1-тапсырма. №18 сұхбатты мұқият тыңдаңыз. Мәтін бойынша тапсырманы орындаңыз. Тыңдалған сұхбат бойынша қай кейіпкердің сөзі екенін табыңыз.
Кейіпкердің аты Қайырлы кеш, Мақсат! Жағдайымыз жақсы. Сенің жағдайың қалай? ... Жоқ, о не дегендерің? Бүгін саябақта біраз қыдырып демалғым келеді.
Неге жалғыз келдің? Дамирмен келемін деп едің ғой?
Әнекей, Дамир де келе жатыр.
Қазір Каспий жағалауында болсақ, Каспийдің аққуларын көрер едің.
Берілген сөз тіркестерінің аудармасын беріңіз.
демалғым келеді – келер еді – өткізгіміз келеді – қыдырар едік – көргім келіп тұр –
Тыңдалған сұхбаттың мазмұнын айтыңыз.
2-тапсырма. Берілген сөз тіркестерімен қалау рай формасында сөйлемдер құраңыз.
Сөз тіркесі Сөйлем саябақта демалу Кешке қарай саябақта демалғым келеді. тамаша серуендеу таза ауа жұту табиғатта серуендеу уақыт өткізу кітап оқу музыка тыңдау концерт кору қайықта жүзу жануарларды көру
3-тапсырма. Берілген суреттер бойынша 3 сөйлемнен құраңыз.
5-тапсырма. Мәтінді мәнерлеп оқыңыз. Мәтіннен кейінгі тапсырмаларды орындаңыз.
М.Горький саябағындағы серуен
Қаламыздың ең көрікті орындарының бірі М.Горький атындағы орталық мәдениет және демалыс саябағы айтқым келеді. Алматының кезекті шуақты күнінде осында келдік. Қол ұстасқан ғашықтар, жүздері жайнаған ана мен бала, көңілдері көтеріңкі ата мен әже... Саябақтың негізгі қонақтары осылар екен. Саябақ қақпасынан енгенде төселіп жатқан гүл-кілемге бірден көзің түседі. Саябақтың төрінен орын алған М.Горький біздерге «Қош келдіңдер!» деп, серуенге шақырып тұрғандай болды. Сондай-ақ, балаларға арналған мультфильмдердің қаһармандары қарсы алатын болады. Саябақта 2000-нан астам өсімдіктер мен жасыл желектер өседі. Қолдан жасалған су қоймалары (су аттракциондары, қайық станциялары), «Родина» кинотеатры, «Спартак» стадионы, велотрек, спорт кешендері, хайуанаттар бағы, мәдени іс-шараларды өткізетін алаңдар бар. 16 ірі аттракциондар жұмыс істейді. Саябақтағы ең сұлу, жанға ең жайлы жер – саябақ ішін жарып өтетін Кіші Алматы өзені. Өзен айналасында серуендеп, алаңсыз демалуға, қайықтарға мініп, серуен құруға болады. Демалыс және мереке күндері саябаққа келетін адамдардың саны 100 мыңға жетеді екен.
Берілген сөз тіркестерін мәтін мазмұны бойынша сәйкестендіріп көріңіз.
1 ең көрікті орын А М.Горький атындағы орталық мәдениет және демалыс саябағы 2 көңіл көтеру Ә ғашықтар, ана мен бала, ата-әже 3 саябақ қонақтары Б қыдыру, серуендеу 4 Алматы Кіші өзені В демалыс күндері, мереке күндері 5 саябаққа бару Г қайыққа міну
6-тапсырма. Көп нүктенің орнына ...ар/ер/р еді формасын қоя отырып, сұрақтарға жауап беріңіз.
- Сізге қайта таңдау берілсе, қандай университетке (түсу) ...? - - Жазғы демалыста қай жаққа (бару) ...? - - Қолың боста қандай фильм (қарау) ...? - - Еркің болса, қай мемлекетте (тұру) ...? - Өзіңізді тексеріңіз.
1. Сөйлемді қалау мағынасында жалғастырыңыз: «Менің саябаққа ... ». а) барамын b) бармақпын с) бармаймын d) барғым келеді
2. Сөйлемді толықтырыңыз: «Демала білу де - ... ». а) өнер b) еңбек с) жұмыс d) жоспар 3. Дұрыс нұсқадағы сөйлемді көрсетіңіз. а) Бүгін саябақта серуендейміз. b) Бос уақытым жоқ менің бүгін. с) Барамыз жексенбіде киноға. d) Қыдыратын уақыт көп болады менде.
Қазақ халқының қонақ күтуі мен қонақжайлығы туралы.
