Қыран құсты қастерлеген халықпыз.
Қыран құс - жыртқыш,жылдам әрі епті құс.Ал,көшпелі халықтарда,әсіресе,қазақтарда қыран құсты ерекше қастерлеген.Біздер үшін ол батырлықтың,еркіндіктің,алғырлықтың белгісі іспеттес.Республикамыздың мемлекеттік көк байрағында да азаттықтың айбыны ретінде алтын қыран құс бейнеленгені соның дәлелі.Байырғы замандарда қыран құсқа "Құс патшасы","Қанаттылар ханы","Құдайдың қазаққа еншілес берген құны" деп мадақтап,оның қастерлігін одан әрі танытқан.Бұнымен қоса қыран құстың ел ішінде құны да жоғар болған.Мысалы,Жеті жарғы заңында аңға салатын итті,бүркітті өлтірген адамнан олардың иесіне бір құл немесе бір күң беріледі делінген.Қыран құсты қолға үйретіп,баптап,саятшылыққа пайдалану қазақ халқының ежелден келе жатқан өнері,дәстүрі десек те болады.Қыран бүркіт Жеті қазынаның бірі екендігі тағы бар.Осының барлығы қыран құстың біздің халқымыздың тарихы мен бүгінінде,тұрмысы мен дәстүрінде алар орнының зор екендігін білдіреді ғой.
Ұнағанын ал
Ғалымдар арасында климаттың өзгеру барысы туралы ортақ пікірлер жоқтығына қарамастан, сарапшылардың жалпы пікірі климаттық өзгерістің салдары жағымсыз болуы мүмкін дегенге келіп саяды. Мысалы, 1980 жылдан 2011 жылға дейін Еуроодақ елдерінің экономикасына тигізген тасқынның жалпы шығынын саралаған сарапшылар келген зиянды 90 миллиард еуроға тең деп бағамдады.
Осыған байланысты әлемдік ғылымда зерттеудің басым бағытын қоршаған орта климатына бейімдеуге назар аудару болып отыр. Ең бастысы, бұл басқа салаларға қарағанда, табиғи-климаттық жағдайларға және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуші ауыл шаруашылығына тікелей байланысты.
Климаттық өзгеру
Халықаралық зерттеулер көрсеткіші бойынша, әлемнің кейбір аймақтары, сонымен қоса Орталық Азия, басқаларға қарағанда, климаттық өзгерістерге ұшырауы әбден ықтимал. Оның ішінде, Қазақстанның климатына әсер етіп, онсыз да толыққанды қолдауды қажет етіп отырған ауыл шаруашылығын күнкөріске айналдырған аймақтарға үлкен зиян келтіруі әбден мүмкін. Бұл аймақтардағы өнімнің босқа ысырап болуының 70 пайызы тікелей ауа райымен байланысты Ал, кейбір аймақтарда жағымсыз ауа райы салдарынан алынған өнімнің 50-70%-ға дейіні қолдануға жарамсыз болып қалып отыр.
Ізгілік деп жүретін, сірә,дәйім,
Шапағат пен мейірге тұнады ойым.
Мен-қазақтың қызымын!
Көз сал, әлем,
Қасиеттен жаралған тұла –бойым.
Көңіл сыйған жерге елді сыйыстырып,
Көлденеңге көрсетпей қиыс қылық.
Ақ жаулығым-анты боп адалдықтың,
Ұмай болам,ұлтымды ұйыстырып.
Рухымнан даналық күші ағыла,
Ақ пейілім ақ құс боп ұшады да.
Ұлт анасы –Домалақ анамын мен,
Қалың елді қаусырған құшағына.
Қариядан естіген кеңес-үлгі,
Мұрат етіп көрмегем егесіңді.
Мен –Мәншүкпін, сұрмерген Әлиямын,
Жауыздыққа атылған жебе сынды.
Қуат алғам-салтымнан,үлгі-әдеттен,
Бас иеді тәкаппар шыңдар өктем.
Мен –Ләззатпын,Еркіндік қарлығашы,
«Желтоқсанда» өз жанын құрбан еткен.
Нәзіктіктің киелі келбеті едім,
Қадір тұтып,артамын ерге сенім.
Бір қолыммен тербетем ақ бесікті,
Бір қолыммен әлемді тербетемін.
Тұрам әр кез арымның асқарында,
Жүрегімде орын жоқ басқа мұңға.
Мен-қазақтың қызымын,көз сал,әлем,
Даналығы-нәзіктік астарында!
Даралығы-нәзіктік астарында!..