1990 жылы М.Әуезов Қазақ КСР Жоғары Кеңесінің халық депутаты болып сайланған,онда Кеңес Президиуымының мүшесі болады."Абай жолы" романының бірінші томы 1952 жылы ,екінші томы 1954 жылы басылып,шығады.Роман жазамын деген ойымда жоқ,шәкірт кезімде атам Әуездің әңгімелерін та ,ұзақ тыңдайтын едім.Әйгерім небір жайларды әңгімелеп беретін.Материал жинап жүріп,мен Абайдың достарымен әңгімелесіп көрдім.Оның бойындағы ең абзал қасиеттің жиынтығы болып табылады.1918 жылы М.Әуезов пен Ж.Алмауытов Семейде "Абай" журналын шығарады.
Атам берген құрал тілім.
Ана сүті бой өсіреді,
Ана тілі ой өсіреді.
Ана тілің алпыс тілге татиды.
Тілін білмейтіндер емес, тілін білгісі келмейтіндер - мәңгүрт
Адамға келген он пәленің тоғызы – тілден. Адам көңілінен азады, Тілінен жазады. Айтпас жерде тілің тарт.
Ана тілі – бәріміздің анамыз, Өйткені ол – ұлтымыздың анасы.
Ана тілің алпыс тілге татиды.
Ақынның тілі қылыштан өткір.
Ат жүйрігі айырады, тіл жүйрігі қайырады. Атағыңды өсіретін де, өшіретін де – тіл. Аузы құлып сандықты тіс ашпаса, тіл ашады.
Ашынған тілді болар,
Ашыққан ұры болар.
Ауызда жиек жоқ,
Тілде тиек жоқ.
Әдеп басы – тіл.
Әрбір халық өзінің ана тілінде ғана бақытты.
Бас кеспек бар, тіл кеспек жоқ.
Бал тамған тілден у да тамар.
Балаға өз тіліңмен сөйлеме, өз тілімен сөйле.
Басқа пәле – тілден.
Жаман көлдің суы ащы, жаман қатынның тілі ащы.
Жалтақтамай өзге тілді ұлысқа,
Ең алдымен өз тіліңді дұрыста.
Көнектей басыңа шүмектей тілің жау. Қазақтың ақылы – көзінде,
Қасиеті сөзінде.
Қотыр қолдан, пәле тілден жұғады.