Ноғай Ордасының жер аумағы Еділ мен Жайық аралығында болды. Орталығы Жайықтың төменгі ағысы бойындағы қазіргі Атырау жанындағы Сарайшық қаласында орналасты. Қаланың негізін XIII ғасырдың екінші жартысында Жошы ұрпақтары қалады. Ноғай Ордасының орталығына айналған Сарайшық әкімшілік пен сауда орталығы ретінде өзінің гүлдену деңгейіне жетті. XVI ғасырдың соңында Дон және Еділ қазақтары қаланы басып алып, тонауға ұшыратты.
Ноғай Ордасы XV ғасырдың ортасына қарай Едігенің ұлы Нұраддиннің тұсында түпкілікті түрде оқшауланды. Ноғай Ордасының шегаралары сыртқы саяси жағдайға байланысты өзгеріп отырды. XV ғасырдың екінші жартысына қарай ноғайлар «өзбектер» жеріне жылжыды. Сырдария қалалары үшін күрес жүргізіп жатқан Әбілқайыр ноғайларға қарсылық көрсетпеді. Ноғайлар оның бодандары санын толтырады деп үміттенді.
Арғы ата-бабаларымыз аспан денелерін
зерттеп, аса құнды еңбектер жазған.
Орта Азияның ұлы астрономдары қатары-
на Әбу Насыр әл-Фарабиді, Әбу Райхан әл-Би-
руниді, Омар Һайамды, Мұхаммед Тарағай
Ұлықбекті жатқызамыз. Әл-Фарабидің мол
рухани қазынасының ішінде астрономияға
қатысты еңбектері де көп. Ал әл-Бируни Орта
Азияда жыл санаудың екі жүйесі болғанын анықтаған. Уақытты есептеу әдіс-
тері, жыл мен ай, апта мен күн есептері туралы айтқан. Омар Һайам күнтізбені
дәл жасаған. Күнтізбедегі жыл басы 22 наурызға сәйкес келеді. Ұлықбектің
үлкен ерлігі – Самарқанда үлкен астрономиялық обсерватория салдырып,
жұлдыздардың жаңа тізбесін жасауы.
( «Менің алғашқы энциклопедиям» жинағынан)
Объяснение:
сенин куыршагын
сиздин куыршагыныз
онын куыршагы
биздин куыршагымыз
сендердин куыршактарын
сиздердин куыршактарыныз
олардын куыршагы