Диуани хикмет, «Ақыл кітабы» – Қожа Ахмет Ясауидің сопылық идеясын жыр еткен, этикалық-дидактикалық мазмұндағы әдеби шығармасы.
Ақын өз кітабын қыпшақ даласы мен Орталық Азия түркілеріне кезінде түсінікті болған шағатай тілінде жазған. Мұның өзі араб тілінде жазылған Құран Кәрім мен түрлі хадис, тәпсірлердің күрделі қағидаларын жергілікті түркі халықтарының түсініп оқуына мүмкіндік берді. «Диуани хикмет» – көшпелі елдің ауыз әдебиеті үлгілеріне негізделіп, түркі халықтары фольклорының тілдік-стильдік, модельдік тәсілдерін зор шеберлікпен пайдалана отырып жазылған көркем туынды. «Диуани хикметтің» түпнұсқасы сақталмаған. Ең ескі нұсқасы ХВ ғ-дың орта кезінде араб әрпімен көшірілген. Бертін келе «Диуани хикмет» Қазан (1887–1901), Ыстамбұл (1901), Ташкент (1902–11) баспаларынан жарық көрген.
Қожа Ахмет Ясауи хикметтерінің жазылу тарихын, поэтикасын, сопылық-философиялық идеясын, қоғамдық-әлеуметтік мән-мағынасын, ислам дінін таратудағы рөлін М.Ф.Көпрүлузаде, Н.С.Банарлы, Е.Э.Бертельс, А.К.Боровков, Э.Р.Рустамов, В.И.Зохидов, т.б. ғалымдар жан-жақты зерттеді. Қожа Ахмет Ясауи «Диуани хикметте» «Аллаға жақындай түсу үшін» әрбір адам өзінің өмір жолында төрт басқыштан өтуі керектігін айтады. Біріншісі – шариғат. «Шариғат» – ислам діні қағидалары мен шарттарын тақуалықпен мүлтіксіз орындауды әрі құдайға құлшылық жасауды талап етеді. Екіншісі, «тариқат» – дін ғұламаларына шәкірт болып, жалған дүниенің түрлі ләззаттарынан бас тарту, Аллаға деген сүйіспеншілікті арттыра түсу болып табылады. Бұл басқыш сопылықтың негізгі идеясын, мұрат-мақсатын аңғартып тұр. Үшіншісі, «мағрифат» негізінен дін жолын танып-білу сатысы деуге болады.
Имена существительные женского, мужского рода с окончаниями -а, -я в И. п. ед. ч. относятся к 1 склонению:
зима, земля, юноша, дядя.
Имена существительные мужского рода с нулевым окончанием, среднего и мужского рода с окончаниями -о, -е в И. п. ед. ч. относятся ко 2 склонению:
стол, дождь, яблоко, поле, домишко, подмастерье.
Имена существительные женского рода с нулевым окончанием и имеющие мягкий знак на конце в И. п. ед. ч. относятся к 3 склонению:
радость, ночь, рожь, мышь, тень.
Чтобы узнать склонение имени существительного в предложении, нужно его поставить в начальную форму – И.п. ед. ч. По роду и окончанию определить склонение.
Запомните! У существительных, имеющих форму только множественного числа, склонение не определяется:
сани, ворота, дрова.
Обратите внимание, как образуется форма родительного падежа множественного числа у некоторых существительных 2-го склонения.
