Жеті - қасиетті сан.
Қазақ - ырымшыл халық. "Қасиетті" сандарды білмейтін адамдар жоқ шығар: «үш», «төрт», «бес», «жеті», «тоғыз», «он үш», «қырықты» бала күнімізден естіп, біліп жүрміз.
Жеті саны киелі мәнде халық санасына, ұлттық ұғымға мықтап бекіген. Бұл санның тұрмыс-тіршілікте, халық фольклорында, діни ұғымдардағы маңызы ерекше. Оған дәлел, аптада неше күн бар – жеті, аспан неше қабат – жеті, жер неше қабат – жеті. Міне, қызық, бәрі де жеті. Нөсерден кейінгі жаратушының жаршысындай жауынмен жарысып шығатын кемпірқосақтың түсі – жеті, осыған қоса жинақтау сандары да жетімен шектеледі: біреу, екеу, ұшеу, төртеу, бесеу, алтау, жетеу. «Сегізеу», «тоғызау» болып айтылмайды. Міне, айта берсек «жеті» санының «сиқырын» сипаттайтын құбылыстар жетерлік. Қазақ халқының салт-дәстүрінде де жеті санының орны бөлек. «Жеті атасын білмеген – жетесіз», «жеті атасын білген ұл жеті жұртқа жөн айтар», «жеті жұрттың тілін біл, жеті түрлі білім біл» немесе «жеті атадан әрі ғана қыз алысу заңы», яғни араға жеті атаны салып құда түсу әдеті ғасырлар бойы сақталып келеді. Жеті саны кейде жақсылықпен байланыстырылып айтылса, кейде жамандықпен де байланысып жатады. Мысалы, қазақ «жұт жеті ағайынды» дейді. Бұл тіркес халықтың басына аласапыран заман туып, ашаршылық, бүліншілік, індет, ауру келсе айтылады. Халық жеті жұтқа мыналарды жатқызады: құрғақшылық, жұт (мал қырылу), өрт, оба (ауру), соғыс, топан су, зілзала. Жеті санына байланысты культтік фразеологизмдер басқа сандарға қарағанда жұмсалу өрісі кең. Оларға: жеті ғашық, жеті шәріп (әулие); жеті қазына, жеті ғалам, жеті күн, жеті жұт, жеті жоқ, жеті қат көк т.б. жатқызады.
Сарыжаз ауылында спорт десе ішкен асын жерге қоятын азаматтар жетерлік. Әлемдік додаларда көк туымызда көкке көтеріп жүрген Сарыжаздық спортшылармызда көп. Ауылдық округтің спорт нұсқаушысы Сембаев Жансерік ауыл жастарымен бірге мектеп спорт залында аптасына үш күн жаттығу жасайды. Сонымен қатар мектепте оқушыларға арналған шаңғы, қазақша күрес, бокс, дзюдо сынды спорт түрлеріне арналған жаттығу залдары да бар. Заман талабына сай жасалған жаңа мектепте үлкен және кіші спорт залдары салынған. Мектеп директоры Иманбаев Айдоста спорттан алыс емес. Абу Мұрат, Тағаев Алмас, Рабат Мағжан, Спатаев Дәурен, Мұхаммедқалиев Бауыржан, Абай Мағжандар мектеп оқушыларына дене тәрбиесі бойынша дәріс береді. Бозбашаев Дүйсен боз кілемде қазақша күрестен әртүрлі жастағы балаларды жаттықтырады. Маратов Ерлік болашақтағы шаңғышыларды тәрбиелеп, ға шаңғы тебудің қыр-сырын үйретіп жүрген жаттықтырушы. Дзюдоға жазылып уақтылы шынығып жүр. Жас дзюдошылардың ұстазы Рақымбай Азамат. Сондай-ақ, Қазақбаев Ерқанат былғары қолғап шеберлерін бокс залында жаттықтырады. Болашақта әлем алдында ел намысын қорғайтын спортшыларымыз арамыздан шығатыны баршаға мәлім.
Объяснение:
міне
