ответь:Алдымен әже тәрбиесі арқылы бала жақсы-жаманды ажыратып, үлкен-кішіні тани бастайды. Мінез-құлық, тіл тәрбиесі қалыптасып, бала үй шаруасына бейім, елгезек тілалғыш, мейірімді болып өседі. Әженің алдын көрген балаға былайғы жұрт тәрбиелі бала деп баға береді. Әже тәрбиесі көбіне «олай істеме, былай істе», «бүйтсең жаман, өйтсең жақсы»деген вербалды сипатта, ақылгөйлік мазмұнда болып, әженің мейірімі мен жүрек жылуына бөленіп өседі. Осылайша жас бала қазақы ортадағы моральдық-этикалық нормалармен таныса отырып, адами тұлғаның қалыптасуына ғана емес, дәстүрлі ырым-тыйымдар жүйесінің қағидаттарын біртіндеп бойына сіңіре бастайды.
Күз – бұл өте тамаша мезгіл. Күз мезгілі адамның көңіл-күйі секілді құбылмалы. Бірде жаңбыр жауып жатса, енді бірде күн шайдай ашылып тұрады. Күзде білім күні басталады. Бұл күнде енді мектеп табалдырығын аттайын деп жатқан кішкентай балалар қуанады. Олар үшін бұл күн өте ерекше. Жалғыз кішкентай балалар үшін ғана емес, біз үшін де бұл күн өте ерекше. Себебі, бұл күнде біздің өмірге деген көзқарасымыз ашылып, әлемді тани бастаймыз. Күз мезгілінде жапырақтар сарғайып, айнала алтын түске боялады. Жерге алтын кілем төселгендей болады. Арасында шыршалар ғана түсін өзгертпеген. Барлығы әсерлі, өте керемет. Құстар жылы жаққа ұшып барады, ал балалар аула жұмысын бөлісіп тазалауда. Кейбіреулері жеміс-жидек жинаса, біреулері ауланы түскен жапырақтардан тазартуда. Балалар әрі еңбек етіп, әрі ойын ойнауда.Барлығы көңілді. Жануарлар да қылышын сүйретіп келе жатқан қысқа дайындалуда. Қоян, қасқыр, түлкі сияқты жануарлардың жүндері қалыңдай бастайды. Адамдар да қызу еңбек үстінде. Диқаншылар егіс даласында дән жиса, ауыл адамдары отын, көмірлерін түсіріп, қыстан қысылмай шығудың қамын жасауда.
Осы мезгілде бізде «күзгі бал» атты байқау болды. Біз өзіміздің тамаша өнерімізді көрсеттік, және де түрлі дәнді-дақылдар мен жеміс-жидектерден керемет туынды жасап шығардық. Басқа сыныптың оқушылары да неше түрлі жемістерден керемет нәрселер жасады. Біз үшін бұл байқау өте керемет өтті. Бәрі де көңілді болды. Күз кереметі осы шығар деп ойлаймын.
Мектеп үйірмесі туралы диалог.
- Аслан, сен осы бос уақытыңды қалай өткізесің?
- Мен үйде жатып, демаламын. Сосын сабақтарымды оқимын. Ал сен ше?
- Үйде жатқанда ішің пыспай ма? Менде бос уақыт жоқ десе де болады. Менің қолым түрлі үйірмелерден босамайды.
- Сабақ оқуға уақыт қалмайды ғой. Мен сабақтан соң шаршаймын.
- Жоқ, керісінше сол үйірмелердің арқасында мен мектепте білмегенімді үйреніп, түсінбегенімді сұрап, сабағымды да жылдам оқимын.
- Сонда сен қандай үйірмелерге қатысасың?
- Мен мектеп жанындағы ағылшын тілі курстарына қатысамын. Мектеп бағдарласынан ұқсас. Содан соң «қызықты математика», «физикалық тәжірибелер» және хор үйірмесіне қатысамын.
- Барлығына қалай уақыт табасың?
- Ынтаң болып жатса, уақыт табуға болады. Оның үстіне үйірмеде білмегеніңді үйреніп, жаңа достар табуға болады. Сен де менімен бірге қатысып көрмедің бе? Оның үстіне мектеп жанындағы үйірмелер болғандықтан бәрі де ақысыз негізде.
- Ондай болса, керемет қой! Мен ол туралы білмеппін. Қатыссам, қатысып көрейін. Келесі сабақ қашан және қай жерде?
- Келесі сабағымыз ертең, «қызықты математика». Басталуы сағат үште, жиырма тоғызыншы кабинет.
- Жақсы. Онда ертең үйірмеде кездескенше.
- Сау бол!