1.Өзге елде сұлтан болғанша,
Өз еліңде ұлтан бол!
Перевод:
В родной долине
Лучше прахом быть
Чем на чужбине
Падишахом быть.
2.Ит тойған жеріне
Ер туған жеріне.
Перевод:
Тянет пса туда,где он кормился,
Молодца туда, где он родился.
3. Әкесі өлгенді де естіртеді.
Перевод:
Что погиб отец,и эту весть
Сыну кто-то вынужден принесть.
4. Шабан үйрек бұрын ұшады.
Перевод:
Утка,что хромая
Позади идёт,
Ранее,чем стая,
Пустится в полёт
5.Мал да иесіне ұқсайды.
Перевод:
Порою походит скот
На тех,кто его пасёт.
6.Шын жыласа,соқыр көзден де жас шығады.
Перевод:
Хоть и не зрячи у тебя глаза,
Плачь от души,и потечёт слеза.
7.Өгізге туған күн баспаққа да туады.
Перевод:
Участь,что волу дана,
И телёнку суждена.
8. Кәрі келсе-асқа
Жас келе-іске.
Перевод:
Седой пришёл-так пусть садится и ест.
А молодой пришёл-работа есть.
9.Таудай талап бергенше,
Бармақтай бақ берсін.
Перевод:
Чем желанье с гору,пусть нам бог
Счастье даст,хотя бы с ноготок.
10. Сасқан үйрек артымен сүңгиді.
Перевод:
В тот миг,когда опасность рядом
И утка в пруд ныряет задом.
11. Қайтқан малда қайыр бар.
Перевод:
Почитай,что твой доход-
Найденный после пропажи скот.
12. Тәуекел түбі-желқайық
Өтесің де кетесің.
Перевод:
К кому благоволит властитель,тот
И по суху на лодке проплывёт.
13. Бергенге бесеу де көп
Алғанға алтау да аз.
Перевод:
Пять -много кажется дающему.
Шесть- мало кажется берущему.
14. Алтын көрсе,періште жолдан таяды.
Перевод:
При виде злата и пророк
Собьётся с праведных дорог.
15. Есек жүгі жеңілдеген сайын жатаған келеді.
Перевод:
Оттого что вьюк не столь тяжёл
Стал ещё ленивее осёл.
16.Торғайдан қорыққан егін екпес.
Перевод:
Кто воробьёв боится
Тот не взрастит пшеницы.
17. Ұяда не көрсең,ұшқанда соны аласың.
Перевод:
Чем кормили птенца в родном гнезде,
То и ловит птенец потом везде.
Ер туған жеріне, ит тойған жеріне Человека тянет туда, где он родился, собаку тянет туда, где она наелась.
Гүл өз жерiнде ғана – гүл, адам өз отанында ғана - адам Цветок лишь на своей поляне – цветок, человек лишь на родине – человек
Өзіңнің ғажайып Отаныңды ұмытпа, өз туған жеріңе ешқашан соқпай өтпе Свою Родину прекрасную никогда не забывай, места, где ты родился, никогда не обходи.
Отаныңның әр ағашы күлімдеп тұрады. На своей родине каждое дерево улыбается
Тамырсыз жусан да өспейді Без корня и полынь не растёт
Құрметті қонаққа, ақынға, батырға, палуанға және сол сияқты елге еңбек сіңірген ардақты, айтулы азаматтарға ат мінгізіп, шапан жабу қазақ халқының ертеден келе жатқан аса лайықты, жарасымды ата салты яғни бұл «батыр», «ақын», «палуан» деген құрметті атақтардан кейінгі берілетін құрметтеу, сый-сияпат, марапат, мадақ (награда) белгісінің айғағы, ең жоғары құрметі ретінде беріледі.
Ат мінгізу, шапан жабу салты қазіргі күнде де жарасымды жалғасын тауып келеді. Мысалы, Ұлытауға келгенде қазақ елінің тұңғыш президенті Н.Назарбаевқа Торғайда ақын С.Мәуленовке, Шымкентте жазушы Ш.Мұртазаға ат мінгізіп, шапан жабылуы ұлттық мәдениеттімізідің, салт-дәстүріміздің қадір-қасиетін көтере түскені сөзсіз. Әділін айтсақ, мұндай құрмет қазіргі күнгі «машина кілтін тапсырды» дегеннен әлдеқайда абыройлы да асқақ естіледі!