1.Орыс тілінде приставкалар бар.Ал қазақ тілінде сөздің алдынан қосымшалар жалғана ма?
2.Екі буыны да мағыналы сөз болатын атауларды табыңдар.
3.Екі сөзден бірігіп жасалған аң-құс атауларын тауып жазыңдар.
4.Түбір сөздегі буын, дыбыс ерекшеліктерін талғамай жалғанатын қосымшаларды атаңдар және оларды қатыстырып сөйлем құраңдар.
5.."Ой" сөзінен туындайтын сөздерді жазыңдар. Мысалы:ойла,...
6. Сөздердің бірігуі арқылы жасалған неологизм сөздерді тауып атаңдар.
7.Жұрнақ жалғану арқылы жаңа мәнге ие болған сөздерге бірнеше мысал тауып атаңдар.
8.Біл, кел, үй, бас сөздерінен түбірлес сөздер жасап, олардың мағыналық бірлігі мен айырмашылығын айтыңдар.
9.Туған табиғаттың тамашасы жайында білетін мәліметтеріңді кірістіріп, ертегі жазыңдар.
10.Мақалды толықтаңдар; Оқу ...(инемен құдық қазғандай)
Қосымшаның түрлері.
Қазақ тілінде қосымша жалғау, жұрнақ болып екіге бөлінеді. Сөз мағынасын өзгертетін қосымшаны жұрнақ дейміз: жұмыс – жұмысшы, ойын – ойыншық, оқу - шы, бала - лы, орын - дық, сыр - мақ т.б.
Ал сөз бен сөзді байланыстыратын қосымшаны жалғау дейміз: жұмыс – жұмыста, ойын – ойынға, дәптер – дәптерді, көше – көшеде.
Қазақ тілінде жалғаудың 4 түрі бар:
1. Септік жалғау;
2. Көптік жалғау;
3. Тәуелдiк жалғау;
4. Жіктік жалғау.
Қазақ тіліндегі жұрнақ мағынасы мен қызметіне қарай екіге бөлінеді:
1. сөз тудыратын жұрнақтар өзі жалғанған сөзінен жаңа сөз тудырады. Мысалы, “жылқы - шы”, “біл - ім”, “жасы - қ”, “таға - ла”;
2. сөз түрлендіретін жұрнақтар өзі жалғанған сөзіне үстеме мағына қосып, сөздің тұлғасын өзгертеді. Мысалы, “көк-шіл”, “көк(г) - ірек”, “сары - лау”, “сары - рақ”, “жаз - ып”, “жаз - ғалы”. Жұрнақтар сөзге белгілі бір жүйеде рет - ретімен жалғанады.
Түбірге тете сөз тудыратын жұрнақтар, одан кейін сөз түрлендіретін жұрнақтар, бұлардан соң жалғаулар орналасады. Жұрнақтар түбірге де, туынды сөзге де жалғанады (“бас - шы”, “басшы - лық”, “ұйы - м”, “ұйым – дас – тыр – у – шы”).
Достық (жұрнақ) Адамдардың достығы әдетте жыл өткен сайын беки түседі.
Досым (жалғау) Менің досымның есімі - Арнұр.
2) Менде бар улкен үй
3) Бізде конак отырады
4) Дастарханда өте дәмді
5) рахмет менің досым
6) менде бар шақыру қағазы
7) досымды құтықтаймыз