Баяғы заманнан бері осы күнге дейін жеткен дәстүріміздің бірі мен бірегейі – келген қонаққа дастарқан жаю. Бұл дәстүр тек қонақжай қазақ халқына ғана тән дүние десем, артық айтпаспын, себебі үйге қандай кісі келмесін «ең болмаса нан ауыз тиіп кету керек» деген ұғым санамызда бала кезімізден қалыптасқан. Қазағым қашан да бар асылын, бар тәттісін «қонақ жесін» деп сақтаған. Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен, дәмнен үлкен нәрсе жоқ. Ақсақалдар да үнемі «Дастарқан тек қуанышты себептермен жайылсын! Дастарқан мол болсын! Осындай үлкен дастарқан басында жинала берейік!» деп бата беріп, тілектерін айтып жатады.
Дастарқан жайғанда міндетті түрде ең алдымен нан қойылады. «Ас атасы – нан» деген мақал осыдан шықса керек. Ұннан жасалынған тағамдар бағзыдан-ақ ақ дастарханымыздың сәні болып келген. Қазақ өзінің шаңырағындағы кез келген жиында дастархан үстінен нанды алыстатпайды.
Сыйлы қонақ келсе, бұрынғы кезде мал сойылып, ет асылса, қазіргі заманда мал сойылмаса да, қазанды отқа қойып, қонақтың кәдесін асып береді. Күн демей, түн демей қазан асуға келгенде қарап қалмайтын қазақ аналары мен келіндері ет тамақты нақышын келтіріп дайындайды. Бүгіндері қырық күн тойын, отыз күн ойын жасамасақ та, кез келген жиында осы ас бірінші мәзірде тұрады.
Жалпы алғанда, қазақтың дастарханы – киелі нәрсе. Бұл тек жайылған шүберек немесе оған қойған ас-ауқат қана емес, бұл – адамның пейілі, ішкі жан-дүниесі, мейірім-шапағаты. Ендеше дастарқанымыз тек қуанышқа жайылсын!
Понятие интернет - это всемирный узел которая быстро соединяет любой компьютер на земле с другой рабочей станцией, то есть с другим компьютером подключившийся телефонную сеть. Его называют самым большим в мире масштабным узлом. Можно сказать что компьютеры соединяясь через телефонную сеть, разговаривают на одном "языке". Интернетом никто не управляет, оно не частная собственность, как и всемирная Международная телефонная сеть. Вот так, с интернетного узла можно отправлять электронные письма, узнавать информации с другого компьютера, дистанционно участвовать в телеконференциях.
Қазақ халқының қонақ күтуі мен қонақжайлығы туралы.
Баяғы заманнан бері осы күнге дейін жеткен дәстүріміздің бірі мен бірегейі – келген қонаққа дастарқан жаю. Бұл дәстүр тек қонақжай қазақ халқына ғана тән дүние десем, артық айтпаспын, себебі үйге қандай кісі келмесін «ең болмаса нан ауыз тиіп кету керек» деген ұғым санамызда бала кезімізден қалыптасқан. Қазағым қашан да бар асылын, бар тәттісін «қонақ жесін» деп сақтаған. Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен, дәмнен үлкен нәрсе жоқ. Ақсақалдар да үнемі «Дастарқан тек қуанышты себептермен жайылсын! Дастарқан мол болсын! Осындай үлкен дастарқан басында жинала берейік!» деп бата беріп, тілектерін айтып жатады.
Дастарқан жайғанда міндетті түрде ең алдымен нан қойылады. «Ас атасы – нан» деген мақал осыдан шықса керек. Ұннан жасалынған тағамдар бағзыдан-ақ ақ дастарханымыздың сәні болып келген. Қазақ өзінің шаңырағындағы кез келген жиында дастархан үстінен нанды алыстатпайды.
Сыйлы қонақ келсе, бұрынғы кезде мал сойылып, ет асылса, қазіргі заманда мал сойылмаса да, қазанды отқа қойып, қонақтың кәдесін асып береді. Күн демей, түн демей қазан асуға келгенде қарап қалмайтын қазақ аналары мен келіндері ет тамақты нақышын келтіріп дайындайды. Бүгіндері қырық күн тойын, отыз күн ойын жасамасақ та, кез келген жиында осы ас бірінші мәзірде тұрады.
Жалпы алғанда, қазақтың дастарханы – киелі нәрсе. Бұл тек жайылған шүберек немесе оған қойған ас-ауқат қана емес, бұл – адамның пейілі, ішкі жан-дүниесі, мейірім-шапағаты. Ендеше дастарқанымыз тек қуанышқа жайылсын!