Құмырсқаға көбінесе арқа сүйеп, оларға сенеді. Ол екеуімен Майқы би халық тағдыры, ел жағдайы, шаруа қамы жөнінде жиі - жиі ақылдасып, ой - пікір алысып отырады. Кейде дәл жауап айта алмай, шалыс басқан заматта оларға ескерту жасап түзеп, бағыт беріп жібереді екен. Бір жолы ол екеуі жарыса сөйлеп, Майқының алдын кес - кестей беріпті, сонда Майқы би оларға былай депті:

Билер бүгін Майқының алдын кесесің,

Ертең жұрттың төбесін тесесің.

Майқының да айтатын кебі бар,

Айтуға аузының да ебі бар.

Хан сөзінің қашанда бәрі дұрыс,

Әзір сөзіме болма бұрыс,

Ақылым алжыған жоқ,

Ондайды болжағам жоқ,

Орынсыз ауыз ашсаң,

Екі би басарсың шоқ.

Аяз би әліңді біл,

Құмырсқа жолыңды біл.