Талғаулы салалас құрмалас сөйлемнің ерекшелігі қандай? А) Жай сөйлемдері жалғаулықсыз байланысады.
В) –бірақ , дегенмен- жалғаулықтары арқылы байланысады.
С) Тек қана жалғаулықтар арқылы байланысады.
Д) Алғашқы сыңарында саралану мәні айқындалады.
Е) -әйтпесе- жалғаулығы арқылы байланысады.
2 Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.
А) Таным-түсініктің дұрыс қалыптасуы – мәдениеттіліктің кепілі.
В) Ата-бабаларымыздың бұл замандағылардан артық екі мінезі бар екен:
біріншісі – ел басы,
топ басы деген кісілер болады екен, екіншісі – намысқор келеді екен.
С) Кітап оқудан тыйылған адам ойлаудан да тыйылады.
Д) Ер деп атақ кім берер, алмас семсер асынбай.
Е) Одан әрі олар сөйлескен жоқ: әңгімеге уақыт қалмады.
3 Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлемді табыңыз
А) Асқардың сенімін не ел ақтауға тиіс, не тілмаш ақтауға тиіс.
В) Сенің алдында екі-ақ жағдай бар, не сабақты жақсы оқуың керек, не
ауылға кетуің керек.
С) Олжабек сасқаны сонша – орнынан атып тұрды.
Д) Көктемнің ұзаққа созылуы біздерге жайлы болып тұрған жоқ: алыс
фермаларға бара алмайды
Е) Балалы үй – базар, баласыз үй – мазар.
4 Құрамындағы жай сөйлемдер ешбір жалғаулық шылаусыз, әрдайым
ұласпалы интонация арқылы байланысатын салалас түрін табыңыз.
А) Ыңғайлас салалас. В) Қарсылықты салалас. С) Түсіндірмелі салалас.
Д) Себеп-салдар салалас. Е) Талғаулы салалас.
5 Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.
А) Оқуға бармаймын, өйткені жұмыс істеймін. В) Биыл мектеп бітіремін,
бірақ оқуға бармаймын.
С) Шығарып салуға я мен барамын, я сен барасың. Д) Ол үйде
болмағандықтан, біз көрші үйге кірдік.
Е) Оның сабаққа дайындалмаған себебі: кеше кітапханадан кітапты таба
алмады.
6 Талғаулы салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.
А) Малды не жерден сұрау керек, не аққан терден сұрау керек.
В) Жорғаң қатты болса, төске сал, ісің ақ болса, көпке сал.
Бiр аптада жетi күн бар. – В одной неделе семь дней.
Сөздiкте үш мың сөз бар. – В словаре три тысячи слов.
Сыныпта отыз екi адам бар. – В классе тридцать два человека.
Реттік сан есімдер (Порядковые числительные) Қаңтар - жылдың бiрiншi айы. – Январь - первый месяц года.
Он тоғызыншы палатада әжем жатыр. – В 19-ой палате моя бабушка лежит.
Жиырма бесiншi қазан - Республика күнi. – 25 октября - день Республики.
Он бесіншi ақпан. – 15-ое февраля. Жиырма екіншi наурыз. – 22-ое марта.
Бiріншi қантар - Жаңа жыл мейрамы. – Первое января - Новогодний праздник.
Он алтыншы желтоқсан - Тәуелсiздiк күні. – 16 декабря - день независимости.
.Жинақтық сан есімдер (Собирательные числительные)Екеуiнде кiтап бар. – У двоих книги есть.Мыналардың бiреуiнiң аты - Жан. – Имя одного из них - Жан.Олардың екеуi. – Они вдвоём. Бiздiң үшеуiмiз. – Мы втроём.
Болжалды сан есімдер (Приблизительные числительные)Біздің үйде қырықтай гүл бар. – В нашем доме около сорока цветов есть.
Бізде елуге жуық қызметкер бар. – У нас около пятидесяти сотрудников есть.
Алма нешелерде? Жиырмаларда. – Алме сколько лет приблизительно? Около двадцати.
Қайраттың жасы қырықтарда. – Возраст Кайрата около сорока.
Бөлшектік сан есімдер (Дробные числительные)үштен бiр – 1/3 - одна третья
бiр бүтiн бестен екi – 1 2/5 - одна целая две пятых
он алтыдан бiр – 1/16 - одна шестнадцатая нөл бүтiн оннан бес – ноль целых пять десятых (0,5)
сексен төрт бүтiн жүзден он үш – восемьдесят четыре целых тринадцать сотых (84,13)
Топтау сан есімдер (Разделительные числительные)қырықтан – по сорок, екiден – по два
жүз елу бестен – по сто пятьдесят
он-оннан – по десять, бес-бестен – по пять