Қоғам адамдардың жиынтығынан тұрады десек, сол қоғамды алға жетелейтін ұлы тұлғалардың ролі туралы айтылып та, жазылып та жүр. Бірақ сол ұлы тұлғалардың қоғамдағы орны, маңызды істері, болашақ ұрпаққа әсері туралы пікірлердің әр алуан болатыны заңды құбылыс. Әр қоғам ӛз адамын туғызады, себебі адам ӛзі ӛмір сүріп отырған ортаның перзенті. «Барлық қоғамдық орта секілді қазақ даласы да ғасырлар беделінде ӛзінің ұлы ұландарын туғызып отырды, бірақ олар ӛзінше ерек, далалық табиғатқа тартатын.»-деп, кезінде атап ӛткен қазақтың біртуар ұлы Міржақып Дулатұлы жазғандай жеке тұлғалардың арасында ұлы тұлға дәрежесіне жеткендердің барлығында ӛзін қоршаған әлеуметтік ортаның әсер ететіндігін дәлелдейтін факторларды тарихтан кӛптеп келтіруге болады. [1,296] Қазақ халқының зиялы қауымының екінші бір толқыны шыққан кез ол-ХІХ ғасырдың екінші жартысы мен ХХ ғасырдың басы болатын. Ал ол кез қазақ халқы үшін әлеуметтік-экономикалық және саяси жағынан ауыр, қоғамның түсініксіз жақтары кӛбейген, соған жауап іздеген сындарлы да қиын кезең болды. Оның негізгі ауыртпалығы сол кездегі санаулы ғана ұлттық зиялы қауымның мойына түсті. Ұлттың ұлт болып қалуы таразыға түскен тұста олардың ғылымның барлық салаларымен шұғылдануына тура келді. Олай болмасқа уақыт та болмады. Себебі заман лебіне икемделу үшін, ӛркениетті қоғам құру үшін ұлтты тығырықтан алып шығу керек болды. Солардың бірі, әрі бірегейі, Торғай жерінің тумасы, Ыбырай мектебінің түлегі Міржақып Дулатұлы болатын. ХХ ғасырдың 20-30-шы жылдарын сӛз еткенде, біз алдымен, кешегі Абай, Ыбырай, Шоқан салған ағартушылық, демократиялық бағытты ілгері жалғастырушы әрі ақын, әрі дарынды журналист, саяси қайраткер, шебер аудармашы Міржақып Дулатұлы туралы айтуымыз керек.
Менің мектебім. Менің атым Аида. Мен екінші сыныпта оқимын. Менің мектебім өте үлкен және екі қабатты. Мектеп жаңа, әдемі, жылы. Мектептің бірінші қабатында акт залы, асхана, спорт залы, кітапхана және шағын орталық орналасқан. Екінші қабатта оқу сыныптары бар. Менің сынып жетекшім Шелудько Татьяна Алексеевна. Ол бізге сабақты қызықты береді. Сабақта біз оқимыз, жазамыз, сурет саламыз, ребустарды шешеміз. Ал, қазақ тілін Жумакаева Сауле Ертаевна береді. Маған қазақ тілі сабағы өте ұнайды. Мұғалім бізбен қазақша сөйлеседі. өлеңдерді жаттаймыз. Жиі қазақ ойын ойнаймыз. Мен «Алтын сандық» ойынын ұнатамын. Мектепте көптеген мерекелер өтеді. Біз би билейміз, үн саламыз. Мен өз мектебімді жақсы көремін.
