Мақта қыз бен мысық.
Қатықты төгіп тастағаннан кейін Мақта қыз мысықтың құйрығын кесіп алады. Құйрығын қайтарып алу үшін мысық төгілген қатықты да қайтару керек еді, қатық сұрап әуелі сиырға барады. Сиыр болса, жапырақ сұрайды. Ағашқа барып, жапырақ сұрап еді, ағаш шөлдеп тұрғанын айтып, су сұрайды. Су іздеп, қыздарды көріп, олардан су сұрайды. Су беру үшін қыздар мысықтан сағыз сұрайды. Сөйтіп дүкенге келеді. Дүкенші сағыз беру үшін мысықтан жұмыртқа сұрайды. Сөйтіп тауықтан жұмыртқа сұрауға тура келеді. Ал тауық болса, бір уыс тары сұрайды. Ұнжырғасы түсіп, не істерін білмей келе жатқанында тышқанды көріп, оған бас салады. Сөйтіп, тышқан үйіндегі тарысын беріп, құтылады. Ал мысық болса, ол тарыны тауыққа беріп, жұмыртқа алады. Жұмыртқаны дүкеншіге апарып, одан сағыз алады. Алған сағызын қыздарға беріп, орнына су алады. Суды шөлдеп тұрған ағашқа беріп, одан жапырақ алады. Алған жапырақты сиырға беріп, сиыр қатық береді, қатықты апарып Мақта қызға береді, Мақта қыз мысықтың құйрығын береді.
Родился 28 января 1872 года.
Когда Ахмету было тринадцать лет, к ним в аул приехали полицейские во главе с полковником Яковлевым и устроили погром, отец Ахмета Байтурсын Шошак-улы и три брата Ахмета не стерпели издевательств и избили полковника[источник не указан 91 день]. За это были высланы на 15 лет в Сибирь.
Ахмет Байтурсынов обучался грамоте у аульных мулл. Родственники отдали его в Тургайское двухклассное русско-казахское училище. Окончив его Ахмет Байтурсынов отправляется в Оренбург для продолжения образования и поступает в четырёхлетнюю учительскую школу, основанную просветителем Ибраем Алтынсариным. В Оренбурге он испытывал большие финансовые трудности, но всё же окончил школу в 1895 году.
В 1895—1909 годах преподавал в аульных волостных училищах Актюбинска, Кустанайского и Каркаралинского уездов.
Во время работы в Кустанайском уезде Ахмет Байтурсынов жил в доме у лесника, где полюбил его дочь Александру Ивановну. Они поженились. Брак их был совершен по-мусульмански в Кустанае, и она изменила своё имя и фамилию, стала именоваться Бадрисафой Мухаметсадыковной Байтурсыновой. Они жили в Кустанае, где он работал в русско-казахской школе учителем. На следующий год переехали в Омск, затем в Каркаралинск, где пробыли до 1909 года. Но детей у них не было.
В 1905 году активно включается в политическую деятельность. Один из авторов «Каркаралинской петиции», в которой декларировались требования прекратить экспроприацию земли у казахов, приостановить поток переселенцев, учредить народные земства. В 1907 году он был впервые заключён в тюрьму за критику царской администрации, а в 1909 году Байтурсынов был вторично заключён на 8 месяцев без суда в семипалатинскую тюрьму.
В 1913 году Байтурсынов вместе с бывшим депутатом Первой Государственной думы Алиханом Букейхановым и поэтом и писателем Миржакипом Дулатовым открывает в Оренбурге газету «Казах».
Отрывок из газеты «Казах»[источник не указан 91 день]:
Етістіктің шартты райы қимылдың, іс-әрекеттің болу-болмау, іске асу-аспау мүмкіндігінің шартын білдіреді. Шартты рай етістіктің негізгі және туынды түбіріне, етіс және болымсыз етістік тұлғаларына -са, -се жұрнағы жалғану арқылы жасалады. Мысалы: бар-са, жүр-се, оқыт-са, айтпа-са.