Махамбет батыр 1804 жылы Батыс казахстан, нарынкум ониринде дуниеге келген. Жангир ханнын кудалауымен 2 жыл турмеде отырып шыккан. Саналы гумырын патша укметинин отарлык саясатына карсы шыгып, халыкты куреске шакырып, коптеген котерилистери женилиспен аякталады. Онын бейнели де жалынды коптеген жырауларында котерилис туралы толгауларын байкаймыз.
Аспаннан бұлттар қаптап, сіркіреп жаңбыр да жауып тұр. Күн сирек көрініп, аз жылытады. Анда-санда таңертең салқын болып қояды. Өткір суық жел арық малды, жұқа киімдіні тоңдыра бастады. Жұрт күземін алған, киізін де басып алды. Маса, шыбын, құрт-құмырсқа жоқ болып кетіпті, құстар да жылы жаққа ұша бастады. Қарлығаштар көптен көрінбейді. Аспанда тырналар да тізіліп ұшып барады. Ағаштардың жапырақтары сарғайып түсіп шөптер де қурап қалған. Егіншілер астығын жинап алып, шашындыда әр жерде ғана жаңбырға сарғайған шошақтар тұр, оларды де иелері тасып алуға шана жолын күтіп отыр.
Күз басты. Күн тағы почти по-летнему жылытады, соңғыемесқұры- жылыны тапсыруға тырыса. Көгілдір жәнетаза аспанда тағы бұлттар почти бол-. Ғана жел суықжәне қатты стал,, не аулада уже қыркүйек айды туралыана ескерте. Ашық түсті көктің арасында уже күздіңбірінші алғашқы хабаршылары: сары және қызылжапырақтар белгілі. Тез олар тал-шыбықтардан дегенопадут және собой барлық жолды және соқпақтардыбасады. 2.ПЕРЕВОД:Наступила осень. Солнце греет ещё почти по-летнему, стремясь отдать последнее нерастраченное тепло. На голубом и чистом небе ещё почти нет туч. Только ветер стал более холодным и резким, напоминая о том, что на дворе уже сентябрь месяц. Среди яркой зелени уже заметны первые предвестники осени: жёлтые и красные листья. Скоро они опадут с деревьев и покроют собой все дороги и дорожки.
