Атақты Монғол және түрік тектес халыөқтарының билеушісі. Ақсақ Темір 1336 жылы Самархан маңындағы кеш қаласында туылған. Әкесі Торғай Барлас тайпасының биі болған. Шағатай хандығына Барлас тайпасы тәуелді еді. Шағатай хандығы әлсіреді, осы кезде мемлекет тізгіні әмірлердің қолына өтті. 1360 жылдан бастап ауызға алына бастаған Темір алдымен Әмір Хүсейнмен 1370 жылдан бастап жеке өзі Мәуеренахрда билік құрды. Осы кезде болған бір соғыста жараланып, аяғының мүкіс болып қалуы себепті тарих беттерінде Ақсақ Темір (Темирлан) деп а талады.
ертедеде ат ,ит жане лак болды. Атын аты Сункар, итын аты Актос жане лактын аты кароче сама придумай .олар тунде корадан кашып кетти бир карангы жерге олар онда коркынышты ертеги айиыпты .ал содан кейын уйлерине баргылары келди .мол орманда адасып кетти ит оларга айтты "биз бугин орманда конатырайык" ал лак айтты :"каскырлар болса не ыстимис"ал жылкы айтты :"корпа биз олардан кашып кеттемиз " ит айтты :"жарайды уйыктайк" танертен олар турганда алма агашы,жасыл шоп корди ал ит кызды корип калды .ит ,лак жане ат сол кизга жугирди .уйлерине келген сон лак оларга айтты:"енди уйымызден кашпаймыз".Содан кейын олар ушеы бакыты омир сурипты.
в әңгімелер себебі халықаралық сөздерге жптады