Фонологияда дауысты үндестік - бұл дауысты сөздер бір классқа жатуы керек болатын ассимиляция процесі (яғни «үндестікте»). Дауысты үндестігі бар тілдерде дауысты дыбыстардың бір-біріне іргелес болуына қатысты шектеулер бар. Дауысты үндестік көптеген агглютинативті тілдерде кездеседі. Жұрнақтар мен префикстер әдетте дауысты үндестік ережелеріне бағынады. «Дауысты үндестік» термині
екі түрлі мағынада қолданылады. Бірінші мағынада ол прогрессивті немесе регрессивті болсын, дауысты ассимиляциялаудың кез-келген түріне жатады. Осы мағынада «дауысты үндестік» термині «метафония» терминімен синонимдес. Екінші мағынада дауысты үндестік тек прогрессивті дауысты үндестікті білдіреді (басынан аяғына дейін). Регрессивті үйлесімділік үшін
umlaut термині қолданылады. Бұл тұрғыда метафония - жалпы термин, ал дауысты үндестік пен умлаут метафонияның кіші түрлері болып табылады. Умлаут термині дауысты градация түрін білдіру үшін басқа мағынада қолданылады. Бұл мақалада біз прогрессивті және регрессивті үйлесімділік үшін «дауысты үндестігін» қолданамыз.
Объяснение:
Саққұлақ.
(1) Біздің отбасымыз ауылдық жерде тұратындықтан ит асырағанды жөн көреді.Мен дүние есігін ашқаннан бері аулада менімен бірге өскен, отбасымыздың кезекті "күзетшісі" – Саққұлақ болды.Бір білерім ол мен ес білгелі жанымда.Өте ақылды да сақ ит болды.Көп үрмейтін де.Оның сыртқы бейнесіне келсек,ол түгелімен қара түсті болды.Қара болғанымен,өте сүйкімді еді.Оны отбасымызбен жақсы көрдік.
(2) Қыстың бір күні ол үйге ақсақ күйде оралды.Сіңілім екеуміз үйден атып шықтық.Сөйтсе,иттің аяғын жеңіл көлік басып кетіпті.Атам Саққұлақты шөптің үстіне жатқызып,үстіне артылып қалған көрпелерді жауып жатыр екен.Не дегенмен қыс қой,күн суық.Бәріміз Саққұлақ үшін уайымдаған едік.
(3) Көп ұзамай сүйікті итіміз аяғының әсерінен мерт болған еді.Одан кейін екі итті асырадық.Бірақ ешқайсысы Саққұлақтың орнын баса алмаған еді.
(1) – оқиғаның басталуы
(2) – оқиғаның дамуы
(3) – оқиғаның аяқталуы.
