Хат.
Сәлем,досым.Қалың қалай?Сабағың ше?Менде бәрі жақсы.Сен қашан ауылға келесің?Мен және Ақтөс сені қатты сағындық.Жазғы демалыста келесің деген ойдамыз.
Маған жазған хатыңда қазақ халқының бесікке салу,шілдехана,ат қою,тұсаукесер деген салт-дәстүрлері туралы мәлімет жазып жіберуді сұрапсың.Мен де көп білмейтін болғандықтан,атамнан көмек сұрадым.
Бесікке салу — нәрестені алғаш бесікке бөлеу рәсімі. Бесікке саларға шақырылған ауыл-үйдің әйелдері шашуын, жол-жоралғысын ала келеді. Баланы алғашқы бөлеу үлгілі ұрпақ өсірген қадірменді әйелге тапсырылады.Ол өзінен басқа тағы бір-екі келіншектің көмегімен бесікті жабдықтайды,сәбидің әжесі не шешесі түбектің тесігінен балаларға тәтті үлестіреді.Осыдан кейін бесік аласталынып,бала бесікке бөленеді және дәстүрге қатынасқан әйелдер қауымына кәде беріледі.Үлкендер бата беріп,бесік жыры айтылады екен.
Шілдехана мәні алғаш нәрестені жын-періден қорғап,“күзету” ю деген сенімге саяды.Сондықтан оны “Шілде күзет” деп те атайды.Бұл ғұрыптың түпкі мәні - бала мен ананы тіл-көзден сақтау,жын-шайтандардан қорғау.Дәстүрлі қазақ қоғамында бала үшін туылғаннан 40 күнге дейін қауіпті кезең саналған, оған дейін нәрестеге көп адамды жолатпай, бала мен анасын жақсылап күткен.Әсіресе,жас нәресте жатқан үйде үш (кейде 40 күнге дейін) күні бойы шам жағылып, “күзетілген”.Кейіннен шілдехана ұлттық ойын-сауық кешіне айналған.
Бала дүниеге келгенде әр саналы отбасы оған жарасымды әрі әдемі есім беруге тырысады.Міне,осы салтты "балаға ат қою" деп атаған.Кейбірі заманына сай,ел арасында кең таралған,заманауи есімдерді қойып жатса, кейбірі ата-бабаларының,ұлы тұлғалардың есімін,кейбірі ежелгі есімдерді қоятыны белгілі.
Тұсаукесер – сәби қаз тұрғаннан кейін тез жүріп кетсін деген тілекпен жасалатын ғұрып.Ол үшін арнайы ала жіп дайындалады.Бұл ала жіп аттамасын деген ұғымнан шыққан.Сол жіппен баланың аяғын тұсап,оны жүріс-тұрысы ширақ әйелге қидырады. Сүріншек,жайбасар а ң тұсауын кестірмейді.Тұсауы кесілген баланы қолынан ұстап жүгіртеді,шашу шашылады. Баланың ата-анасы тұсау кесушіге кәдесін береді.
Досым,атам екеуміз саған көмектесе алдық деген ойдамын.Ендеше сау бол!Хат жазып тұр.
1)Ұлы Отан соғысына қанша жыл болды? (72-жыл)
2)Қанша жауынгер"Кеңес Одағының Батыры" атанды? (97 жауынгер)
3)Бейсекбаев Бақтыораз кім болды? (әуе атқышы)
4)Б.Бейсекбаев 1941-жылы 18-маусымда қандай ерліктің жарқын үлгісін көрсетті? ( отқа оранған ұшақты жау танкілері мен қару жарақ қоймасына бағыттап ерліктің жарқын үлгісін көрсетті)
5)Жәнібек Елеусізов Қанша жасында "Кеңес Одағының Батыры" атанды? (18 жасында)
6)Рейхстагқа туды кім тіккен? (Рахымжан Қошқарбаев)
7)Рахымжан Қошқарбаев қаншыншы жылы Халық Қаһарманы атанды? (1999 жылы)
1) Сколько лет после Великой Отечественной войны? (72 года)
2) Сколько воинов было "Героями Советского Союза"? (97 бойцов)
3) Бейсекбаев Кем был Бактёраз? (воздушный удар)
4) Какую смелость Бейзеккебов проявил 18 июня 1941 года? (продемонстрировал блестящий пример полета самолета в вражеские танки и склады оружия)
5) Жанибек Елеусизов Сколько лет было «Герою Советского Союза»? (18 лет)
6) Кто родил рейхстаг? (Рахимжан Кошкарбаев)
7) Рахимжан Кошкарбаев родился в Халык Кахарманы в год независимости? (1999)
Объяснение: