Бұлбұлдар (лат. Luscinia) — торғайтәрізділер отрядының сайрауықтар тұқымдасына жататын әнші құстар. Қазақстанда екі түрі – кәдімгі, немесе шығыс, бұлбұлы және оңтүстік, не зортұмсықты, бұлбұл кездеседі. Оңтүстік бұлбұлы Сырдария, Шу, Іле, Қараталөзендерінің бойындағы тоғайларды, үлкен бау-бақшаларды, қалың бұталы өсімдіктерге бай саябақтарды мекендейді. Кәдімгі бұлбұл Жайық пен Ертісөзендерінің бойында, Көкшетау өңіріндегі қыраттарда ұялайды. Дене тұрқы 160 – 190 мм, қанатының ұзындығы 90 мм-дей, салмағы 17 – 26 г. Арқасы қара-сұр, қоңыр-сұр, бауыры ақшыл болады. Бұлбұл – жыл құсы. Сәуірдің аяғы мен мамырдың басында ұялауға ұшып келеді. Ұяларын жерге, шөп арасына немесе ағаштардың төменгі бұтақтарына салады. Мамыр – маусымда ұяларына үш не бес қоңыр түсті жұмыртқа салып, оны мекиені он үш – он төрт күндей басып, балапандарын өрбітеді, жұптасып қоректендіреді. Бұлбұл жәндіктермен, өрмекшілермен, тұт ағашының жидегімен және өсімдік тұқымдарымен қоректенеді. Тамыздың аяғы, қыркүйектің басында Африканыңтропиктік аудандарына қыстауға ұшып кетеді. Бұлбұл әр түрлі жәндіктерменқоректеніп, орман шаруашылығына көп пайда келтіреді. Әнші құстар ретінде эстетикалық маңызы да бар.[1][2]
Біз құстардың достары мен көмекшілері екенін білеміз. Олар бағбаншылар мен фермерлерге айтарлықтай пайда әкеледі. Құстардың арқасында зиянды жәндіктердің тұрғындарын бақылауға болады. Гүлдер мен түбірлерді тамақтандыру, қабығының астындағы саңылауларды, жәндіктер өсімдіктерге үлкен зиян келтіреді. Сондай-ақ құстар шұңқырларға, вегетариаларға, тильдерге тамақтанады және оларды балапандарын тамақтандырады. Менің ойымша, бұл химиялық заттар мен уларды әртүрлі ағаштарды шашыратқаннан әлдеқайда жақсы. Сондықтан таза, қауіпсіз егінге қол жеткізе аламыз.Құстар, шие, тау күлі, ит раушандары және тағы басқалар сияқты кейбір өсімдіктерге таралады. Олар барлық жемісті жейді, асқазанға тән ерігенде, сүйек жапырағы және кейінірек өсіп шығады
