Айқындауыш мүше.
Сөйлемде белгілі бір мүшенің мағынасын басқа сөзбен түсіндіріп, нақтылап көрсететін сөйлем мүшесі. Айқындауыш бір мүшенің (сөздің) заттық, мекендік, мезгілдік т.б. жағын айқындап тұрады.
Айқындауыш мүшелер құрамы мен құрылымына қарай, мазмұнына байланысты үш түрлі болады:
Оңашаланған айқындауыш: өзінен бұрын тұрған сөзді айқындап, дәлелдеп, түсіндіріп тұратын бір немесе бірнеше сөз. Оңашаланған айқындауыштың алдынан әсіресе, яғни, көбінесе, сияқты сөздердің қолданылуы мүмкін. Оңашаланған айқындауыш бастауышты ғана емес, басқа да мүшелерді: пысықтауышты, толықтауышты, кейде анықтауышты да айқындай береді.Үтір белгісі оңашаланған айқындауыштың екі жағынан қойылады.
Мысалы: Біздің үйдің тұрғындары, әсіресе бірінші және екінші қабат тұрғындары, кіреберістің тазалығын қадағалап отырады.
Еліміздегі өзендер - Нұра, Сарысу, Сырдария - балыққа аса бай.
Өзге тілдің бəрін біл өз тіліңді құрметте.
-Сəлем,1)!
-Сəлем,2)!
- 1), сен "Өзге тілдің бəрін біл өз тіліңді құрметте дегенді қалай түсінесің?
- 2),Менің ойымша бұл дегеніміз сен өзге тілдің бəрін үйрен, біл, бірақ өз тіліңді ешқашан ұмытпа деген мағынады айтылған деп ойлаймын.Ал сен ше қалай ойлайсың?
-Ал менің ойымша бұл дегеніміз басқа тілді біліп тұрсаңда өз тіліңді білмеу деген, адамның өз тіліне деген кұрметі жоқ деген мағанада деп ойлаймын.
-Олда болуы мүмкін.Расыменде, қазіргі кезде өз елінде туып, өсіп, өмір сүріп жатсада, өзге тілде сөйлейді.Өз тілін мүлде білмейді.Сондықтанда болар осы сөздің айтілғаны.
-Ия, менде солай ойлаймын.Міне; тақырыптың мағынасын бірге аштық.Көмегіңе рақмет.Сау бол!
-Оқасы жоқ.Сау бол!
Вместо 1) этого ставишь свое имя. А вместо 2) этого ставишь имя подруги или друга. :)
Туынды сөздер-Алтынемел,үлкен-үлкен,Әнші құм,Жетісу,жолаушы,қамқорлық,биік-биік,Жібек жолы,Қалқан таулары,Үлкен Қалқан,Кіші Қалқан,саябақ,ұзын-ұзын,ұлттық,Кербұлақ,Іле өзені,аң-құс,Қызыл кітап,Ақтау,туристік.
Қос сөздер-үлкен-үлкен,аң-құс,биік-биік,ұзын-ұзын.
Біріккен сөздер-Жетісу,Алтынемел,қамқорлық,саябақ,Кербұлақ,Ақтау.