Қазақтың айтыскер, суырыпсалма және жазба ақыны, драмалық актер, филолог Ринат Зайытов 1983 жылы 17 қарашада Шығыс Қазақстан облысы Аягөз қаласында дүниеге келген. М. Төлебаев атындағы музыка колледжінің «Драмалық театр актері», Семей Мемлекеттік педагогикалық институтында филолог мамандықтарын оқыған. «Тазша бала» атты жас сықақшылар республикалық конкурсының жеңімпазы (2001 жыл). Телевизиядағы алғашқы қадамы Семей қаласының жергілікті каналындағы «ТТТ» әзіл-сықақ бағдарламасымен басталған. Ол 2001–2010 жылдар аралығында аймақтық, республикалық және халықаралық айтыс додаларының жеңімпазы, Аягөз ауданының құрметті азаматы, «Астана қаласының дамуына қосқан үлесі үшін» медалінің иегері. Қазақстан Жастар одағы сыйлығының лауреаты Аманғазы Кәр жылы Шығыс Қазақстан облысы Ақсуат ауданы Қызылкесік ауылында туған. Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетінде оқыған. Өлеңдері республикалық газет-журналдарда жарияланды. Аманғазы Кәр жылғы Желтоқсан оқиғасына қатысқан. «Жаралы Желтоқсан», «Желтоқсан сүргіні», «Желтоқсан жыры», «Жүректегі жұлдызым», «Батыр Қайраттың балалық шағы», т.б. кітаптарының авторы. 2011 жылдан Желтоқсан ардагерлерінің республикалық «Желтоқсан ақиқаты» газетінің бас редакторы. Сондай-ақ Шақшақ Жәнібекке арналып өткен жыр мүшәйрасының бас жүлдегері, Бұқар жырауға арналған республикалық жыраулар байқауының үшінші жүлдесін және бірнеше ақындар айтысының жүлделі орындарын иеленген.
Айтыскер ақындар – Ринат Зайтов пен Аманғазы Кәр айтыста қазақ елінің тәуелсіздігін жырлады. Тәуелсіздік идеясы екі ғасырдан астам уақыттан бері келе жатқан ұлы мұрат екенін айтып, оны Абылай ханның дәуірімен байланыстырады. Бұл айтыста ақындар халықтың болашағын, Тәуелсіздік мерекесінің маңызы мен мәнін ашып айтты. Айтыс ақындары жас ұрпаққа тәрбиелік мәні бар терең ойлы ақиқат пен аманатты жеткізді.
Аңыздар тарихта шын мәнісінде болған әлдебір оқиғаларға құрылады, әрі осы оқиғалар көбіне нақты бір мекенмен, тау-таспен, өзен-көлмен баланыстырылады. Мұндай аңыздар жер-су аттарына байланысты немесе топонимикалық деп аталады. Себебі олар белгілі бір жағрафиялық нүктенің неліктен солай аталатынын түсіндіреді. Мұндай аңыздарға Бурабай, Баянауыл, Қарағанды, Жекебатыр, Шайтанкөл, Екібастұз,т.с.с. жер аттарымен байланысты аңыздар жатқызылады.
Аңыздар - халықтың ауызекі шығамашылығының ерекше жанры, оларда халық қиялы нақты жадығаттарды еркін сапырып, оқиғаларды өзінше пайымдайды.
Махаббат хикаялар Өңдеу
Қазақ аңыздарының үлкен бір тобын ғашықтардың қайғысымен, өлімі немесе айрылысуымен аяқталатын махаббат хикаялары құрайды. Бұларға Зарина ханшайымның, Айша бибі арудың, Балқаш қыздың бастарынан өткен оқиғалары жатады.
Батырлар туралы аңыздар Өңдеу
Қатыгез жауларға қарсы ерлікпен шайқасқан ата-бабаларымыздың қаһармандығын паш ететін батырлар жайындағы аңыздар да ауыз әдебиетінде айрықша орын алады. Бұлардың қатарына сақ патшайымы Томирис Отанын қорғау жолына өз өмірін құрбан еткен бақташы Шырақ жайындағы аңыз-әңгімелерді жатқызамыз. Бұл оқиғалардың аңызға айналу себебі сол уақыттан бері талай ықылым заман өтіп кеткендігі ғана емес, олар шын болды ма, жоқ па, ешкім дәлелдеп бере алмайтындығы.
Тарихи аңыздар Өңдеу
Ең ақырында, тарихи деректер мен оқиғаларды халық қиялы мүлде өзгертіп жібергендіктен, ақиқаттың өзі а уақыт өте келе аңыздық сипат алған қазақ аңыздарының бір тобы бар. Моңғолдардың атақты әміршісі Шыңғыс хан, оның ұлы Жошы хан және басқалар хақындағы кейбір аңыздар бұған дәлел болып табылады.
Тарихтың терең қойнауларынан орын алып, аңызға айналған оқиғалардың өтірік-шынын тексеріп жатудың өзі ақылға сыймайтын нәрсе. Олар ойдан шығарылған уақиғалар болғандықтан да-аңыз. Бір қызығы, әдеби немесе ғылыми шығармаларда мифтік бейнелерге айналатын немесе керісінше болатын тарихи тұлғаларға ,оқиғаларға тікелей байланысты аңыздар да көптеп кездеседі. Қазақ әдебиетінде Қорқыт, Алаша хан бейнелері осындай. Олардың өмірінде шын болғандығына кейбір зерттеушілер күмәнмен қарайды. Себебі олардың есімдері тарихи шежірелерден табылмай отыр. Сондықтан да қазіргі уақытта мұны дерек-құжатпен дәлелдеу қиын.