Қазіргі заман батырлары.
Менің ойымша, батырлық деген кең ауқымды ұғым, оны бір сөзбен айтып – түсіндіру мүмкін емес. Себебі, бейбіт заман мен сұрапыл соғыс кезіндегі батырлық екеуі аспан мен көктей екі түрлі нәрсе. Мысалға, соғыс уақытында батыр бабаларымыз ақ найзаның ұшымен, ақ білектің күшімен келер ұрпаққа бейбіт өмір сыйлап, қасық қаны қалғанша елін, жерін жаудан қорғап нағыз батыр болған. Ол аталарымыз бен апаларымыздың жасаған ерліктері тәуелсіз Қазақстанымыздың тарихына алтын әріптермен жазылған, мысалға мен өз басым, Бауыржан Момышұлын мақтан тұтып, ол кісінің жасаған ерлігін, артынан өшпес мұра етіп қалдырып кеткен еңбектерін өте жоғары бағалаймын. «Болмасаң да, ұқсап бақ» дегендей, ата - анам есімімді Бауыржан қойғанын да мақтан тұтамын.
Ал соғыс жоқ бейбіт заманның батырлары мына біз бен сіз де бола аламыз. Мысалға, күні кеше ғана теледидардан лаулаған өртке оранған үйден сәбилерді алып шыққан өрт сөндіруші жайлы хабар көрсетті. Міне, бұл – нағыз ерлік деп білемін. Немесе, тағы бір мысал, өткен жылы жаз уақытында жолдастарыммен көлдің жағасына демалуға барғанбыз. Сонда суда жүзіп жүргенімде, кенеттен менің аяғым тартылып, еш қозғала алмай қалдым. Мұны байқаған достарым бір сәтте кідірмей суға кіріп, мені жағаға алып шықты. Бұл да – ерлік. Менің оларға алғысым шексіз.
Барыс - биік тауда мекендейтін ерекше сымбатты жыртқыш аң. Ол өте айлакер, күшті әрі шапшаң. Жемін биік тасты жерден, кейде кұз арасынан аңдып отырып, 15 метрге дейінгі биіктіктен секіріп, аса ептілікпен ұстай алады. Ұсак жануарлар мен кұстардан басқа, кейде арқар, таутекелерге де шабуыл жасауы мүмкін.
Барыстың дене тұркы 120-150 см-ге, құйрығының ұзындығы 90 см-ге дейін жетеді, салмағы 23-43 кг-ға дейін тартады. Бір қызығы - осындай ірі тұлғалы жыртқыш адамға шабуыл жасамайды. Мысықша мияулап, қатты үн шығара, құлақтарын жымқыра ырылдағаны болмаса, залалы жоқ.
Таудағы барыстың тұрақты жатағы болмайды. Тек күшіктеген уақытта ғана тау үңгірлерін уақытша мекендейтін көрінеді. Барыс 3-4 жасынан бастап көбейе бастайды. Күшіктерінің саны 1-ден 5-ке дейін жетеді.
Барыстың саны күрт азайып кетуі себепті корғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» тіркелген
Қазақстан аумағындағы тарихи қалалар қатарына Тараз, Түркістан, Маңғыстау, Көкшетау қалаларын жатқызсақ болады. Себебі бұл қалаларды тар хи орындар көп және олардың әрқасысында бір тарих жатыр. Түркістан қаласында Қожа Ахмет Яссауи кесенесі орналасқан. Бұл жерде қазақ хандары мен атақты кісілер жерленген. Бірнеше ғасырлық тарихы бар қала. Ал Маңғыстау қаласы 362 әулие мекендеген киелі жер. Бұл жерде киелі пір Бекет атаның кесенесі орналасқан. Мекке Мәдинада Мұхаммед,
Түркістанда Қожа Ахмет,
Маңғыстауда пір Бекет,- деп бекерден айтылмаған. Бұл жерлер киелі болғандықтан айтылған. Ал Көкшетау қаласындағы Оқжетпес ол өз алдына бір тарих. Қазақстанның киелі жерлері тек мұнымен шектеліп қалмайды.
Қазіргі заман батырлары.
"Батыр туса — ел ырысы,жаңбыр жауса — жер ырысы" деп дана халқымыз айтқандай,батыр - халық үшін мақтаныш,арқа сүйейтін қаһарманы.Әсіресе,батырды қазақ халқы ерекше қастерлей білген.Оларды жоғары дәрежеде ұлықтаған.Халық ауыз әдебиетіндегі Алпамыс,Қамбар,Қобыланды батырлар және Абылай сұлтан,Қабанбай,Бөгенбай,Баяндар өз кезегінде жауға өздері қарсы тұра білген ержүректілер.Сол жаугершілік замандарда "батыр - әскери өнерге машықтанған,майданда ерлігімен танылған өр тұлға" деп саналған.
Қазіргі таңда батыр болу үшін әскери өнер керек те емес.Бауыржан Момышұлы батырлық туралы өз сөзінде былай деген:"Ешкім батыр болып тумайды.Батырлық та мінез секілді өскен орта,көрген тәрбиеге байланысты қалыптасады".Шынымен де,қазіргі таңда майданда қару алып соғы да,елінің амандығын,тыныштығын қарайлап жүрген тәртіп сақшылары,өрт сөндірушілер,дәрігерлер,құтқарушылар бұрыңғы батырларымыздың ізін жалғастырушылар.
Қазіргі заман батыры – қарапайым адам.Жаңалықтардан,газет-журналдардан адамдарды өрттен,судан құтқарып қалғандарды батыр дей аламыз.Атырауда қызды құтқарам деп суға батып кеткен патрульдік полиция сержанты Шалқар Ақымғалиевтің өшпес ерлігі бәрімізге мәлім.Міне,Шалқар Ақымғалиев қазіргы қазақ батырларының бейнесі десем болады.
Қай-қай батыр болсын Отан үшін қаза болады."Ақынның хаты өлмейді,батырдың аты өлмейді" демекші,олардың есімдері мәңгі жадымызда қалсын!