жила была одна семья, которая жила очень бедно. И уних было двое ребёнка. Брат с сестрой. Их звали Асель иАслан. Они очень любили своих родителей и понимали,что на новый год им ничего не нужно, кроме их любви. Ноони всё равно мечтали о ёлке с гирляндами иукрашениями, а самое главное подарки. Родители зналиих мечты, но не могли себе позволить это. Поэтому оникопили весь год, чтоб купить им подарок. и вот мама шлапокупать им подарок, но вдруг пробежал вор и украл еёпоследние деньги. мама пришла с пустыми руками. А детив ожидание закричали: "Подарки! Где подарки?" Но тихоемолчание мамы всё сказало за неё. Но говорят, что вНовый Год происходят чудеса, и вдруг у них появиласьёлка с украшениями, а под неё лежало куча подарков!Дети подумали, что это всё родители и стали ихраспрашивать как они это сделали. Но родители непонимали в чём дело, и стояли они с открытым ртом. Нодети сказали, что им необязательно дарить кучу подарковсамое главное это любовь. И это для них самыйПо-казахский (Редактировать)желі өте сорлы тұр- бір отбасы болған. Қарамастан жәнебас олардың екеу бала болды. Аға сестрой. ОлардыАсель және Аслан шақыртты. Олар өзінің әке-шешелерінжәне өте сүйді түсін-, не жаңа жылға оларға ештемекерек, басқа оның көңілінің. Бірақ олар барлық теңгирляндами және сәндермен, ал ең басты шашулартуралы елке қиялдады. Әке-шешелер оның армандарынбілді, бірақ себе қой- сол білмеді. Сол себептен оларбарлық жылды құрады, сатып алу чтоб оларға сый. жәнеміне мама оларға сый сатып алу барды, бірақ кенет ұрызу етті және оның соңғы ақшаларын ұрлады. мама менбос қолдармен келді. Ал бала-шағалар күт-: "шашуларайқайлап жіберді! Қайда шашулар"? Бірақ мамы тынышүнсіздігін барлық үшін оны айтты. бірақ айтады, не в жаңажылда ғажаптар болып жатады, қарамастан және кенетбас олардың елка мен сәндермен бітті, ал асты оныңастына шашудың үйім жат-! Бала-шағалар ойланды, несол барлық әке-шешелер және стали олардыңраспрашивать сияқты олар сол алқындырды. Бірақ әке-шешелер істі неде түсінбеді, қарамастан және олар ашықауызбен тұрды. Бірақ бала-шағалар айтты, не оларғаемессөзсіз сыйға тарт- шашудың үйімінің ең басты солкөңіл. Қарамастан және сол олар ең
Диуани хикмет, «Ақыл кітабы» – Қожа Ахмет Ясауидің сопылық идеясын жыр еткен, этикалық-дидактикалық мазмұндағы әдеби шығармасы.
Ақын өз кітабын қыпшақ даласы мен Орталық Азия түркілеріне кезінде түсінікті болған шағатай тілінде жазған. Мұның өзі араб тілінде жазылған Құран Кәрім мен түрлі хадис, тәпсірлердің күрделі қағидаларын жергілікті түркі халықтарының түсініп оқуына мүмкіндік берді. «Диуани хикмет» – көшпелі елдің ауыз әдебиеті үлгілеріне негізделіп, түркі халықтары фольклорының тілдік-стильдік, модельдік тәсілдерін зор шеберлікпен пайдалана отырып жазылған көркем туынды. «Диуани хикметтің» түпнұсқасы сақталмаған. Ең ескі нұсқасы ХВ ғ-дың орта кезінде араб әрпімен көшірілген. Бертін келе «Диуани хикмет» Қазан (1887–1901), Ыстамбұл (1901), Ташкент (1902–11) баспаларынан жарық көрген.
Қожа Ахмет Ясауи хикметтерінің жазылу тарихын, поэтикасын, сопылық-философиялық идеясын, қоғамдық-әлеуметтік мән-мағынасын, ислам дінін таратудағы рөлін М.Ф.Көпрүлузаде, Н.С.Банарлы, Е.Э.Бертельс, А.К.Боровков, Э.Р.Рустамов, В.И.Зохидов, т.б. ғалымдар жан-жақты зерттеді. Қожа Ахмет Ясауи «Диуани хикметте» «Аллаға жақындай түсу үшін» әрбір адам өзінің өмір жолында төрт басқыштан өтуі керектігін айтады. Біріншісі – шариғат. «Шариғат» – ислам діні қағидалары мен шарттарын тақуалықпен мүлтіксіз орындауды әрі құдайға құлшылық жасауды талап етеді. Екіншісі, «тариқат» – дін ғұламаларына шәкірт болып, жалған дүниенің түрлі ләззаттарынан бас тарту, Аллаға деген сүйіспеншілікті арттыра түсу болып табылады. Бұл басқыш сопылықтың негізгі идеясын, мұрат-мақсатын аңғартып тұр. Үшіншісі, «мағрифат» негізінен дін жолын танып-білу сатысы деуге болады.