В искусстве и культуре древних кочевников золотые сучки литья из бронзы, когерджи пользовались большим успехом. Оган свидетельствует о сокровищах, найденных при археологических раскопках. Одно из них - различные золотые украшения скифского кургана, обнаруженные украинскими археологами. Вещи пришли из гробницы Толстого. Самым ценным из них является роль оца, тонкого, богато украшенного орнамента, олицетворяющего скифскую систему космической мысли. Нижняя часть золотого орнамента тисненая, характер ученого - рельефный, а верхняя часть отражает быт людей. На кувшине выбиты скифские воины.
Әр халықтың қалыптасу,даму жолында өзіне тән ерекшеліктері жетерлік.Түркі халықтарының көне дәуірдегі ұзақ ғасырлық мәдени мұраларының бірі Күлтегін ескерткіші. Атап айтқанда көне дәуірдегі мәдени мұралар өте-көп. Мысалы: Білге қаған,Култегін,Тоныкөк. Бұл тарихи құндылықтарды зерделеп жарыққа шығару қай мемлекетте болмасын маңызды мәселелердің біріне айналған. Кеңестер одағы кезінде, СССР кезінде тарихымызды зерттеу мүмкін болмады. Сондықтан болар ата-бабамыздың осындай бай мұрасы Түркі әлемін зерттеуде ғалымдарымыздың негізгі еңбектері егемендіктен кейін ғана көріне бастады. Мысалы Ғ.Айдоров екі жүз елу ден астам ғылыми зерттеу еңбектер мен оқулықтар жазған.Орхон Енисей жазуы маңыздылығы жағынан баға жетпес құнды дүние.
күрделі сөздер: қалыптасу-даму,Орхон-Енисей,өте-көп,СССР, ата-бабаларымыз,екі жүз елу.
