Қабыкен Мұқышев (1920-1976) - Қарағанды облысы, Нұра ауданы, Балықты деген жерде дүниеге келген. Орта білімді өз ауылында алды. Бұдан соң Абай атындағы Қазақ педагогика институтының тіл және әдебиет факультетінде оқиды. 1940 жылы Нұра ауданының орталығындағы қазақ орта мектебінде қазақ тілі мен әдебиетінен сабақ берді. 1944 — 1949 жж. Қарағанды мемлекеттік педагогикалық институтында аға оқытушы болып істеді. 1950 — 1960 жж. Қарағанды, Ақмола, Алматы облыстарының ауыл-селолық мектептерінде мұғалімдік қызмет атқарды. Кейін таза шығармашылық жұмыспен айналысты.[1] Еңбектері[өңдеу]Өлеңді институтта оқып жүрген кезінен жаза бастаған. Балаларға арналған бірнеше жыр кітаптары, пьесалары жарық көрді. 1959 жылы поэмалар жинағы басылып шықты. Бұған «Аппақ туралы аңыз», «Өкініш», «Достоевский туралы аңыз», «Гүлсім» атты төрт поэмасы енді. Ақын туындылары 1971 жылы орыс тілінде жеке кітап болып басылды. 1972 жылы таңдамалы шығармалар жинағы жарыққа шықты. Шығармалары: Алтын арқа. Өлеңдер. А., ҚМ КӨБ, 1948; Жақанның арманы. Поэма. А., ҚМКӘБ, 1956; Кірпі мен сұрмойнақ. Суретті кітапша. А., ҚМКӘБ, 1958; Көршілер. Өлеңдер. А., ҚМКӘБ, 1960; Екі мысық. Суретті кітапша. А., ҚМКӘБ, 1963; Мысық неге етіксіз? Суретті кітапша. А., «Жазушы», 1965; Поэмалар. А., «Жазушы», 1970; Құзар шыңдар. Өлеңдер мен поэмалар. А., «Жазушы», 1972; Дана мен бала. Өлеңдер мен поэмалар. А., «Жалын», 1978).[2]
Су аққан жерінен ағады, шөп шыққан жеріне шығады.Вода течет, где всегда текла, трава растет, где всегда росла.Жақсы туса — елдің ырысы, жаңбыр жауса — жердің ырысы.Дождь с небес проливается — счастье на землю спускается, хороший человек рождается — счастье народу является.Бұлақ болмаса, өзен болмас еді.Если б не источник, засохла бы река.Жері қатты болса, малы сүтті болады.Если благодатная земля, у коровы будет много молока.Тоқтатсаң жерге қалың қар, дей бер жақсы өнім бар.Землю снег питает, а земля урожай рождает.Бір ағаш кессең, орнына он ағаш отырғыз.Если дерево срубил одно, десять посади вместо него.Жердің көркі тал болар, елдің көркі мал болар.Земля деревьями богата, скотом богат народ.Жер — семіз, от — арық.Земля одаряет, огонь все пожирает.Тамшыдан тама берсе, дария болар.Капля за каплей собирается, река появляется.Күріш арқасында күрмек су ішеді.Когда рис поливают - сорняк тоже воду пьет.
Қыс малыңды бақ, жаз жерінді шап.Зимою пасти скот, летом землю полоть.Жер қөңді сүйеді, ат жемді сүйеді.Конь любит овес, а земля — навоз.Су аққан жерінен ағады, шөп шыққан жеріне шығады.Вода течет, где всегда текла, трава растет, где всегда росла.Жақсы туса — елдің ырысы, жаңбыр жауса — жердің ырысы.Дождь с небес проливается — счастье на землю спускается, хороший человек рождается — счастье народу является.Бұлақ болмаса, өзен болмас еді.Если б не источник, засохла бы река.Жері қатты болса, малы сүтті болады.Если благодатная земля, у коровы будет много молока.Тоқтатсаң жерге қалың қар, дей бер жақсы өнім бар.Землю снег питает, а земля урожай рождает.Бір ағаш кессең, орнына он ағаш отырғыз.Если дерево срубил одно, десять посади вместо него.Жердің көркі тал болар, елдің көркі мал болар.Земля деревьями богата, скотом богат народ.Жер — семіз, от — арық.Земля одаряет, огонь все пожирает.Тамшыдан тама берсе, дария болар.Капля за каплей собирается, река появляется.Күріш арқасында күрмек су ішеді.Когда рис поливают - сорняк тоже воду пьет
Еңбектері[өңдеу]Өлеңді институтта оқып жүрген кезінен жаза бастаған. Балаларға арналған бірнеше жыр кітаптары, пьесалары жарық көрді. 1959 жылы поэмалар жинағы басылып шықты. Бұған «Аппақ туралы аңыз», «Өкініш», «Достоевский туралы аңыз», «Гүлсім» атты төрт поэмасы енді. Ақын туындылары 1971 жылы орыс тілінде жеке кітап болып басылды. 1972 жылы таңдамалы шығармалар жинағы жарыққа шықты. Шығармалары: Алтын арқа. Өлеңдер. А., ҚМ КӨБ, 1948; Жақанның арманы. Поэма. А., ҚМКӘБ, 1956; Кірпі мен сұрмойнақ. Суретті кітапша. А., ҚМКӘБ, 1958; Көршілер. Өлеңдер. А., ҚМКӘБ, 1960; Екі мысық. Суретті кітапша. А., ҚМКӘБ, 1963; Мысық неге етіксіз? Суретті кітапша. А., «Жазушы», 1965; Поэмалар. А., «Жазушы», 1970; Құзар шыңдар. Өлеңдер мен поэмалар. А., «Жазушы», 1972; Дана мен бала. Өлеңдер мен поэмалар. А., «Жалын», 1978).[2]