Question

Переведите надо очень Ертедегі түркілер VI ғасырда өзіндік жазу емлесі бар руна жазуын дүниеге алып келді. Көне түркі жазуымен жазылған ескерткіштің бірі - Күлтегін жазба ескерт- кіші. Ескерткіштің биіктігі - 3,5 метр, ені - 1,4 метр, қалыңдығы - 0,41 метр. Тас бағана бес бұрышты қалқан тәрізді, қырларында айдаһардың суреті мен қаған бейнеленген. Ескі құлпытастағы құпия жазуларды түркітанушылар көпке дейін оқи алмай келді. 1893 жылы 25 қарашада Дания ғалымы В.Томсен Орхон жазуын оқудың кілтін тапты. Ол жазудың көне түркі тілінде жазылғандығын жариялады. Ғалымның алдымен оқыған сөздері Күлтегін жазба ескерткіші «Тәңірі» және «түрік» сөздері болды. Ке- йін, академик В.Радлов мәтінді аударды. Осы зерттеулерден кейін құлпытастарға қашалып жазылған жазулар Күлтегін батырдың ерлік істері жайлы қаһармандық дастан екені белгілі болды. «Менің Отаным - Тәуелсіз Қазақстан» энциклопедиясынан

Answer 1

Древние тюрки в VI веке родили руническую письменность с собственным написанием. Одним из памятников древнетюркской письменности является надпись Культегина. Памятник имеет высоту 3,5 метра, ширину 1,4 метра и толщину 0,41 метра. Каменный столб похож на пятиугольный щит с изображением дракона и кагана по бокам. Тюркологи долгое время не могли прочесть секретные надписи на старинном надгробии. 25 ноября 1893 г. датский ученый В. Томсен нашел ключ к чтению орхонской письменности. Он заявил, что надпись написана на древнетюркском языке. Первыми словами ученого были надписи Культегина «Тенгри» и «Турок». Затем текст перевел академик В. Радлов. После этого исследования выяснилось, что надписи на надгробиях - это героический эпос о подвигах Культегина Батыра. Из энциклопедии «Моя Родина - Независимый Казахстан».