"Күш атасын танымас"- деген сөз қайдан шыққан?Қазақ халқының даму тарихында басынан кешкен әр түрлі оқиғаларды,тарихи тұлғалардың ойда қалар іс-әрекеттерін,табиғат кқұбылыстарын бәрін ойша қорытындылап,тұжырымдап отырған.Өмір тәжірибесі ретінде ауызекі әңгімеде айтылып отырған.Осындай тұжырымдар,қанатты сөздерге, мақал мәтелге айналып, ойының дәлдігімен, мазмұнының тереңдігімен бала тәрбиесінде тәлімгерлік роль атқарған."Күш атасын танымас"-деген сөзде халық жақсылығын асқақтатқан,жамандықты жерлеп құртқан,осындай тұжырымды сөздердің бірі.Адамзаттың даму тарихында алғашқы кезеңдерде тек қара күшке ғана орын берілген.Кейін адамның ойлау қабілеті артып,білімді болу бірінші жолға қойылған."Білекті бірді жығар,білімді мыңды жығар"- деген сөз осы кездері шыққан.Алып күштің иесі, қазағымның палуаны Қажымұқан Мұңайтпасовты осы кезде айта кету керек.Өз кезінде талай озбырлық көрседе,күшімен әлемді мойындатқан палуан.Сол дәуірдің сұрқия амалдары оны Қара Иван деп шығарсада,түбі әлемге қазақты танытып, күшін мойындатып кеткен тұлға."Күш атасын танымас"- деген тұжырымға тағы бір мысал айта кетейін.Қазақтың Балуан Шолағы базар аралап келе жатып, шетте мүсіні келіскен кертөбел атты көзі шалады.Касында бір адам ошаққа от салып отырғанын көріп, сол адамды күшіне сеніп лақтырмақ болып,атты алмаққа ұмтылған екен. Сонда әлгі а Шолақтың өзін көтере түрегеліп лақтырып тастаған ғой.Балуан мұндай алып күшті күтпесе керек,атына қарғып мініп желе жөнеліпті.Арттағы адам:Сенің көздегенің кертөбел ғой, ала ғой-деп айқайлапты."Өлімнен ұят күшті"- деп, қарай алмапты Балуан.Сол кезде сендім, "Күш атасын танымайтынына"- деп Балуан еске алған көрінеді.Қазірдеде біздің елімізді күшімін аренада белдесіп ,әлемге танытып жүрген балуандарымыз өте көп."Күш атасын танымас"күші мен ілімі қатар дамыған жастарымыз көп болсын
Әке - әр адамның өміріндегі маңызды сөз. Оның салмағы анаммен бірдей. Әкем қандай жақсы болса. Ақыр соңында, ол практикалық кеңестерге көмектеседі, оны қауіпті сәтте құтқарады, анасы ешқашан үйренбейтін нәрсені үйретеді. Ол сізге сынған ойыншықты сындыруға, көлік басқаруды үйренуге, өзімен бірге қармақ алып жүруге, тіпті құртқа қармақ салуға көмектеседі. Папалардың неше түрлі заттары бар? Әкеден басқа кім төбеге лақтырады, жан тоңады, кім қол тигізеді және қытықтайды, кім котенканы ағаштан атып тастайды. Кіммен бірге бұл ең қараңғы көшеде де қорқынышты емес. Мұның бәрі қалай?
Абысын тату болса -ас көп
ағайын бар болса көре алмайды,жоқ болса бере алмайды
***
ағайында өкпе барда, кек жоқ
**
ағайынды іске шақырма,асқа шақыр
***
ағайын жауға керек,
мал дауға керек
ағайыныңмен алыстан сыйлас