3 тапсырма жоспар бойынша мазмұн жазу:
су- тіршілік көзі.
жоспар бойынша бырыншы:
Су - тіршілік көзі, өмірдің қуаты. "Судың да сұрауы бар" дейді аққан судың қадірін білген дана халқымыз. Күнделікті судың қадірін біле бермейтініміз - шындық. Сарқырап су ағып тұрған соң бір тамшы суға зар болған жандардың басындағы ауыртпашылықты қайдан білейік? Ағызып қойып соны ойлай бермейміз-ау. Ал барша мұсылманға қасиетті Рамазан айында ораза ұстағанда, Алла разылығы үшін ас-судан тыйылып, күн батқанша қара су аузың жетпегенде ғана не дүниенің парқына барасың. Күн еңкейе батып, ауызашар уақыты кіргенде ұрттаған суыңнан балдай, одан артық бақыт сыйлар дүние бар ма, шіркін!
жоспар бойынша екінші:
Суды тіршілік тұрмыста, өсімдік пен жануарларға,салқындату, жылыту жүйелерінде қолданады.
жоспар бойынша ушыншы:
Қол жуу, ыдыс шаю сынды көптеген іс барысында қатты ағатын су керек болады. Шүмектердің аузына тағылатын үнемдеу аппараттары аз мөлшерде суды қатты ағызуды қамдайды. Осылайша 70 пайызға дейін су үнемдеуге болады.
Су ысырабының алдын алатын басқа бір құрал да – үнемдейтін душ тұмсығы. Осындай тұмсықтар судың тең әрі қатты ағуын қамдайды. Осылайша әрі сапалы душ аласыз, әрі судың босқа ағып кетуіне кедергі боласыз.
Сонымен бірге уақытпен істейтін, тигенде істейтін немесе қимыл-қозғалысқа қарай ағатын шүмектер бар. Бұлар да суды үнемдейді.
Айырықша бау-бақшада шлангтардың ұшына тағылатын құралдар су үнемдеуге көмектеседі.
Суды тиімді қолдануға пайдалы осындай құралдар суды үнемдеу тұрғысынан өте маңызды. Тиімді және экономикалық су қолдану үшін барлық жерде осындай аппараттар таңдау керек. Суды босқа ағызатын, тесігі бар құралдар қолданылмау керек.
Суды қорғау тіршілікті қорғау екенін ұмытпайық.
1.морфема тілдің негізгі морфологиялық бірлігі және ең кіші мағыналық, құрылымдық элементі. Басты сипаты екіжақтылығында: мазмұн өресі және жеткізу өресінен тұрады. Және оның осы екі өресі арасындағы қатынас біржақты емес: мысалы, бір жеткізу өресіне бірнеше мазмұн өресі сәйкес келуі мүмкін. Керісінше, бір мазмұн өресіне бірнеше жеткізу өресі сәйкес келуі мүмкін. Мысалы:бас,тіл,жол,кел,жүр морфемаларын алсақ,олардың әрқайсысы әрі түбір морфема,әрі жеке сөз бола алады
2.сөздің көп мағынасы болуы. Сөздердің көп мағыналығы: Заттардың ұқсастық негізі; Заттардың шектестігі; Бүтіннен бөлшекке немесе бөлшектен бүтінге ауысуы; болып үшке бөлінеді. Мысалы: адамның немесе жан-жануардың көзі, иненің көзі, терезенің көзі, бұлақтың көзі, білімнің көзі, істің көзі. Осы тіркестердегі «көз» сөзі – бір негізден таралған зат есім.
3.мағынаның толық немесе ішінара сәйкес келуімен сөйлеудің бір бөлігі. Олар сөйлеу мәнерлілігін арттыруға қызмет етеді, оның біртектілігін болдырмауға мүмкіндік береді. Мысалы: Әдемі - реңді, әсем, кейіпті, бүлдіршін, пішінді.
4.тілдің жазылуы мен дыбысталуы бойынша бірдей, бірақ мағынасы жағынан әр түрлі тілдік бірліктер. Мысалы: Ат — жұмыс көлігі; Ат — есім, атау; Ат — етістік (бұйрық айт)
5.алғашқы қауымдық құрылыс мәдениетімен тығыз байланысты діни негіздегі үзілді-кесілді тыйым салуды талап ететін ұғым.Мысалы: жай, найзағайды – жасыл, шешек ауруын – қаарасан, қасқырды – ұлыма деген
6.Мағынасы және эмоционалды «жүктеме» сөзі немесе сипаттайтын өрнегі бойынша бейтарап, әдетте мәтіндерде және көпшілік алдында мәлімдемелерде орынсыз немесе орынсыз деп саналатын басқа сөздер мен сөз тіркестерін ауыстыру үшін қолданылады. Мысалы: дәретхана, осы күндер.
6.бастапқы бейтарап тұжырымдаманы теріс мағыналық жүктеме беру үшін немесе жай сөйлеу мәнерлілігін арттыру мақсатында дөрекі немесе ұятсыз белгілеу. Мысалы: тұмсық, өл.
